‘Koppel pensioen aan loopbaan en niet aan leeftijd’ (Gilbert De Swert)

‘Een verhoging van de pensioenleeftijd is onrechtvaardig en niet effectief. De pensionering baseren op een loopbaan van 40 jaar is wél rechtvaardig en doelmatig.’ Dat schrijft Gilbert De Swert in een nieuw boek over pensioenen.

Door de vergrijzing van de bevolking krijgt een nieuwe regering het pensioendossier onvermijdelijk op haar bord. In 2010 gingen 107.000 mensen met pensioen, een recordaantal dat in de komende jaren niet zal dalen.

Maar voor Gilbert De Swert is dat geen reden om te dramatiseren. Het voormalige hoofd van de studiedienst van het ACV is zelf gepensioneerd, maar houdt als coördinator van de Belgische stuurgroep voor het ‘Europees Jaar voor Actief ouder worden en solidariteit tussen de generaties’ in 2012 nog altijd de vinger aan de pols. De Swert is ook niet vies van averechtse meningen in het pensioendebat. In zijn nieuwe boek, Het pensioenspook, is dat niet anders.

Onrechtvaardig en niet effectief
Overal in Europa worden intussen de pensioensystemen hervormd. In België schrijft de minister van Pensioenen enkel een groenboek. Of Europa ons dan niet tot een hervorming en een verhoging van de wettelijke pensioenleeftijd zal dwingen?

Gilbert De Swert: ‘Een eenvormig pensioenbeleid voor alle EU-landen heeft even weinig zin als eenzelfde verwarmingsbeleid voor Finland, Spanje en België. De situatie in elk land is anders. In ons land zijn de pensioenen in 1997 al behoorlijk hervormd. De wettelijke pensioenleeftijd is toen ook voor vrouwen op 65 jaar gebracht en de herwaardering van de lonen uit de beginjaren van de loopbaan werd geschrapt. Bovendien steunt een volledig pensioen bij ons nog altijd op een loopbaan van 45 jaar. Andere Europese landen hebben dergelijke maatregelen pas later genomen of moeten daar nog aan beginnen.’

‘Pensioenleeftijden verhogen, dat is onrechtvaardig en niet effectief. Onrechtvaardig, omdat de mensen worden gestraft die vroeger zijn beginnen te werken en die ook een lagere levensverwachting hebben omdat ze vaak zwaarder werk verrichtten. Niet effectief, omdat veel oudere werknemers dan voor hun pensionering eerst nog in duurdere takken van de sociale zekerheid – de werkloosheid, het brugpensioen, de invaliditeit – terechtkomen.’

Ambtenaren‘Pensionering op basis van een loopbaan van 40 jaar, bijvoorbeeld, is wél rechtvaardig en doelmatig. Die periode kan eventueel nog geleidelijk verhoogd worden. De vraag is vooral: wat telt mee? Ziekte, werkloosheid en zorg alvast wél. Over vrijwillige arbeidsonderbreking via tijdskrediet en over de jaren van studeren kan gediscussieerd worden.’

‘Een loopbaan van 40 jaar voor een volledig pensioen moet voor iedereen gelden. Ook voor politici, professoren en rechters. Dat is dan meteen een mooie aanzet om de pensioenstelsels van de privé- en de openbare sector op elkaar af te stemmen: een hoger loon bij de pensioenberekening van werknemers, een langere loopbaan bij ambtenaren.’ (PAM)