‘Jongeren worden warm gemaakt voor strenge hervormingen, die zij in de eerste plaats zullen dragen’

Dat de sociaaleconomische hervormingen in de eerste plaats worden gedragen door de jonge generaties, wordt in een rechts discours soms handig vergeten, zo schrijft pensioenexperte Liesbet Sommen (CD&V). ‘Het afschaffen van sociale voordelen komt echter in de praktijk volledig op het bord van de jongeren.’

Het toegenomen aantal tweeverdieners zorgt voor uitdagingen waarop maatschappelijk nog onvoldoende antwoorden bestaan, zo schrijft Liesbet Sommen. De optelsom van de helse combinatie van arbeid en gezin met de verlenging van de loopbaan noopt tot meer instrumenten zoals tijdskrediet om de grote druk op gezinnen te verlichten. De stem van de jonge generatie mag in de recente sociaaleconomische hervormingen dan ook niet minder zwaar doorwegen dan de roep om overgangsperiodes voor oudere werkenden.

Celie Dehaene staat genoegzaam bekend als de steunpilaar van wijlen haar man Jean-Luc, de man die de geschiedenis is ingegaan als één van de meest invloedrijke politici van België en Europa. Ondanks de talrijke taken die deze first lady in het maatschappelijk verenigingsleven en de lokale politiek opnam, stond de professionele loopbaan van Jean-Luc in het gezin-Dehaene wellicht centraal. Het gezin-Dehaene maakte daarbij steeds een hechte en warme indruk.

Deze rolverdeling lijkt een blauwdruk te zijn van de gezinssituatie bij menig toppoliticus. De huishoudens met kinderen waar de partner van de politicus in kwestie er tevens een ambitieuze carrière op na houdt, zijn eerder uitzonderlijk te noemen. Onder de jonge generatie politici doet de situatie zich uiteraard veel vaker voor. Maar de vraag dringt zich op: hadden die briljante politieke carrières standgehouden in de context van een modern tweeverdienersgezin?

Zorgen over gezin

Overbodig te zeggen dat niet alleen de verkozenen des volks het gewijzigde rollenpatroon in hun thuisomgeving ondervinden. Volgens Vrind 2014, het onderzoek van de studiedienst van de Vlaamse regering, komen zorgen over het gezin dan ook voornamelijk voor tussen 35 en 55 jaar.

Die leeftijdscohorte is in historisch perspectief de eerste die geconfronteerd wordt met de problemen die samenhangen met het tweeverdienersschap.

Hoe slagen we erin om tegelijkertijd onze werkgever tevreden te houden, onze kinderen tijdig van school op te pikken, blijgezind en energiek onze kinderen emotioneel te omringen, sportief en mentaal gezond te leven, mantelzorg te verlenen voor onze steeds ouder wordende familieleden, zonder dat onze altijd maar langer werkende ouders kunnen bijspringen?

Nieuwe vraagstukken

De inspanningen van de vrouwenbeweging brachten ons sinds de jaren ’70 een spectaculaire toename van actieve vrouwen op de arbeidsmarkt. Maar het verhaal is nog niet af. Gelijke aanwezigheid op de arbeidsmarkt leidt tot nieuwe vraagstukken.

Wij zijn de eerste generatie die écht nood heeft tijdskrediet voor zorg voor zieke kinderen en familieleden, aan meer kinderopvang. Aan het oplossen van het mobiliteitsprobleem zodat we, hollend van de ene taak naar de andere, niet nog eens tijd verliezen in de file of bij de zoveelste vertraging van het openbaar vervoer. Aan maatregelen zoals een halftijdse landingsbaan om onze langere loopbaan haalbaar te maken, want het zijn vooral wij die de gevolgen van de pensioenhervormingen zullen ondervinden.

Anders zullen we het eenvoudigweg niet volhouden. Volgens een onderzoek van Securex heeft meer dan twee op de drie Belgen (64 procent) last van “overmatige” stress. Dat is een stijging met maar liefst 18,5 procent in vergelijking met 2010. Dit leidt voor één op de drie tot meerdere fysieke en mentale spanningsklachten en voor bijna 10 procent zelfs tot een burn-out.

Stem van de jongere

Bij de recente pensioenhervormingen wordt terecht rekening gehouden met de verworven rechten van werkenden die vlak bij het definitief einde van hun loopbaan staan. Eens voorbij de leeftijd van 55 jaar, zijn er overgangsperiodes voorzien die de impact van de hervormingen matigen. Zo zullen de 58-plussers in 2016 slechts twee jaar langer moeten werken dan wat het geval zou zijn indien de pensioenregels van de regering Di Rupo nog zouden gelden. Dit is billijk en normaal, want deze mensen hebben een leven lang gewerkt voor hun sociale rechten.

Maar de keerzijde van de medaille, namelijk dat de hervormingen bijgevolg in de eerste plaats zullen worden gedragen door de jonge generaties, wordt in een rechts discours echter soms handig vergeten. Jongeren worden hierin warm gemaakt voor een strenge socio-economische aanpak, omdat de voordelen van “de ouderen” zogenaamd te kostelijk en te royaal zouden zijn.

Het afschaffen van sociale voordelen komt echter in de praktijk volledig op het bord van de jongeren. Niet alleen overgangsperiodes voor bijna-gepensioneerden, maar ook kwalitatieve maatregelen die het langer werken draaglijk maken voor jongeren zijn dus onontbeerlijk.

Het afschaffen van sociale voordelen komt echter in de praktijk volledig op het bord van de jongeren. Niet alleen overgangsperiodes voor bijna-gepensioneerden, maar ook kwalitatieve maatregelen die het langer werken draaglijk maken voor jongeren zijn dus onontbeerlijk.