Patrick Loobuyck

Kinderbijslag pas na 4 jaar voor vluchtelingen: ‘N-VA legt geen cijfers op tafel: symboolpolitiek, dus’

Patrick Loobuyck Hoogleraar politieke filosofie aan de Universiteit Antwerpen en gastprofessor aan de UGent

N-VA wil vluchtelingen pas na vier jaar het recht geven op volledige kinderbijslag. ‘De argumenten daarvoor schieten alsnog tekort, over de ethische gevolgen ervan blijkt men nauwelijks te hebben nagedacht en het cijfermateriaal dat de zaak zou moeten ondersteunen ligt niet ter tafel. Symboolpolitiek dus,’ besluit filosoof Patrick Loobuyck.

N-VA stelt voor om de kinderbijslag afhankelijk te maken van het aantal jaren dat mensen hier verblijven. Enkel zij die de laatste tien jaar minstens vier jaar legaal in het land waren, kunnen de volle pot krijgen. Wie daar niet aan voldoet, krijgt gradueel toegang: een kwart van het volledige bedrag na één jaar, de helft na twee jaar en driekwart na drie jaar.

De retoriek die de partij bij monde van Kamerlid Sarah Smeyers hanteert, is stuitend. De maatregel werd voorgesteld als noodzakelijk om onze sociale zekerheid te redden, maar toen er naar de cijfers werd gevraagd bleef het keer op keer oorverdovend stil.

Wat de maatregel zou ‘opbrengen’ en hoe groot de druk van vluchtelingen op de sociale zekerheid en de kinderbijslag in het bijzonder is, – daar kwam geen antwoord op. Ook geen enkel cijfer over het effect op de bestaande en toekomstige kinderarmoede – toch een van de prioriteiten van onze samenleving en van de Vlaamse regering.

Smeyers kwam niet veel verder dan bangmakerij: we weten niet wat er nog allemaal op ons afkomt wat betreft die vluchtelingen, dus laat ons alvast in het wilde weg hun rechten wat afbouwen. Of hoe het voorzorgsprincipe soms ook op een erg bedenkelijke manier kan aangewend worden.

We kunnen ons afvragen wat het ergste is: dat men zonder enig cijfermateriaal de onvoorwaardelijkheid van de kinderbijslag naar de prullenmand verwijst, of dat men ons de cijfers achterhoudt omdat ze te beschamend zijn.

De cijfers zullen immers tonen dat erkende vluchtelingen die minder dan vier jaar in België zijn slechts een marginaal deel van het budget uitmaken. Van de 6 miljard, de totale som die we vandaag aan kinderbijslag uitkeren, gaat nu slechts 6 miljoen naar vluchtelingen (inclusief zij die hier langer dan vier jaar zijn). De betreffende maatregel kan dus helemaal niet opgevoerd worden als noodzakelijk voor de redding van onze sociale zekerheid. Wie deze wil redden en beschermen, zal van verder moeten komen, en doordachter en doortastender te werk moeten gaan.

Ook de achterliggende, maar minder expliciet uitgesproken gedachte dat die maatregel de vluchtelingestroom moet tegenhouden, is buiten de werkelijkheid gerekend. Eerst heet het dat het vooral jonge alleenstaande mannen zijn die tot hier komen, maar dat wie echt bescherming behoeft zijn familie toch niet achterlaat… Nu wil men een maatregel nemen die negatief gericht is op gezinnen met kinderen die voor oorlog op de vlucht zijn…

Met andere woorden, men praat er maar wat op los, afhankelijk vanwaar de (tegen)wind komt. Ook hier geldt, dat wie iets aan de vluchtelingenstroom wil doen, van veel verder zal moeten komen en doordachter en doortastender te werk zal moeten gaan.

De twee argumentatielijnen druisen overigens ook wat tegen elkaar in: ofwel beperkt men de sociale rechten van vluchtelingen om zo een maximale hoeveelheid vluchtelingen te kunnen opvangen, ofwel beperkt met de sociale rechten van vluchtelingen om hen hier weg te houden. De N-VA-retoriek combineert beide en gebruikt het eerste argument om het voorstel ethisch te legitimeren, het tweede argument om de achterban te sussen.

Het lijkt er dus sterk op dat N-VA er vooral op uit is om nog eens politiek te scoren op kap van de vluchtelingencrisis. Niet toevallig vermeldde Smeyers dat haar voorstel een copy-paste is van een Deense maatregel. Onrechtstreeks wordt hiermee de boodschap gegeven dat ook Open VLD het met het voorstel eens moet zijn, gezien die partij bij monde van haar voorzitster Gwendolyn Rutten graag naar dat Deense integratie- en opvangmodel verwijst.

Over integratie gesproken. In de N-VA-retoriek klinkt het dat men niemand viseert, maar het effect van de maatregel zal weldegelijk voornamelijk gevoeld worden door nieuwkomers, vaak in het vluchtelingenstatuut. Dat men de expats erbij haalt, is ronduit pervers.

Hoe het verminderen van de kinderbijslag de veelbesproken integratie, de strijd tegen kinderarmoede en voor gelijke participatiekansen van de precaire groep van vluchtelingen kan bevorderen, is een raadsel. En dan heb ik het niet eens over de vraag wat de consequenties zijn voor niet-begeleide minderjarigen en hun eventuele pleeggezinnen.

Kortom, de argumenten voor de maatregel schieten alsnog tekort, over de ethische gevolgen ervan blijkt men nauwelijks te hebben nagedacht en het cijfermateriaal dat de zaak zou moeten ondersteunen ligt niet ter tafel. Symboolpolitiek dus, want ook te midden een ongeziene vluchtelingencrisis moeten er electorale flanken worden afgedekt.

Tot nog toe deed N-VA dat vooral met woorden in speeches, debatten en opgemerkte tweets, nu komt er voor het eerst ook een concreet politiek voorstel. Benieuwd of en hoe ver met name ook de CD&V daarin kan en wil meegaan…

Partner Content