Het Antwerpse Fotomuseum heeft voor zijn recente tentoonstellingsprogramma een vreemde vogel in huis gehaald, de Amerikaan Jeffrey Silverthorne.
Silverthorne (Honolulu, 1946) verscheen op de vernissage als een goedwillige opa, netjes in het pak en met een grijze dikke snor. Maar buiten fotograaf is hij dan ook docent aan de Roger Williams University in Bristol, Rode Island, is vertegenwoordigd in museumcollecties all over the world, kreeg tot nu toe 35 solotentoonstellingen en er verschenen meer dan dertig publicaties over zijn werk waaronder drie monografieën. Dat is geen klein bier. Wanneer men zijn foto’s bekijkt ontdekt men iemand die niet beantwoordt aan de canon van de academische werld en/of aan de traditonele beroepsfotograaf. Hij is een heel specifieke persoonlijkheid, iemand die het opa-imago ver achter zich kan laten en zich vermengen tussen travestieten, andere excentriekelingen en naakte vrouwen waarbij hij soms zelf figureert als side kick.
Deze complexe man is tevens een fotograaf die de geschiedenis van zijn medium goed kent en ook de kunstgeschiedenis. Dat bewijzen zijn inventieve prenten en de referenties naar de klassieken uit de schilderkunst. Het is moeilijk om uit het amalgaam van onderwerpen en stijlen een klare lijn te trekken. Wie is die fotograaf en wat wil hij ons meedelen. Moeilijke vraag waar geen eenduidig antwoord op te vinden is. Na herhaaldelijk de foto’s te bekijken wordt het misschien duidelijker dat de onderwerpen in hun diversiteit toch een gezamenlijke noemer hebben.
Mortuarium
Het gaat, zo kunnen we veronderstellen, over de dood en het leven in al hun facetten en omstandigheden. Zo zou men een verband kunnen leggen tussen de schrijnende maar mooie beelden in een mortuarium en de talrijke naakten die vrijwel altijd in de beslotenheid van een kamer werden gerealiseerd. Men zou het dan kunnen hebben over de dood en het leven waardoor de vrouwelijke personages vrijwel nooit sexy overkomen maar zich meestal bewust lijken van de tijdelijkheid van hun lichaam. De scènes waarin hij zelf figureert in het gezelschap van naakte dame zijn een meer dan duidelijke referentie naar de discrepantie tussen jeugd en ouderdom, bloei en aftakeling.
Idem dito voor de opnamen die Silverthorne maakte in een psychiatrische kliniek tijdens een bescheiden dansfeest voor de patiënten. Hij mocht niet hun gezichten tonen zodat we ze ruggelings zien maar dat is voldoende om de tristesse af te beelden die deze figuren opwekken en daardoor ook een beeld tonen van de degradatie in iemands persoonlijkheid. In een andere serie fotografeert hij diverse affiches op diverse plaatsen waarbij de aandacht getrokken wordt op vermiste kinderen. Hij wil hiermee visualiseren wat zo’n verdwijning inhoudt aan morele pijn en gemis en wanhoop. Het zijn eenvoudige foto’s die esthetisch in beeld werden gebracht waardoor het schrijnende nog prangender wordt. Ook grensstreek tussen Texas en Mexico, het gebied waar de grenspolitie opereert op zoek naar illegale vluchtelingen, maar waar naast angst ook losbandigheid zij aan zij leven, bracht de fotograaf die dualiteit in beeld.
Artistieke allesvreter
Maar dan zijn er ook de fotografische hoogstandjes, de collages (cut papers) en dubbeldrukken waarmee hij de experimentele toer opgaaat en niet te missen de gewoon prachtige portretten waarbij het model bewust participeert aan de totstandkoming van zijn/haar verschijning. De wisselwerking of samenwerking tussen auteur en object resulteert in een heel fragiele uiting van een persona.
Het verdient om meermaals en met enige medegeëngageerdheid deze tentoonstelling te bekijken. Na een eerste enigszins verwarrende indruk zal bij een tweede visie duidelijker worden dat deze artistieke allesvreter toch een lijn wist te trekken, een opvatting om te zetten in foto’s die pas later hun ware intenties blootleggen.
Tentoonstelling : Jeffrey Silverthorne, Antwerpen Fotomuseum (FoMu), nog tot 7 juni.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier