Herwig Reynaert

‘Huisbezoeken mogen geen synoniem worden voor verkiezingstijd’

Herwig Reynaert Professor lokale politiek aan de UGent

‘Het is op lokaal vlak dat de meest directe vorm van democratie vaak tot stand komt. Als er iets mis loopt, zal de lokale mandataris het heel snel te horen krijgen’, schrijft Herwig Reynaert. Hij omschrijft lokale politiek als ‘het kloppend hart van de democratie’.

CD&V wil nog voor de gemeenteraadsverkiezingen van 14 oktober één miljoen huisbezoeken afleggen. CD&V wil achterhalen waarvan de inwoners wakker liggen. Ook de andere partijen laten zich niet onbetuigd. Open VLD doet haar ‘ronde van Vlaanderen’, Theo ’toert’,…

Gelijk hebben ze. Alle beetjes, en dus ook huisbezoeken, helpen om het verkiezingslaken naar zich toe te trekken. Bovendien is het in tijden van de verpersoonlijking van verkiezingscampagnes en verkiezingen een uitgelezen moment om (nieuwe) kandidaten aan de inwoners voor te stellen.

Huisbezoeken mogen geen synoniem worden voor verkiezingstijd

Huisbezoeken mogen trouwens niet synoniem staan met verkiezingsstrijd, verkiezingstijd. Begint de volgende campagne immers niet de dag van de verkiezingsuitslag? Vanaf de start van de legislatuur moet men de boer op. Om die lijn door te trekken tot het einde van de legislatuur. Politici moeten immers heel goed weten wat er bij de bevolking leeft. Zelfs in tijden van sociale media hebben persoonlijke contacten een grote meerwaarde.

Uit onderzoek bij onze burgemeesters blijkt gelukkig dat ze nog steeds behoorlijk veel tijd bij de mensen doorbrengen. We moeten dit bestuursmodel koesteren.

‘Van dorpscafé naar gemeentehuis…. en terug?’. Het zou een slogan kunnen zijn. Uiteraard moeten politici zelf een duidelijke beleidsvisie hebben waarvoor ze een maatschappelijk en politiek draagvlak moeten creëren. Niettemin kunnen ze ook heel veel opsteken van de mensen.

Verkiezingssleutel

De relatie tussen inwoners en politiek is trouwens niet altijd even gemakkelijk. De gevoelens van de mensen situeren zich tussen enerzijds afkeer en anderzijds steun voor de politici. Bij huisbezoeken zal men dit al snel aan den lijve ondervinden. Ook de politieke wereld is niet unisono positief over de inwoners. De burger wordt soms gezien als een klager (niet in mijn voor- en achtertuin), maar op zijn minst als iemand die men te vriend moet houden, die tevreden gesteld moet worden. Zij hebben immers de verkiezingssleutel in handen.

De politici hechten trouwens meer een meer belang aan de inbreng/participatie van burgers. Het is dan ook niet toevallig dat de voorbije decennia heel wat pogingen werden ondernomen om de rol van de burgers in het bestuur te vergroten. Lokale besturen zijn voortdurend op zoek naar manieren om zoveel als mogelijk burgers te raadplegen en na te gaan hoe het gevoerde beleid wordt ervaren. Burgers worden constant geconsulteerd en worden meer en meer partners in coproductie-trajecten. Terecht. Bij de bevolking zit een schat aan informatie, kennis, vaardigheden,… die aangesproken moeten worden.

Net zoals politici hebben kiezers ook een taak. Ze moeten meer zijn dan alleen maar klanten. Politiek is anders dan het bedrijfsleven. De politieke wereld heeft immers te maken met alle burgers die uit verschillende groepen komen en tegenstrijdige belangen hebben. Politici moeten die belangen tegen elkaar afwegen en een besluit nemen. Zij kunnen per definitie niet al hun klanten tevreden stellen.

Socioloog Luc Huyse stelde jaren geleden terecht dat de klok van de politiek niet tikt op het ritme van het ogenblikkelijke. Politiek heeft inderdaad tijd nodig. Echte politiek is een werk van lange adem, vooral de democratie. De kiezers, maar ook onervaren bestuurders, denken vaak dat de politici alles kunnen. De realiteit is echter anders. Ik sluit mij aan bij Huyse als hij stelt dat ‘in de ogen van velen de politiek een reus is die alles aankan. Of beter, moet aankunnen. Maar die reus is een moderne Gulliver, op duizend en een punten ingesnoerd door wat rondom hem gebeurt.’

Slogan

Dit is een boodschap die men bij de huisbezoeken ook in alle eerlijkheid moet kunnen brengen. Politiek gaat over ‘hoe je de boel een beetje bij elkaar kunt houden’, zoals Job Cohen zijn opdracht als burgemeester van Amsterdam ooit formuleerde.

Eén van de uitdagingen voor lokale (kandidaat)mandatarissen blijft de vraag hoe men het contact met de burgers op de beste manier organiseert? In die context zijn de voorbije jaren ook de sociale media (twitter, facebook,…) niet meer weg te denken. Hoe gaat men daar als verkiezingskandidaat mee om? Ondanks het feit dat de verkiezingsaffiches het straatbeeld ook in 2018 nog zullen (ont)sieren, zal de impact van de factor sociale media zeker toenemen. In tijden van vereenzaming zal een huisbezoek echter nog steeds bij heel veel mensen deugd aan het hart doen.

Het is op lokaal vlak dat de meest directe vorm van democratie vaak tot stand komt. Als er iets mis loopt, zal de lokale mandataris het heel snel te horen krijgen. Lokale politiek als kloppend hart van de democratie. Het lijkt bijna een reclameslogan. Niets is echter minder waar.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content