‘Koningin Fabiola zou lachen als ze dit hele gebeuren zag’

Hoewel de begrafenis van koningin Fabiola live te volgen was op vier verschillende zenders, volstond dat niet voor echte koningsfans. ‘Ach een beetje regen trotseren we graag om een glimp van het koningshuis op te vangen.’ Knack.be volgde de begrafenis samen met honderden toeschouwers aan de voet van de Sint-Michiels en Sint-Goedele kathedraal.

Een regenachtige vrijdagochtend en file in hartje Brussel, daar is op het eerste gezicht niets ongewoons aan. Maar de grote aanwezigheid (en ongerustheid) van de politie verraadt dat er meer aan de hand is. Een colonne van diplomatische wagens met bijhorend vlaggetjes schuiven aan richting kathedraal. Eerst schuift een Italiaans vlaggetje, nadien de Jordaanse vlag en nadien volgt de ambassadeur van Israël. ‘Fabiola slaagt erin naties bijeen te brengen, die anders alleen maar ruzie maken, ze brengt mensen samen’, merkt een man nuchter en tegelijkertijd ietwat ironisch op.

Vanaf negen uur treden grote en minder grote namen aan en betreden ze een voor een de trappen van de kathedraal. Niemand lijkt het voorbeeld van Fabiola, die bij de begrafenis van koning Boudewijn in het wit gekleed was, te volgen. De meeste genodigden dragen sobere zwarte kledij.

Lege klas

De sfeer is ook helemaal anders in vergelijking met 1993 toen koning Boudewijn werd begraven. Toen werd Brussel overspoeld met kijklustigen, maar op deze stormachtige herfstdag blijft de opkomst magertjes. Toch opvallend: naast een heleboel oudere koningsfans, zijn ook heel wat studenten te bespeuren. ‘De eerste lesuren zullen er ongetwijfeld minder studenten in de les zitten’, aldus Maxim en Victoria die aan de Erasmushogeschool om de hoek studeren. ‘Deze historische gebeurtenis wilden we absoluut niet missen.’

‘Identiteitskaart en bewijs klaar houden’, brult een zware stem in de verte. Ongeveer 200 ‘modale burgers’ kregen een plaatsje aangeboden in de kathedraal, maar zonder een uitnodiging of bewijs, raak je de kathedraal niet binnen, maakt de ‘ceremoniemeester’, op vrij agressieve wijze kenbaar.

‘Sprookjesachtig’ versus ‘Niet meer van deze tijd’

Helikoptergeronk en trompetgeschal, kondigen de komst van de stoet aan en niet veel later verschijnt de paardenescorte in beeld. Ook op de trappen van de kathedraal gaat het er erg ceremonieel aan toe. ‘Dit maakt het toch wel wat sprookjesachtig’, zegt een vrouw rechts van mij. ‘Al die protocollaire gewoonten, dat is toch niet meer van deze tijd’, klinkt het vijf minuten later links van mij. Opvallend: vooral de vrouwen weten de pracht en praal te appreciëren, terwijl de mannen gemiddeld genomen iets cynischer omspringen met de ‘aanbidding van royals’. (Met uitzondering van twee 40-jarige mannen, die zo goed als iedere buitenlandse vorst én vorstin bij naam kunnen noemen). ‘Koningin Fabiola zou lachen als dit hele gebeuren zag. Wat doen ze toch voor mij’, glimlacht een man.

Al neemt de charme voor deze paarden en hun ruiters ietwat af, wanneer deze halt houden recht voor het zicht van de rechterflank van de toeschouwers. Enkel door kniel-, spring-, en bukwerk kunnen we een glimp opvangen van de kist die naar boven wordt gedragen. Maar de live-versie van de Brabançonne maakt een en ander goed. Als de deuren van de kathedraal sluiten voor de eigenlijke dienst, blijven de kijklustigen letterlijk in de kouden (én regen) staan. Een deel van hen houdt het voor bekeken, maar de echte fans zitten er niets mee in om twee (!) uur in de gure wind te staan.

Perslui, militaire agenten en EHBO-verzorgers zoeken intussen even warmte op in een koffiebar. De vrouw die anders pas rond de middag enkele zakenlui over de vloer krijgt, weet werkelijk niet wat haar overkomt.

Luid applaus

Tegen het einde van de dienst groeit de groep nieuwsgierigen rond de kathedraal stelselmatig aan, het is intussen middagpauze en naast de diehards, konden een heleboel werknemers uit de buurt het toch niet laten om een kijkje te komen nemen. De aanvankelijk nog rumoerige massa, wordt muisstil als de kist gestaag de trappen wordt afgedragen (dit maal geen paarden die het zicht versperren).

Onder applaus wordt de kist in de lijkwagen gedragen, terwijl de rest van de koninklijke familie schuifelend volgt. Wanneer een van de kinderen van Laurent iets te snel wandelt, knijpt koningin Paola liefelijk in zijn schouder en maant hem aan wat trager te stappen. ‘Het zijn eigenlijk mensen net zoals u en ik’, glimlacht een oudere man, die trots vertelt dat hij voor de eerste maal met de bus tot in Brussel is gekomen.

Eenmaal de koninklijke familie naar Laken is vertrokken voor de laatste kerkelijke plechtigheid in de Onze-Lieve-Vrouwekerk, passeren veel hooggeplaatste gasten de revue. Gaande van koningin Beatrix, over Jean-Claude Juncker tot de Japanse keizerin Michiko. ‘Wow de koningin had wel heel veel vrienden’, fluistert een pientere jongen tegen zijn moeder.