Hoe Theo Francken een winkeldief uitwijst en waarom er geen ‘zaak Benamar L.’ is

© Belga

De staatssecretaris van Asiel en Migratie berichtte dinsdagochtend trots over de toegenomen uitwijzing van criminelen (‘At your service!’). Knack vertelt deze week hoe het voor een 50-jarige Marokkaan slecht afliep: hij pleegde, na een mislukte repatriëring, zelfmoord in het gesloten centrum van Merksplas.

Op de dag dat Steve Stevaert stierf, 2 april, was er geen aandacht voor de zelfmoord van de vijftigjarige Benamar L. in het Centrum voor Illegalen in Merksplas. Toch werd dit al meteen door de Dienst Vreemdelingenzaken gemeld in een persbericht, waarin zijn volledige naam genoemd werd, en waarin gesteld werd dat hij illegaal was en betrapt op een winkeldiefstal.

De Marokkaanse man zat, ondanks psychische problemen, al bijna drie maanden opgesloten. Hij was op 12 januari door de politie van Luik op diefstal betrapt en de volgende dag naar Merksplas overgebracht met het oog op zijn repatriëring. Na aankomst gaf hij meteen aan dat hij sinds 2010 behandeld werd voor een psychiatrische stoornis met een chronische onderhoudsbehandeling. De medicamenteuze behandeling werd in Merksplas voortgezet. Hij had regelmatig consultaties bij de psycholoog en werd van nabij gevolgd als ‘extra zorgbewoner’.

Zaak-Dolmatov

Zijn repatriëring was al een eerste keer gepland voor 26 januari, maar werd geannuleerd omdat hij intussen asiel aanvroeg. Een maand later werd die asielaanvraag afgewezen. Dus werd opnieuw een repatriëring voorzien op 21 maart. Nu liep het mis omdat hij in de luchthaven weigerde. Hij werd teruggebracht naar Merksplas en pleegde op 2 april zelfmoord. Uit contact met zijn familie bleek dat hij eerder in Duitsland een wettig verblijf had van 2004 tot 2008, waar hij getrouwd en later gescheiden was. Vervolgens kwam hij naar België, waar hij in de periode van april 2010 tot oktober 2011 in een psychiatrische instelling werd opgenomen.

Het drama doet sterk denken aan de beruchte zaak-Dolmatov in Nederland in 2013. De Russische activist Alexandr Dolmatov pleegde toen zelfmoord in een detentiecentrum in Rotterdam. Zijn asiel was afgewezen en zijn repatriëring werd voorbereid. Hij was bekend bij de psychiatrie en suïcidaal. Een onderzoek van de Inspectie Veiligheid besloot dat de overheid grote fouten maakte. Hij werd ten onrechte in een detentiecentrum opgesloten en als ‘verwijderbaar’ geklasseerd. De medische zorg en rechtsbijstand schoten tekort. Na een lang parlementair debat werd een motie van wantrouwen tegen de verantwoordelijke staatssecretaris ingediend. Hij kon zijn aftreden alleen voorkomen door een aantal ‘humane’ maatregelen aan te kondigen.

Geen zaak-Benamar

De vraag is waarom er in Nederland wel een zaak-Dolmatov is maar geen zaak-Benamar L. in België. Waarom is het drama in Merksplas hier geen parlementair debat of onderzoek waard?

‘Zonder echte psychiatrische evaluatie en toestemming is het niet verantwoord om iemand met zo’n psychologische problematiek bijna drie maanden in detentie te houden en te proberen repatriëren’, zegt een gespecialiseerde therapeut in Knack. ‘We kunnen zeggen dat het uitwijzingsbeleid belangrijker is dan de gezondheid.’

Chris De Stoop

In Knack leest u deze week het volledige verhaal over psychische nood bij asielzoekers en mensen zonder papieren.

Neem nu een supervoordelig abonnement op Knack

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content