Ann Peuteman

‘Maken we dan alleen kinderen voor de paar jaar dat we ze dicht bij ons hebben?’

Er zijn dove ouders die een doof kind willen. Dan passen ze beter samen. ‘Dat zal wel handig zijn voor zo’n gezin, maar een leven duurt meestal langer dan een kindertijd’, schrijft Knack-redactrice Ann Peuteman. ‘Kunnen we onze kinderen dus niet beter helpen om zichzelf te worden in plaats van ons evenbeeld?’

‘Een kind is geen auto. Het is niet iets wat je bezit. Een kind dat in je huis komt wonen is niet van jou; je mag er alleen voor zorgen. Wie dat inziet, hecht ook minder belang aan de genen die het heeft.’ Dat zei vruchtbaarheidsspecialist Paul Devroey in het interview dat ik zo’n vijf jaar geleden met hem had. Zijn woorden zijn me altijd bijgebleven, en ik heb ze ook ter harte genomen. Want hij heeft een punt: als je gelooft dat een kind in de eerste plaats van zichzelf is, wordt het veel makkelijker om het ook zichzelf te laten zijn. En om het los te laten als het daar klaar voor is.

‘Maken we dan alleen kinderen voor de paar jaar dat we ze dicht bij ons hebben?’

Daarom heb ik het moeilijk met het idee dat dove ouders via embryoselectie bewust voor een doof kind zouden kunnen kiezen. ‘Een horend kind is niet normaal voor mij’, zei de dove Sylvie Van Landuyt gisteren in De Standaard. ‘Als ik een doof kind zou hebben, zouden we allebei hetzelfde zijn. (…) Dan deel je dezelfde taal, leef je in dezelfde wereld en deel je dezelfde cultuur.’ Nu kan ik best begrijpen dat het als ouder een pak handiger is om een kind op te voeden dat je evenbeeld is: dezelfde kleur, dezelfde intelligentie, dezelfde talenten, en ja, eventueel ook dezelfde beperking. Dat helpt om elkaar te begrijpen. Letterlijk en figuurlijk. Natuurlijk is het vervelend als je kind praat terwijl jij zijn stem niet kunt horen. Natuurlijk is het lastig als het je al boven het hoofd groeit nog voor het naar de middelbare school gaat. Natuurlijk zou je liever hebben dat die ene zoon niet zo’n hekel heeft aan sport terwijl de rest van het gezin van voetbalmatch naar atletiekmeeting trekt. Wie droomt er uiteindelijk niet van een harmonieus gezin waar iedereen op dezelfde golflengte zit?

'Maken we dan alleen kinderen voor de paar jaar dat we ze dicht bij ons hebben?'
© /

Maar dat is nog geen reden om alle gezinsleden dan maar op dezelfde leest te schoeien. Een mensenleven duurt – als het goed gaat – veel langer dan een kindertijd. Het kan niet de bedoeling zijn om louter en alleen kinderen te maken voor die pakweg achttien jaar dat we ze heel dicht bij ons hebben. Het hele idee is toch net om ze zo goed mogelijk te prepareren voor hun eigen leven? Om hen zo sterk te laten worden dat ze op een dag vanzelf uitvliegen (en af en toe even naar het nest terugkeren om op adem te komen)? Dan lijkt het me ook verstandig om ervoor te zorgen dat ze daar zo goed mogelijk voor uitgerust zijn: ontwikkeld, zelfzeker, onafhankelijk en kritisch, en als het even kan ook met een perfect werkend lijf. Niet omdat goede ogen, sterke benen of een scherp gehoor hen tot betere mensen maken. Wel omdat ze het dan makkelijker zullen hebben. Misschien niet in het gezin waar ze opgroeien, maar wel op school, in de voetbalclub, op café, op kantoor. Kortom: daar waar ze hun eigen leven moeten maken.

Natuurlijk is dat niet altijd even evident voor ouders met een ziekte of beperking, die vaak heel lang twijfelen of ze wel aan kinderen willen beginnen. Wat als ze dat ene gen dat hen zo anders maakt aan hun kind doorgeven? Willen ze dat risico wel lopen? En zo niet: wat zegt dat dan over de kwaliteit en de waarde van hun eigen leven? Maar ook het idee van een perfect gezond kind jaagt sommigen de stuipen op het lijf. Wat als het zich voor hen zal schamen? Wat als ze amper iets gemeen blijken hebben? Het is dus zo gek nog niet dat sommige dove ouders liever een doof kind zouden willen. En als ze echt in alle eerlijkheid geloven dat doof zijn het leven rijker en boeiender maakt, valt daar nog iets voor te zeggen ook. Maar niet als ze het alleen maar willen omdat hun zoon of dochter dan meer op hen zal lijken. Professor Devroey had gelijk: een kind is geen auto. Je kunt het niet bestellen in een kleur die bij je outfit past.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content