Hoe de vrije val van Elio Di Rupo in een peiling werd vastgelegd

Voorzitter van de PS Elio Di Rupo praat met de pers na het partijcongres, 2 juli 2017. © Belga
Stavros Kelepouris
Stavros Kelepouris Journalist Knack.be

Om te weten dat de traditionele socialistische partijen in crisis zijn, had de MR heus geen peiling nodig – maar wel om, met de woorden van Bart De Wever, een eigen realiteit te creëren. Het relaas van een georchestreerde peiling.

Politieke peilingen zijn in wezen onbestaande verkiezingen. Respondenten drukken hun kiesintenties uit mochten het nu verkiezingen zijn. Een momentopname, doorgaans uitgevoerd in tempore non suspecto.

Door de leegloop bij de PS officieel vast te leggen, hoopt de MR het effect te versterken.

Alle grote nieuwskanalen, van De Standaard en Le Soir tot de RTBF en VTM NIEUWS, hebben sinds jaar en dag hun eigen data geprikt om met tussenpozen van pakweg een half jaar een peiling uit te laten voeren wanneer die van de concurrerende zenders en dagbladen alweer vergeten is.

Maar toen kwam het schandaal rond Samusocial en werd in tempore non suspecto een hol begrip: de politieke lijken vallen de afgelopen weken met bosjes uit de kast. Het noopte RTBF en La Libre ertoe hun peiling te annuleren ‘omwille van het huidige politieke klimaat’. Daarmee zetten de twee media de deur wagenwijd open voor de kritiek dat ze de ravage binnen het Belgische socialisme onder de mat wilden vegen. Een kwalijk signaal in tijden waarin gevestigde media door populisten en kortzichtige politieke actoren versleten worden voor poco’s, MSM, en linkse activisten.

Nochtans kan het annuleren van zo’n peiling ook getuigen van een gezonde dosis omzichtigheid. ‘Elke peiling [creëert] een sfeer en zo een eigen realiteit‘, zei N-VA-voorzitter Bart De Wever drie maanden geleden na een bevraging van VRT en De Standaard waarin zijn partij 6 procent moest inleveren.

De redenering van RTBF en La Libre houdt in die zin alvast steek. Net na een politiek schandaal als Samusocial heerst er bij de kiezer – terecht – ressentiment en argwaan. Een bevraging naar kiesintenties vervalt op die manier in een uiting van woede. Ook zonder doctoraat in de politieke wetenschappen kon je voorspellen dat de PS klappen zou krijgen in een peiling, maar de vraag is nog maar of die resultaten de kiesintenties accuraat weerspiegelen.

Dat laatste zal de MR alleszins worst wezen. Dedicated Research, het onderzoeksbureau dat normaliter door RTBF en La Libre ingeschakeld wordt, werd door de Franstalige liberalen betaald om de geannuleerde peiling toch uit te voeren. Het verwachte resultaat bleef niet uit: de PS zakte naar 16 procent, de helft van hun laatste verkiezingsuitslag én een historisch dieptepunt. Boven de taalgrens raakten de socialisten van de SP.A zelfs niet meer aan 10 procent, mee het ravijn ingesleurd door de schandalen van hun zusterpartij.

Om te weten dat de traditionele socialistische partijen in crisis zijn, had de MR heus geen peiling nodig.

Om te weten dat de traditionele socialistische partijen in crisis zijn, had de MR heus geen peiling nodig – maar wel om, met de woorden van Bart De Wever, een eigen realiteit te creëren.

De bevraging van afgelopen week had maar één doel, dat van de ‘selffulfilling prophecy’. De partij van premier Charles Michel drukte net op tijd af voor een kiekje van Elio Di Rupo in vrije val. Hoeft het te verbazen dat het resultaat vervolgens ‘gelekt’ werd aan zakenkrant L’Echo? U kan er geld op inzetten: dat lek zag er verdacht veel uit als een hartelijk mailtje van de partijwoordvoerder naar een bevriend journalist, de PDF met de peilingresultaten in bijlage, op voorwaarde van anonimiteit.

Door de leegloop bij de PS officieel vast te leggen, hoopt de MR het effect te versterken: nog meer kiezers zullen het zinkende schip verlaten, want welk nut heeft het om op een partij in te zetten die geen rol van betekenis meer zal spelen bij de volgende verkiezingen? Dan kan je beter op je tweede paard gokken.

Tegenvaller voor de liberalen: dat tweede paard blijkt bij de meeste PS-stemmers de extreemlinkse PTB te zijn. De afkeer van het rechtse regeringsbeleid van MR is voor 36 procent van de Franstaligen zo groot dat ze liever stemmen op een partij met een verkiezingsprogramma dat, in bedekte termen, totaal onbetaalbaar is. Bijkomend probleem is dat geen enkele partij zinnens is de PTB mee te nemen in een coalitie.

Wie de peiling in detail bekijkt, ziet zo een impasse ontstaan. Zelfs een monsterverbond van MR, CDH, Ecolo en DéFi overtuigt – nipt – niet de helft van de Waalse kiezers. Met de recente breuk tussen Di Rupo en Lutgen in het achterhoofd is een tandem PS-CDH dan weer politieke fictie. De enigszins ironische conclusie: zolang PTB de wind in de zeilen heeft, kan MR de PS niet met een gerust hart lozen.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content