‘Het zionisme heeft niet alleen heel Palestina gekoloniseerd, maar ook het denken van de Europese elites’

‘Met de actuele Europese consensus kan de onderdrukking van de Palestijnen nog eens 70 jaar doorgaan. Het is nu tijd voor politieke actie’, schrijft politicoloog Dries Lesage (UGent, Be.One).

Deze week doodde het Israëlische leger 58 betogers in Gaza. Ongeveer 2700 mensen raakten gewond. In de Europese reacties zien we na Israëlisch geweld telkens hetzelfde patroon. De Belgische en Vlaamse regering zijn verontwaardigd. Premier Charles Michel vraagt een onderzoek naar het nieuwe bloedbad. Onlangs eiste België een schadevergoeding voor door Israël vernielde ontwikkelingsprojecten in bezette Palestijnse gebieden. Zo wordt het geweten gesust, maar tastbare politieke consequenties zien we nooit.

Bovendien leggen onze beleidslieden altijd een deel van de schuld bij het Palestijnse verzet. Hamas, de organisator van de ‘Mars van de Terugkeer’ – die grond van gevluchte Palestijnen in het huidige Israël terug claimt -, wordt onverantwoord gedrag verweten. De massale wanhoop bij de bevolking van Gaza is echter reëel. Voor de rest blijft de Europese politiek zweren bij ‘dialoog’, ‘heropstart van het vredesproces’ en de ’twee-staten-oplossing’. Dit is een doodlopende straat. Als burgers kunnen wij ons hier niet langer bij neerleggen.

Sancties blijven taboe

Opeenvolgende Israëlische regeringen blijven internationaal wegkomen met het onrecht tegen de Palestijnse vluchtelingen van 1948, de illegale bezetting van Oost-Jeruzalem en de Westelijke Jordaanoever, de steeds nieuwe nederzettingen in bezet gebied, de wurgende blokkade van Gaza en de dagelijkse mensenrechtenschendingen. Wat een verschil met de behandeling van Rusland na de illegale annexatie van de Krim ten koste van Oekraïne in 2014.

Zowat de hele Europese en Belgische politiek keurden tegen deze grootmacht meteen de bijtende Europese sancties goed. Die sancties viseren niet alleen economische activiteiten op de Krim, maar ook de entourage van Poetin, Russische banken en grote bedrijven. Maar sancties tegen het Israëlische regime en zijn economische steunpilaren blijven taboe. Zelfs de nieuwe nederzettingen gaan straffeloos door. Zij maken een twee-staten-oplossing onmogelijk en hun illegaliteit wordt niet eens betwist. Hooguit probeert de EU ervoor te zorgen dat bedrijven in de nederzettingen niet van Europese handels- en andere voordelen kunnen genieten.

In België hoor je de regeringspartijen MR, N-VA, CD&V en Open VLD nooit over sancties tegen Israël. Integendeel, bij een recente uithaal tegen eredoctor Ken Loach van de ULB plaatste premier Charles Michel (MR) scherpe kritiek op de zionistische bezettingspolitiek op één lijn met antisemitisme, wat een vorm van racisme is. De centrumlinkse oppositiepartijen Groen en SP.A eisen maatregelen tegen producten uit de illegale nederzettingen, maar beklemtonen dat ze zeker geen handelsboycot tegen Israël als zodanig willen. Diezelfde partijen steunen wel volmondig de harde sancties tegen Rusland. Nochtans willen vele inwoners van de Krim bij Rusland horen, terwijl het hele Palestijnse volk verlangt naar vrijheid.

Derde intifada in Europa

Hoe kan deze dubbele maat verantwoord worden? Op deze vraag krijgen we geen antwoord. Ook de pers vraagt er niet naar. Er is iets fundamenteler aan de hand. Het conflict wordt meestal geduid als symmetrisch qua macht en verantwoordelijkheid, terwijl het hier duidelijk zou moeten zijn wie de onderdrukker en wie de onderdrukte is. Ondanks de westerse militaire, economische en politieke steun aan Israël, wordt de kwestie meestal geframed alsof wij slechts toeschouwers zijn. Onze gezagsdragers worden nooit op de rooster gelegd.

Het idee dat de Israëlische regering kan en moet gestraft worden voor haar internationale misdaden opdat het eindelijk zou stoppen, komt bij onze politieke en media-elites niet eens op. Voortdurend heerst de angst om met jodenhaat geassocieerd te worden, zelfs als je het zionisme, een problematische politieke strekking, bij naam noemt. Met de toenemende islamhaat wordt de zaak ook meer en meer geduid als een interreligieus conflict, waarbij gemeenschappen in het beste geval moeten leren samenleven, terwijl het in essentie over een ordinaire landroof gaat.

De Israëlische premier Benjamin Netanyahu en zijn vrienden blijven de contouren van het debat bepalen. Ik lees oproepen om de 17-jarige Ahed Tamimi ‘niet disproportioneel te straffen’ voor de klap die ze een Israëlische soldaat gaf, terwijl een illegaal en gewelddadig bezettingsleger gewoon moet opkrassen. Het zionisme heeft blijkbaar niet alleen heel Palestina gekoloniseerd, maar ook het denken van de Europese elites.

Met de actuele Europese consensus kan de onderdrukking van de Palestijnen nog eens 70 jaar doorgaan. Het is nu tijd voor politieke actie. De EU moet haar politieke en economische hefbomen over Israël gebruiken en dit ook van de VS eisen. Brussel kan voor een forser beleid andere partners in de wereld zoeken. Maar zolang de Europese politici hier niet toe komen, moeten de Europese burgers zelf opstaan. Het wordt tijd voor de derde Palestijnse opstand of ‘intifada’, maar dan in Europa, door ons. Politiek en geweldloos, maar vastberaden, tot het verandert. Als burgers kunnen wij op straat onze stem laten horen. Als consumenten kunnen wij zelf sancties treffen tegen het Israëlische regime en zijn oorlogseconomie, zoals destijds tegen het Zuid-Afrika van de Apartheid. In het stemlokaal kunnen wij politieke partijen duidelijk maken dat wij het niet langer pikken dat op de morele verontwaardiging en mooie woorden geen daden volgen.

Dries Lesage is politicoloog aan de UGent en actief bij de nieuwe politieke partij Be.One.