Irak belooft illegale criminelen terug te nemen en inlichtingen door te spelen

© Belga

Een N-VA-regeringstrio heeft de voorbije dagen in Irak afspraken gemaakt rond de terugname van Iraakse criminelen zonder papieren, politiesamenwerking en het doorspelen van inlichtingen rond Belgische ‘foreign terrorist fighters’ in IS-gebied.

Dat hebben Jan Jambon, Steven Vandeput en Theo Francken woensdag bij hun terugkeer aangekondigd.

De drie N-VA’ers werkten achter de schermen al enige tijd aan de afspraken met Irak, maar communiceerden daar volgens Jambon niet eerder over “om de kans op resultaat te maximaliseren”. “We hadden een aantal zaken te bespreken met de Iraki’s en de Koerden waarvan we vooraf niet zeker waren”, aldus de vicepremier. “We zijn niet louter naar daar gegaan om de intentieverklaring te ondertekenen, er is nog serieus over onderhandeld moeten worden.”

Opvallendste punt uit het akkoord is de instemming van Bagdad en Erbil met de gedwongen terugkeer van criminelen zonder geldige verblijfsvergunning. Dat de wil daartoe aan hun kant effectief aanwezig was, bleek onder meer uit het feit dat de Belgische diensten daar de voorbije maanden al vijf ‘laissez passers’ voor kregen.

Twee veroordeelden zijn intussen al gedwongen teruggestuurd. De Belgische gevangenissen tellen echter nog een vijftigtal Irakezen zonder papieren. Dat nu structurele afspraken zijn gemaakt, betekent dat ook zij gedwongen zullen kunnen worden teruggestuurd eens ze vrijkomen, aldus DVZ-topman Freddy Roosemont. Volgens hem hebben de meesten van hen vijf à tien jaar cel gekregen, onder meer voor mensenhandel of zware geweldpleging.

De vers ondertekende intentieverklaring – in aanwezigheid van onder meer de Iraakse premier Haider al-Abadi – blijft bovendien niet beperkt tot criminelen alleen. Ook uitgeprocedeerde Irakezen zonder strafblad zullen voortaan gedwongen kunnen worden teruggestuurd. Daarbij is afgesproken dat België kan vragen om Iraakse ambtenaren over te vliegen voor de identificatie van mensen die weigeren mee te werken.

“Veel Europese landen willen zo’n akkoord”, beklemtoonde Francken, wijzend op de piek van Iraakse asielaanvragen in 2015. Voor België waren dat er toen bijna tienduizend, wat intussen terugviel tot zowat honderd per maand. Volgens Francken krijgt ongeveer de helft van de Irakezen effectief de vluchtelingenstatus of subsidiaire bescherming. “Maar de andere helft moet dus terugkeren.”

“Een heel deel” zal dat volgens de staatssecretaris vrijwillig doen. De afgelopen 2,5 jaar vertrokken zo immers al 2.700 mensen met slechts een beperkt bedrag als aanmoediging. “Maar sommige mensen blijven liever in de illegaliteit in België en dat kunnen we niet tolereren”, aldus Francken. “Zij moeten dus gedwongen worden teruggebracht.”

Eerder werden met andere landen al gelijkaardige terugkeerafspraken gemaakt. “Na Marokko één jaar geleden, na Somalië, Nigeria en Kameroen hebben we nu een vijfde groot terugnameakkoord gesloten”, besloot Francken, die ook Tunesië en Algerije nog op zijn lijstje heeft staan.

België ijverde al lang voor afspraken rond gedwongen terugkeer met Irak. Dat het nu gelukt is, heeft te maken met de keuze om te gaan voor een ruimer akkoord, zo klonk het. Zo kreeg minister van Binnenlandse Zaken Jan Jambon van de Irakezen de belofte dat ze alle informatie zullen doorspelen over Belgische ‘foreign terrorist fighters’ die gearresteerd worden of zich lijken op te maken voor een terugkeer naar België. Nu terreurgroep IS steeds meer onder druk komt, is dat immers “de grootste veiligheidsuitdaging”, aldus Jambon.

Voor de Irakezen betekent het akkoord met ons land onder meer dat ze politiemensen naar België zullen kunnen sturen voor opleidingen. “Een soort van ’train the trainers'”, zo verwoordde de vicepremier het. Defensiecollega Steven Vandeput is daarnaast van plan om de ministerraad “heel binnenkort” voor te stellen om de Belgische militaire ‘advise and assist’-missie in Irak op te schalen en uit te breiden. “We willen daarbij ook ander materieel inzetten, opdat onze mensen nog veel duidelijker en tactisch gerichter een bijdrage zullen kunnen leveren.”

Partner Content