Lessen trekken uit IPA-onderhandelingen

© Image Globe

Paul Windey, voorzitter van de Nationale Arbeidsraad, klapt uit de biecht over de onderhandelingen voor het Interprofessioneel Akkoord (IPA).

In het maartnummer van De Gids op maatschappelijk gebied biedt Paul Windey een zeldzame inkijk in de interne keuken van de sociale onderhandelingen. In een beknopt dagboek schetst hij de gebeurtenissen van 13 tot en met 19 januari. In die periode groeide een consensus, die uiteindelijk, in de late uurtjes van 18 januari, uitmondde in een ontwerpakkoord. Dat zal uiteindelijk door het ABVV verworpen worden maar door de regering worden uitgevoerd.

Windey trekt vier lessen uit de onderhandelingen. Die doen onwillekeurig denken aan de aanslepende regeringsonderhandelingen op federaal niveau. De eerste les is dat e-mail en internet voorgoed de spelregels hebben gewijzigd. ‘De traditionele besluitvorming in de organisaties heeft tijd nodig, zoals elk democratisch proces. Dat wordt nu doorkruist door dit nieuwe fenomeen. (…) Perceptie wordt even belangrijk als de inhoud.’

Een tweede les is dat de overheid geen geld meer heeft om – zoals in het verleden – de akkoorden te ‘smeren’. ‘Zonder die ‘smeerolie’ moet de ‘vooruitgang’ voor de ene partij betaald worden door de andere partij. Dan stoot men al vlug op de grenzen van de onderlinge solidariteit.’

De derde les is de toenemende invloed van Europa. De loonmarge wordt niet door de sociale partners beslist, maar door Duitsland. Als de lonen daar laag zijn, kunnen ze bij ons niet stijgen. Ook het belang van Europa is ‘spectaculair gestegen’. ‘Wie had ooit durven denken dat het mogelijk zou zijn dat de afschaffing van de index zomaar op tafel van de Europese ministers zou kunnen belanden?’

Ten slotte klaagt Windey over het gebrek aan objectief cijfermateriaal. Zo wisten de sociale partners niet hoeveel werknemers jaarlijks worden ontslagen, met welke opzeg, in welk statuut, met welke anciënniteit etc. ‘Het is een pijnlijke vaststelling dat veel van die elementen niet meer bestudeerd worden, ook niet aan universiteiten, en dat openbare diensten ook niet direct over deze gegevens beschikken.’

Windeys besluit is ontluisterend: ‘Het ontwerpakkoord was een beetje een stap in het duister, een symbolische stap, voor- of achterwaarts? De onderhandelaars hebben zich samen geëngageerd, de sprong gewaagd, het risico genomen…’

Karl van den Broeck

‘Een week achter de schermen van het IPA’, Paul Windey in De gids op maatschappelijk gebied, maart 2011. degids@acw.be

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content