Vrije Tribune

‘KU Leuven negeert decreet en rechtspraak’

Vrije Tribune Hier geven we een forum aan organisaties, columnisten en gastbloggers

‘De nieuwe regeling van de KU Leuven voor studenten die in hun eerste jaar te weinig studiepunten behalen, lijkt belangrijke rechtspraak met de voeten te treden’, schrijft Ruben Claesen. Hij geeft ook advies aan gebuisde eerstejaars die zich toch opnieuw willen inschrijven.

De KU Leuven wil de herinschrijving weigeren van studenten die na hun eerste jaar te weinig studievoortgang hebben geboekt. Dat heeft de Leuvense Academische Raad dinsdag (25 november) bevestigd. Nochtans staat de nieuwe regeling op gespannen voet met het decreet en lijkt de KU Leuven belangrijke rechtspraak met de voeten te treden.

Een stormpje waait door het Vlaamse onderwijslandschap. Niet voor de eerste keer treedt de katholieke universiteit uit Leuven eigengereid op en legt het de gebruikelijke collegialiteit tussen universiteiten naast zich neer. Reden voor de gefronste wenkbrauwen in de rectoraten van Brussel, Gent en Antwerpen: de KU Leuven wil studenten die na hun eerste jaar minder dan dertig procent van hun studiepunten behalen, heroriënteren. Een student in modeltraject moet met andere woorden minstens achttien studiepunten op zestig behalen. Zo niet mag hij zich voor één jaar niet meer inschrijven in dezelfde opleiding. Een andere opleiding mag wel.

De Academische Raad heeft dat voorstel nu ook bekrachtigd. Een klets rond de oren voor de Vrije Universiteit Brussel (VUB), Universiteit Gent (UGent) en Universiteit Antwerpen (UA), die zich nu voor het blok voelen gezet. Gaan zij immers wel of niet mee in het opbod, uit angst voor een mogelijke negatieve perceptie als ware een diploma aan de KU Leuven meer waard dan aan een andere unief?

Zelfs de christendemocratische minister van Onderwijs Hilde Crevits (CD&V) krijgt de universiteit van rector Rik Torfs niet in bedwang. Zij had voorgesteld om een regeling uit te werken over alle universiteiten heen. Daar wil de KU Leuven niet op wachten. Niettemin lijkt een decreetswijziging wel noodzakelijk om het plan van de KU Leuven rechtsgeldig door te kunnen voeren.

Decretale stok in het wiel

Een universiteit mag een (her)inschrijving niet zomaar weigeren. Daar bestaan regels voor, en die staan in de Codex Hoger Onderwijs. De basisregel: vooraleer een instelling de inschrijving weigert, moet de student eerst onderworpen zijn aan bindende voorwaarden. De opleiding eist dan van een student dat hij tijdens het volgende academiejaar voor een bepaald aantal vakken moet slagen. Slechts indien de student zich niet aan die bindende voorwaarden kan houden, mag de instelling zijn inschrijving weigeren.

De Codex laat echter nog een andere mogelijkheid open: wanneer uit de gegevens van het individuele studentendossier ‘manifest’ blijkt dat bindende voorwaarden geen zin zullen hebben, mag de inschrijving eveneens geweigerd worden. De KU Leuven beroept zich op deze bepaling om het voorstel door te drukken, zo berichtte De Standaard . (‘Mag weigeren na één jaar?’, 18 november).

Wat betekent die tweede mogelijkheid concreet? Vertaald uit het juridische jargon moet de universiteit elke inschrijving apart beoordelen. Uit die beoordeling moet vervolgens ‘manifest’ blijken dat bindende voorwaarden geen oplossing kunnen bieden. Het woordje ‘manifest’ duidt erop dat de universiteit zich niet zomaar kan beroepen op een vermoeden, maar concrete gegevens zal moeten aandragen waarom het geen zin heeft om aan de student in kwestie bindende voorwaarden op te leggen.

Het voorstel van de KU Leuven roept daarentegen een algemene regel in het leven. Het gaat namelijk grosso modo over alle studenten die minder dan dertig procent van hun ingezette studiepunten behalen. Algemene regel of niet, toch zal de KU Leuven bij elke weigering tot inschrijving per student individueel moeten motiveren waarom bindende voorwaarden niet helpen en een herinschrijving niet kan. Dat zal bovendien ‘manifest’ uit die motivering moeten blijken. Een verwijzing naar haar eigen dertig procentregel zal niet volstaan: dat is noch ‘manifest’, noch een individuele beoordeling.

Precedent

De formulering van de regel is inderdaad streng. De rechtspraak is navenant. De Raad voor Betwistingen inzake Studievoortgangsbeslissingen, het administratief rechtscollege waar studenten hun gelijk kunnen halen na de interne beroepsprocedure van de instelling, heeft hier al uitspraken over gedaan. Zo heeft het op 17 oktober 2013 een VUB-regeling van tafel geveegd, en die was bijlange na niet zo streng als die van de KU Leuven.

Volgens een bepaling in de reglementen van de Brusselse universiteit mocht de opleiding studenten weigeren die nul studiepunten hadden behaald. Een student was daarop naar de Raad getrokken omdat de VUB zich op die regel had beroepen om zijn inschrijving te weigeren. De Raad verwees naar het decreet: enkel op basis van het individuele dossier, waaruit bovendien ‘manifest’ moet blijken dat bindende voorwaarden geen effect zullen hebben, mag zo’n weigering tot stand komen. ‘Dat, en dat alleen is de juiste maatstaf’, aldus de Raad, die de VUB-beslissing vernietigde. De universiteit was verplicht om zijn reglement aan te passen.

De kans dat de Raad een veel strengere regeling, met achttien studiepunten als minimumgrens in modeltraject, wel door de vingers zal zien, is bijzonder klein.

Wat kan de student doen?

Stel: het decreet blijft ongewijzigd en de KU Leuven zet zijn plan door. Dan kan iedere Leuvense student die zich enkel en alleen op basis van de dertig procentregel in het academiejaar 2015-2016 niet meer mag inschrijven, beroep aantekenen. Eerst moet je de interne beroepsprocedure doorlopen. Wees voorzichtig: er staan strenge termijnen op het indienen van je intern beroepschrift. Als je te laat bent, dan ben je verloren.

Als je intern gelijk krijgt, des te beter. Blijft de KU Leuven echter bij haar standpunt en mag je je nog steeds niet inschrijven, dan kan je naar de Raad voor Betwistingen inzake Studievoortgangsbeslissingen trekken. Opnieuw: let op de termijnen. De Raad zal zich buigen over je beroep en, als de Raad overtuigd is van je gelijk, de interne beroepsbeslissing van de KU Leuven vernietigen. Let wel: een uitspraak van de Raad geldt enkel voor de student die beroep heeft aangetekend.

(Ruben Claesen is hoofdredacteur van De Moeial en rechtenstudent aan VUB)

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content