Herman Matthijs (UGent, VUB)

‘Hoe Trump op zijn eerste buitenlandse reis als president verschillende vliegen in een klap kan slaan’

Professor Herman Matthijs staat stil bij de mogelijke resultaten van de eerste buitenlandse reis van Donald Trump als president van de Verenigde Staten.

De laatste weken blijkt het nieuws over de Amerikaanse President Trump vooral te gaan over Russische connecties, oplopende ruzies met de media, lekken uit het Witte Huis enzovoort. Blijkbaar is Donald Trump in het ‘Witte Huis’ een liveversie aan het worden van ‘House of cards’ in combinatie met o.a. ‘The Bold and the Beautiful ‘ en ‘Dallas’. Maar los van deze vele echte of onechte verhalen, roddels en achterklap is het interessant om de eerste buitenlandse reis van de 45ste Amerikaanse president te analyseren. Opvallend was toch de koninklijke ontvangst van de Amerikaanse President door de leiders van de Soenitische golfstaten.

‘Hoe Trump op zijn eerste buitenlandse reis als president verschillende vliegen in een klap kan slaan’

De laatste weken heeft de Amerikaanse President twee toppersonen ontslagen. Michael Flynn moest al na drie weken de baan ruimen als de nationale veiligheidsadviseur. Wat zijn banden zijn met Rusland en Turkije is niet duidelijk. Maar hij weet aardig wat van geheime dossiers, want generaal Flynn stond tussen 2012 en 2014 aan het hoofd van de militaire inlichtingsdienst (DIA: Defense Intelligence Agency) en was daar aangesteld door President Barack Obama.

Dan is er gewezen FBI-chef (2013- 2017) James Comey. Hij werd door President George W. Bush aangesteld, eerst als federaal aanklager te New York (2002-2003) en later als ‘Under secretary’ op Justitie (2003-2005). In het najaar van 2016 vroegen de democraten al het ontslag van Comey omdat die, in volle verkiezingsstrijd, het dossier over het onbeveiligde ‘e-mail’-verkeer van Hillary Clinton ging onderzoeken. De vraag moet ook gesteld worden: waarom heeft President Obama toen niet ingegrepen? Er loopt ook al een even lang verhaal over de ‘ongeoorloofde’ banden tussen Rusland en Trump, plus de Russische inmenging bij de verkiezingen van november jongstleden. Maar tot op heden is daarover nog niets aangetoond. Ingevolge het ‘spoils system’ heeft de President het recht om het hoofd van de FBI te ontslaan. Het zal niet lang duren of een bevriend iemand zal door President Trump worden voorgesteld als nieuw FBI hoofd, bijvoorbeeld: Rudi Giuliani of Chris Christie. Van de FBI mag de Amerikaanse politiek wel verwachten dat ze accurater, discreter en objectiever gaat werken.

Bestellingen

De Amerikaanse President brengt van zijn eerst stop op zijn reis een mooi geschenk mee voor zijn economie, namelijk een bestelling van zowat 200 miljard dollars aan wapens, energiematerialen, instrumenten tegen cyber aanvallen enz. Het bedrijfsleven en de arbeidende klasse klagen niet. Bovendien heeft President Trump zijn verkiezingsoverwinning vooral te danken aan Florida en de industriële ‘rust belt states’ aan de grote meren.

China

Een groter probleem dan Rusland is China voor de Amerikanen. Recent is in The New York Times uitgelekt dat China een groot deel van het lokale Amerikaans spionage netwerk heeft uitgeschakeld – letterlijk. De Verenigde Staten worden geconfronteerd met Chinese inlichtingsdiensten, die blijkbaar superieur zijn aan de Amerikanen. Alleen stelt niemand zich de vraag of die Chinezen zich ook mengen in de Amerikaanse politieke alsook economische besluitvorming?

President Trump is wel de eerste geweest die vragen stelde over de Chinese greep op de internationale handel. China wenst mee te doen met de mondiale vrijhandel, maar speelt met de kaarten van een staatsgeleide economie. Bovendien kennen de VS een handelsdeficit van liefst 800 miljard dollar, waarvan zowat 350 miljard afkomstig is van de Chinese handel. Daarentegen heeft de VS een licht overschot op zijn handelsbalans met België en het Verenigd Koninkrijk , met telkens 1 miljard dollar aan surplus.

Arabische wereld en Israel

Dat de Amerikanen hun banden aanhalen met de Soenitische wereld komt China en Rusland minder goed uit, omdat beide landen gerelateerd zitten op Iran en Syrië. Bovendien klinkt de kritiek van president Trump op de ‘Iran deal’ van Obama en de EU als muziek in de oren van Saoedi-Arabië en zijn buren, en ook van Israël. Deze diplomatieke aanpak van het Amerikaans staatshoofd kan men moeilijk beschouwen als iets pro-Poetin.

De afgelopen weken heeft de Amerikaanse president reeds de Israëlische- en de Palestijnse leiders ontvangen en zijn bezoek aan Israel kan zijn populariteit bij de Amerikaanse joden alleen maar verhogen. Deze groep kiest wel overwegend democratisch, maar het is een publiek geheim dat president Obama geen geweldige relatie had met Premier Benjamin Netanyahu. Bovendien zijn er al enige tijd tekenen dat diverse golfstaten toenadering zoeken tot het door de Amerikanen beschermde Israel. President Trump kan hiermee diverse vliegen in een klap slaan: het relatief Arabisch isolement van Israel doorbreken, een brede coalitie opzetten tegen Iran en Syrië, en misschien zelfs Netanyahu en Abbas terug aan tafelkrijgen.

Vaticaan

Een bezoek aan de Paus kan President Trump altijd verkopen aan de Amerikaanse katholieken, die met een kleine meerderheid voor hem hebben gestemd. Bovendien wordt deze groep steeds belangrijker door de groeiende ‘Hispanic’ bevolking.

De opening van het nieuwe NAVO hoofdkwartier te Brussel geeft President Trump de mogelijkheid om de Europese leiders allemaal eens te ontmoeten. Als Kanselier Merkel en President Macron effectief hun defensiebudget snel willen optrekken naar de 2 procent bbp NAVO-norm, dan is het voor President Trump een makkie om al de andere slechte leerlingen – waaronder België – daar ook op te wijzen. Het nieuwe NAVO-hoofdkwartier kost 1,1 miljard euro en de Amerikanen zijn de grootste betaler. België heeft zowat 45 miljoen euro bijgedragen. De ultra moderne alsook geheime informatica wordt geplaatst door ‘Lockeed Martin’ en dat is ook de producent van de F-35. Als President Trump het verdeelde Europa op een lijn weet te krijgen en de Amerikaanse steun voor de NAVO verder ondersteunt, wat veel Oostelijke leden willen, dan heeft hij zijn diplomatiek doel bereikt.

G7

Op Sicilië rest voor de Amerikaanse President dan nog de G7-top. Ook daar zit hij in een sterkere positie door het feit dat dames Merkel en May alsook President Macron en de Italianen electorale uitdagingen voor de deur hebben staan.

Democraten

Het ziet er naar uit dat de democraten leiden aan een ‘post-electorale depressie’. De voormalige vicepresident Joe Biden kwam enige dagen geleden verklaren dat Hillary Clinton geen goede kandidate was. Die analyse is meer dan juist, maar komt wel een jaar te laat. De partij wordt geleid door de staten Californië en New York met voorop nog steeds de Clintons en de Obama’s, aangevuld door de culturele elite. Deze partij moet zeer dringend gaan vernieuwen en terug aandacht krijgen voor de industriële staten, want anders worden de volgende verkiezingen een maat voor niets.

Conclusie

Met zijn eerste buitenlandse reis zijn de mediaverhalen verdwenen. Voor de Amerikaanse president is het van belang dat zijn eerste diplomatiek reis positief wordt onthaald. Terug in Washington DC stelt zich de vraag of het mediagevecht terug gaat starten. Maar zolang er geen ‘smoking gun’ is en de republikeinse partij hem blijft steunen, is er geen politiek probleem voor president Trump.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content