Het probleem van de Open VLD

Terwijl de Nederlandse liberalen nagenieten van hun verkiezingsoverwinning, wordt de Open VLD zo langzamerhand een wel erg mager partijtje. Met de blik strak op 2014 gericht zou Alexander De Croo wel eens keihard uit de bocht kunnen gaan.

Nog niet zo gek lang geleden droomden de Vlaamse liberalen ervan een volkspartij te worden. Met Guy Verhofstadt aan het roer van de federale regering leek alles mogelijk, en sommigen droomden hardop van een heuse VLD-staat. Dus zette toenmalig voorzitter Karel De Gucht de deuren wagenwijd open voor verruimers als Johan Van Hecke en Annemie Turtelboom en voor een resem verdwaalde oud-VU’ers en andere politieke thuislozen. De Open VLD zou groter worden dan ooit tevoren en de CVP volledig doen vergeten.

Het is een beetje anders gelopen. Paars eindigde, zoals voorspeld door Louis Tobback, bont en blauw. Hoe meer Verhofstadt in zichzelf ging geloven hoe minder de kiezers dat nog deden.

Ondertussen verloor de partij zich in gênant gebakkelei en zette ze een paar tegenstribbelende querulanten voor het oog van de camera’s aan de deur. De electorale bolwassing van 2009 stond dan ook in de sterren geschreven.

Het was tijd voor iets anders, vonden de leden, en ze verkozen de nog onbevlekte Alexander De Croo tot voorzitter. Met hem zou alles nieuw worden. Geen dromen van verbreding en verruiming meer maar terug naar de diepblauwe basis. Dát zou de echte liberale kiezers wel terughalen.

Het is een beetje anders gelopen. Volgens de laatste peilingen behaalt de Open VLD amper nog 10 procent van de stemmen. Dat komt vooral doordat de kleine partij opgesloten zit in een door socialisten overheerste regering. Een belastingregering, volgens sommigen.

Van de vlucht vooruit die vooral vicepremier Vincent Van Quickenborne in de begindagen nam, is niet veel meer over . Cruciale dossiers, zoals de pensioenhervorming, blijven aanslepen. Ondertussen geeft Annemie Turtelboom op justitie weinig blijk van enige langetermijnvisie, en levert ook de ondankbare portefeuille van asiel- en migratie de Open VLD weinig lof op.

Een federale regering als die van Elio Di Rupo is er eigenlijk één waar een toch al getormenteerde liberale partij beter oppositie tegen kan voeren dan in kan stappen. Op Vlaams niveau heeft de oppositiekuur trouwens zijn nut bewezen: daar is de Open VLD wel verveld en heeft ze nieuwe geloofwaardigheid weten op te bouwen. Mét oud-ministers in de fractie. Opvallend is wel dat de mensen die vandaag de scherpste kritiek hebben op Alexander De Croo net degenen zijn die hem haast hebben gedwongen om in de regering-Di Rupo te stappen.

Als Geert Bourgeois deze week in Knack zegt dat Alexander De Croo bang is en daar alle reden toe heeft, slaat hij dus spijkers met koppen. Niet alleen omdat de voorzitter zijn boodschap aan de straatstenen niet kwijt kan en veel kiezers de N-VA dezer dagen blauwer vinden dan de Open VLD, maar ook omdat sommige van zijn partijgenoten niet kunnen wachten tot hij weer in het zakenleven verdwijnt.

Annemie Turtelboom wordt nu al maandenlang als mogelijke opvolgster genoemd, Bart Somers lijkt zich warm te lopen voor de voorzittersverkiezingen van december en ook de Gentse schepen Mathias De Clercq zou (weer) door voormalige boegbeelden zijn gepolst.

De Croo laat al dat gekonkelfoes naar eigen zeggen totaal niet aan zijn hart komen. Ook niet als Karel De Gucht de problemen van de partij weer eens oplijst of Guy Vanhengel nogmaals aanstuurt op een voorzitterswissel. Zelf wil hij ook niet gezegd hebben dat hij opstapt als de gemeenteraadsverkiezingen straks inderdaad zo desastreus blijken te zijn als de peilingen voorspellen. Nee, de voorzitter houdt zijn blik strak op 2014 gericht. Dàn zullen de kiezers het licht zien, dan zal de Open VLD eindelijk worden beloond.

Wie weet. Maar als het van sommige door de wol geverfde liberalen afhangt, zal het niet Alexander De Croo zijn die de beloning in ontvangst mag nemen. Iedereen liever dan hij.