Machtsmisbruik en willekeur: Antwerpen illustreert absurditeit van GAS-boetes

De manier waarop de stad Antwerpen gretig gebruik maakt van GAS-boetes, begint stilaan te lijken op een sketch van Monty Python. Het bestuur van burgemeester Bart De Wever bestraft protest tegen GAS-boetes met een GAS-boete.

Stadsbesturen die nogal kwistig omspringen met GAS-boetes ergeren zich dood wanneer in de media lijstjes verschijnen van absurde, belachelijke en compleet onbenullige vormen van overlast die worden bestraft met een GAS-boete. Sinds de hervorming van de wet op de GAS-boetes eerder dit jaar gaat het om straffen tot 350 euro en kunnen ook kinderen van 14 jaar gestraft worden met een GAS-boete. Wij hebben op deze website meer dan eens dergelijke lijstjes gepubliceerd.

U weet intussen dat tal van gemeenten in ons land GAS-boetes uitschrijven voor kinderen die belletjetrek doen. Dat Mechelen jongeren heeft gestraft met een GAS-boete omdat ze een broodje aten in de portiek van een kerk. Dat Antwerpen GAS-boetes uitschrijft tegen kinderen die met sneeuwballen gooien. Dat Merchtem GAS-boetes oplegt aan jongeren die voetballen wanneer duivenmelkers met hun duiven aan het spelen zijn. Dat het in Hasselt verboden is om op de leuning van een bankje te zitten en dat in die stad niemand anders dan Sinterklaas, de kerstman en de paashaas verkleed over de straat mogen lopen.

Wanneer die stadsbesturen met deze door henzelf op volkomen arbitraire wijze in hun gemeentereglementen gedefinieerde vormen van overlast worden geconfronteerd, worden ze steevast ongemakkelijk. Het heet dan dat er geen karikatuur mag worden gemaakt van de GAS-boetes waardoor wordt voorbijgegaan aan hun noodzaak.

Toch lijken een aantal gemeenten zich er intussen van bewust dat ze zelf verantwoordelijk zijn voor de karikatuur. Alvast Antwerpen, Mechelen en Hasselt staken de hand in eigen boezem. De Antwerpse burgemeester Bart De Wever (N-VA) kondigde aan dat hij over de GAS-boetes in gesprek wil gaan met de jongeren in zijn stad. Bart Somers (Mechelen, Open VLD) en Hilde Claes (Hasselt, SP.A) maakten bekend dat er een evaluatie komt van hun lijsten van met GAS-boetes te bestrijden vormen van overlast, die kan leiden tot het schrappen van een aantal kolderieke banaliteiten. Zelf kijken wij er al naar uit dat we straks in onze stad mogelijk opnieuw confetti van de grond mogen rapen of zelfs weer toeschouwers van een carnavalsstoet mogen laten schrikken zonder dat we daarvoor een GAS-boete tot 350 euro riskeren.

In de aanloop naar de verkiezingen en als antwoord op de echt wel aanhoudende kritiek van tientallen belangenorganisaties, wordt graag de indruk gewekt dat de scherpe kantjes van de GAS-boetes worden afgevijld. Al maar meer gemeenten (waaronder opnieuw Mechelen) verklaren bovendien dat ze de GAS-boetes niet (langer) zullen inzetten tegen kinderen.

En dan gebeurt er dit. Het Antwerpse kunsthuis voor kinderen en jongeren Villanella krijgt een GAS-boete van 60 euro voor een flyeractie die het hield als protest tegen de absurditeit en willekeur van… GAS-boetes.

Nog voor de invoering van de GAS-boetes waarschuwden critici ervoor dat lokale machthebbers de sancties kunnen misbruiken om politieke tegenstrevers monddood te maken. ‘We ondervinden dat sommigen in Antwerpen minder mogen dan anderen,’ zegt Kaat Van Haesendonck van Villanella.

Er werd gewaarschuwd voor machtsmisbruik. Voor willekeur. Voor onredelijke straffen waartegen geen evenredig beroep mogelijk is. Voor een ontkenning van de rechtstaat. Er werd gewaarschuwd voor ambtenaren die niet zijn opgeleid om een juridisch oordeel te vellen, maar die van onze politici een instrument in handen krijgen om belastingbetalers te pesten en hun burgemeester te behagen.

En er werd gewaarschuwd voor absurde uitwassen. Met een GAS-boete voor protest tegen GAS-boetes lijkt het worst case scenario werkelijkheid geworden. De strijd tegen lokale overlast is uitgegroeid tot een sketch van Monty Python.