Karel Dierickx: het ballet van de schildershand

Het werk van Karel Dierickx is in zoverre uniek dat het zweeft tussen figuratie en abstractie.

Was er nog leven voor de schilderkunst na de uitspraak van Catherine David, ooit hoofdcurator van de Kasselse Documenta. Ze beweerde toen, in de late jaren van de vorige eeuw, dat het schilderen uit de tijd was en een tweedimensionale bourgeois illusie. Uiteraard strookte het “penseelwerk” niet meer met wat men dan conceptuele kunst noemde. Het idee prevaleerde op een traditie die verdoemd werd in de diepte van de hel. Het kunstconcept heeft ondertussen ook weer z’n tijd gehad en schroomvol kwam schilderen weer aan de oppervlakte.

Enkelen hebben echter nooit opgehouden het doek en de penselen als hun favoriete instrumenten te gebruiken om emoties en inhoud uit de drukken. Onder hen is de Gentenaar Karel Dierickx (°1940) die hardnekkig verder werkte aan een homogeen oeuvre dat té lang in dit land vrijwel onzichtbaar bleef. Al moet gezegd worden dat hij in 1984 uitverkoren werd om deel te nemen aan de Biënnale van Venetië. Daar is nu plots verandering in gekomen met een uitgebreide tentoonstelling in Brussel. Ondertussen was hij wel opgemerkt door een Duitse galerie die zijn werk internationaal verspreide.

Dierickx is niet uitsluitend schilder maar tevens een begaafd tekenaar en sporadisch beeldhouwer. Zijn werk is in zoverre uniek dat het zweeft tussen figuratie en abstractie. Het vertrekpunt is de realiteit, een portret, een landschap, een zeezicht of een stilleven. Hij laat er zijn poëtische fantasie op los en verwerkt dat concrete beeld tot een herinnering die geladen is met innerlijke ontroering. Het kleurenpalet is gedempt, de contrasten minimaal en de roes van het schilderen is ondergeschikt aan een zekere ascetische en lyrische benadering. Zijn schilderijen zijn geen uitbundige uitingen van visuele ervaringen maar eerder bespiegelingen op een thema. Alhoewel de traditie van de schilderkunst sterk voelbaar blijft zijn is het resultaat toch hedendaags. Dat komt omdat de grens tussen realiteit en interpretatie verlegd werd naar een vrije vorm waarbij de subjectiviteit ten opzichte van het onderwerp de doorslag geeft. Een landschap is niet verbonden met een bepaalde locatie maar misschien wel aanwezig in de verre herinnering van de kunstenaar. Het heeft zich onttrokken aan de werkelijkheid om een eigen leven te gaan leiden op het doek

Die Hineininterpretierung maakt de kern uit van wat Dierickx bedoelt en toont. Daarbij komt nog de sensualiteit van het omgaan met zijn materiaal, de verf, die de toeschouwer aanzet om het schilderij visueel af te tasten om er de poëzie van te ervaren. Dat genot is zeldzaam geworden in de beeldende kunst van vandaag maar hier is het volop aanwezig.

Tentoonstelling “Karel Dierickx, Hand Ballet”, Brussel, Roberto Polo Gallery, nog tot 18 mei