Grondwettelijk Hof: Scheepvaartwetboek schendt rechten van verstekelingen

Prikkeldraad, niet in België, maar aan de haven van Calais. © Belga
Rudi Rotthier

Het Grondwettelijk Hof volgde donderdag ngo’s en Myria, het Federaal Migratiecentrum, in hun verzet tegen het verbod op het ontschepen van verstekelingen. Dat verbod is door het arrest gedeeltelijk vernietigd.


Dat meldt Myria, dat samen met de ngo’s actie ondernam ‘om de grondrechten van verstekelingen te verdedigen die per schip aankomen in Belgische havens’.

Met name artikel 2.4.4.2 van het Belgisch Scheepvaartwetboek (verbod tot ontschepen van verstekelingen) is door het arrest van Grondwettelijk Hof gedeeltelijk vernietigd.

‘Ook erkent het Hof dat het Wetboek de grondrechten van verstekelingen schendt die op een schip worden onderschept vóór hun aankomst in een Belgische haven’, aldus Myria.  ‘Voor een vreemdeling in die situatie geldt immers een verbod tot ontschepen, zelfs indien hij om internationale bescherming verzoekt, een niet-begeleide minderjarige is of ernstig ziek blijkt. De officiële beslissing wordt ter kennis gebracht van de kapitein, niet van de vreemdeling zelf. Voor die laatste is zo geen beroep mogelijk tegen zijn de facto vasthouding op het schip of tegen het verbod op ontscheping en verwijdering naar een land waar hij mishandeling zou vrezen. ‘

‘Bovendien waren zowel in de wet als op het terrein het recht op informatie in een taal die de betrokkene begrijpt en het recht op bijstand van een advocaat niet duidelijk gegarandeerd vóór het arrest van het Hof.’

De geciteerde rechten worden allang erkend voor wie irregulier per vliegtuig aankomt in België, maar niet voor wie per schip arriveert, aldus Myria.

‘De bal ligt bij parlement en regering’

De nieuwe wet moet in de ontscheping voorzien van verstekelingen in meerdere categorieën, besliste het Hof: verstekelingen die de Belgische nationaliteit hebben of die tot verblijf in België zijn gemachtigd; of verstekelingen die asiel zoeken; die niet-begeleide minderjarige vreemdelingen zijn; die een dringende medische behandeling eisen die niet aan boord verstrekt kan worden. Het Hof preciseerde, aldus Myria, ‘dat een verstekeling zelf de beslissing tot terugdrijving moet krijgen en dat hij over een daadwerkelijk rechtsmiddel moet beschikken én rechtsbijstand, zo nodig kosteloos. Indien de vasthouding aan boord eventueel toch gehandhaafd wordt, dient het mogelijk te zijn die te betwisten voor een onafhankelijke rechter.’

De bal, schrijft Myria in een mededeling, ‘ligt nu in het kamp van het parlement en de regering die het Wetboek dienen te wijzigen, rekening houdend met de uitspraak van het Grondwettelijk Hof.’ Parlement en regeringen moeten ‘snel stevige waarborgen voor deze kwetsbare mensen in de wet’ inbouwen, aldus nog Myria.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content