Marianne Thyssen bepleit socialer Europa

Marianne Thyssen, Belgische kandidaat-eurocommissaris, wil dat de Europese Commissie de komende vijf jaar een socialer beleid voert. Ze haalde daarbij de sociale markteconomie, het probleem van sociale dumping en het belang van sociale dialoog aan. Amper kritiek op haar optreden in het Europees Parlement.

De Belgische kandidaat-eurocommissaris Marianne Thyssen (CD&V) wil dat de Europese Commissie de komende vijf jaar een meer sociaal beleid voert. De sociale dialoog moet meer aandacht krijgen zodat de werkgevers en werknemers opgetild worden tot echte partners. Dat heeft Thyssen gezegd tijdens haar hoorzitting in het Europees Parlement. De kritische opmerkingen op haar optreden waren op één hand te tellen.

Sociale markteconomie

Thyssen wordt in de Commissie onder leiding van Jean-Claude Juncker bevoegd voor Werk, Sociale Zaken, Vaardigheden en Arbeidsmobiliteit. Daarom werd ze ondervraagd door de leden van de parlementscommissies die voor die thema’s bevoegd zijn. In haar openingsverklaring stelde Thyssen dat het haar taak zal zijn om ervoor te zorgen dat het beleid van de Europese Commissie “op alle terreinen rekening houdt met de sociale gevolgen van elke mogelijke maatregel”.

Ze toonde zich een grote aanhanger van de sociale markteconomie. “Er valt niet te kiezen tussen competitiviteit en sociale gelijkheid, het zijn de twee zijden van dezelfde medaille”, zei Thyssen. Ze benadrukte dat er economische groei nodig is om banen te kunnen creëren. “Er moet een beter ondernemersklimaat worden geschapen, maar nooit zonder de sociale bescherming uit het oog te verliezen.”

Een parlementslid stelde de vraag of de Commissie-Juncker niet in de gewoonte van de Commissie-Barroso zal vervallen en zoveel belang zal hechten aan economische parameters dat de sociale realiteit onderbelicht blijft. En of de Belgische commissaris dat zal kunnen forceren? “Mijn opdracht”, repliceerde Thyssen, “is ervoor te zorgen dat het sociale meer aandacht krijgt. Maar niemand in de Commissie heeft een vetorecht, we moeten als ploeg fungeren.”

Kritiek op trojka

Die focus op de sociale realiteit zal ook moeten blijken uit de landenspecifieke aanbevelingen die de Commissie jaarlijks opstelt voor de 28 lidstaten. “De sociale indicatoren zijn er al, maar nu worden ze stiefmoederlijk behandeld”, vindt Thyssen. “Ze moeten meer gewicht krijgen, gelijk aan dat van de indicatoren waarmee gespeurd wordt naar macro-economische onevenwichten.” Volgens de kandidaat-commissaris is dat een principe dat overeengekomen is met de hele Commissie.

Door niet alleen aandacht te hebben voor de economische statistieken van de lidstaten, zal de Commissie haar aanbevelingen doelgerichter kunnen maken, lichtte Thyssen toe. Mocht er in de komende vijf jaar opnieuw een land financiële steun nodig hebben, zal de sociale impact van de opgelegde maatregelen nagegaan worden. Thyssen gaf in die context kritiek op het optreden van de trojka (Commissie, ECB en IMF) in ‘programmalanden’ als Griekenland, Portugal en Ierland.

PS-Europarlementslid Marie Arena (PS) was tevreden over de hoorzitting met Thyssen. “Ik ben blij dat ze zich van haar sociale kant toonde. Zoals Thyssen zijn er niet genoeg commissarissen. Dat de sociale criteria meer gewicht zouden krijgen in de aanbevelingen van de Commissie, daar is mijn sociaaldemocratische fractie al langer vragende partij voor.”

Strijd tegen sociale dumping

Als commissaris bevoegd voor Werk en Sociale Zaken zal de strijd tegen sociale dumping een van de prioriteiten van Thyssen worden. Kort gezegd komt dat probleem erop neer dat de detacheringsregels, die de voorwaarden vastleggen voor tijdelijke tewerkstelling in het buitenland, worden misbruikt. Eerder dit jaar werd een nieuwe Europese richtlijn goedgekeurd die de naleving van de regels beter moet afdwingen. Als die richtlijn over twee jaar omgezet zal zijn, wil Thyssen haar opnieuw tegen het licht houden, maar ze deinst er ook niet voor terug om de originele detacheringsrichtlijn uit 1996 indien nodig opnieuw te bekijken.

“Ik heb geen schrik voor een herziening, ook al zeggen sommigen dat daarmee de doos van Pandora zal worden geopend. Maar eerst gaan we analyseren, evalueren en goed overleg plegen met alle betrokkenen. Het eigenlijke principe van detachering wil ik wel behouden”, legde Thyssen uit.

Parlementslid Bart Staes (Groen) vond dat het zwakste antwoord van Thyssen. “De detacheringsrichtlijn heeft inderdaad een aantal gebreken maar we weten al wat die zijn en wat de grootste problemen van sociale dumping zijn.” Marie Arena verkiest niettemin het “pragmatisme” van Thyssen boven een commissaris die meteen hervormingen lanceert maar bepaalde aanpassingen ogenblikkelijk uitsluit.

Sociale dialoog

Doorheen haar betoog brak Thyssen meermaals een lans voor de sociale dialoog. Werkgevers en werknemers, zei Thyssen, moeten op nationaal en op Europees niveau echte partners worden in het Europees semester, de beleidscoördinatie op EU-niveau. “De sociale partners kunnen ervoor zorgen dat we meer kennis hebben van het veld. Via de sociale dialoog kunnen we ook meer draagkracht creëren: als beslissingen beter worden gedragen, worden ze beter nageleefd.”

Ook de liberale fractie kon het optreden van Thyssen wel smaken, bewees Gérard Deprez (MR). “Wat mij opviel, is dat ze duidelijk van de Juncker-familie stamt. Ze legt dezelfde accenten: groei, maar ook het sociale”, zei hij tegen de RTBF. “Het feit dat ze elke vorm van populistische demagogie afwees, kan ik erg appreciëren.”

1 november aan de slag

Van Helga Stevens (N-VA) kreeg Thyssen een vraag over de financiering van grote infrastructuurwerken, evenwel zonder dat het Oosterweeldossier bij naam werd genoemd. “Welke mogelijkheden heeft Vlaanderen om binnen het EU-kader grote investeringen te doen en de kosten over meerdere jaren te spreiden?”, vroeg Stevens. Zoals bekend laten de Eurostat-regels weinig ruimte tot interpretatie: de Vlaamse overheid zal de uitgaven voor Oosterweel in haar begroting moeten opnemen. Thyssen zal als Europees commissaris politiek verantwoordelijk zijn voor Eurostat.

Ze antwoordde dat de regels moeten worden toegepast en dat er geen uitzonderingen kunnen worden toegestaan, “ook niet voor een klein land als België”. Stevens was niet onverdeeld gelukkig met de respons. “Haar antwoord was te verwachten, maar een oplossing voor de financiering van zulke projecten bracht ze niet aan.” Het is onzinnig, vindt de N-VA’ster, dat lidstaten niet mogen doen wat bedrijven wel doen: kosten van investeringen spreiden in de tijd.

Na de hoorzitting van Thyssen staken de voorzitter en de coördinatoren van de parlementscommissie Werk en Sociale Zaken de koppen bij elkaar. Verwacht wordt dat ze haar optreden als positief zullen beoordelen. Als op het einde van de maand de voltallige Commissie groen licht krijgt van het Parlement, kan Thyssen op 1 november aan de slag. (Belga/WB)