Pieter Timmermans (VBO)

‘Het is tijd om het stakingsrecht tot zijn juiste proportie te herleiden’

Pieter Timmermans (VBO) Gedelegeerd Bestuurder van het Verbond van Belgische Ondernemingen (VBO)

‘Een actualisering van het Herenakkoord kan een krachtig signaal zijn naar al diegenen – werknemers en werkgevers – die er de kantjes aflopen’, schrijft Pieter Timmermans (VBO). ‘Een staking mag geen gijzeling zijn.’

De voorbije weken probeerden heel wat mensen het imago van ons land op te poetsen. Velen deden wat ze konden. De politiek probeerde de impact via een aantal maatregelen te milderen: tijdelijke werkloosheid, uitstel of spreiding van betalingen aan RSZ/RSVZ, boodschappen aan internationale pers van o.a. de Eerste Minister, … Langs de andere kant is er een beperkte groep die steevast er in slaagt om het moeizaam op te bouwen vertrouwen – dat te paard vertrekt, maar te voet terug komt – opnieuw onderuit te halen. De wegblokkades en de plotse wilde acties van de luchtverkeersleiders van Belgocontrol springen daarbij het meest in het oog. De reacties van misnoegen, respectloos, inciviek gedrag – alle gradaties kwamen aan bod – spraken boekdelen.

‘Het is tijd om het stakingsrecht tot zijn juiste proportie te herleiden’

Met dit laatste komen we onvermijdelijk terug bij waar de Groep van 10 – onderhandelaars van werkgevers en vakbonden – op 16 februari 2016 gestopt waren: het Herenakkoord. Het gaat dan over regels en afspraken over hoe men zich dient te gedragen in het geval van een sociaal conflict. Ook dat draagt bij tot een toekomstgericht of juist een belabberd imago van een land.

Daarom moeten er op korte termijn drie zaken gebeuren.

In de eerste plaats moet de wet van 19 augustus 1948 betreffende de prestaties van algemeen belang in vredestijd aangepast worden. Kort na WO II – in een sfeer van een mogelijke communistisch invasie en dreiging – werd een wet goedgekeurd die de overheid de mogelijkheid gaf om op te treden en personeel op te eisen om te verhinderen dat cruciale onderdelen van het land stilgelegd werden.

‘Wat toen als maatschappelijk bedreigend werd ervaren, is vandaag echter totaal veranderd.’

Deze wet was per definitie enkel van toepassing op de private sector, want stakingen waren anno 1948 ondenkbaar bij ambtenaren. Wat toen als maatschappelijk bedreigend werd ervaren, is vandaag echter totaal veranderd. Het platleggen van het financieel systeem bij een sociaal conflict waarbij transacties hoofdzakelijk via het internet en de pc verlopen zou vandaag een regelrechte ramp zijn en zou volgens de in 1948 gangbare normen wellicht in aanmerking komen voor een of ander vorm van minimale dienstverlening. Met het blokkeren van autostrades zou in 1948 evenzeer cito presto korte metten mee gemaakt worden. De mogelijkheid om het luchtruim te blokkeren door enkele vluchtleiders zou niet getolereerd worden. Enzovoort.

Toegevoegde waarde

Daarnaast blijft een actualisering van het Herenakkoord een krachtig signaal naar al diegenen – werknemers en werkgevers – die er de kantjes aflopen. Maar dat heeft maar zin en toegevoegde waarde (1) wanneer concrete voorbeelden van ontoelaatbaar en onwettelijk gedrag duidelijk geciteerd worden en wanneer daar uitdrukkelijk afstand van genomen wordt, (2) wanneer de G10 duidelijk vraagt en steunt dat in die gevallen de politie de orde moet handhaven, en (3) wanneer er verantwoordelijkheden opgenomen worden door diegenen die acties organiseren in geval van onaanvaardbaar gedrag.

‘Wanneer enkele brandweermannen of luchtverkeersleiders een volledige luchthaven kunnen platleggen, is er sprake van machtsmisbruik.’

Voor (semi)monopoliesituaties die tot disproportioneel gedrag aanleiding kunnen geven, zou er uiteindelijk onmiddellijk een plan B in werking moeten treden. Wanneer enkele brandweermannen of luchtverkeersleiders een volledige luchthaven kunnen platleggen en op die manier een gehele gemeenschap en economie kunnen destabiliseren of wanneer zeeloodsen de havens die cruciaal zijn voor onze welvaart, zomaar onbereikbaar en onbruikbaar kunnen maken, is er immers sprake van machtsmisbruik. Dan moet het mogelijk zijn dat respectievelijk de brandweer van Zaventem, het leger (Melsbroek) of Eurocontrol de taken tijdelijk overnemen. Dit is een beetje vergelijkbaar met stakingen in gevangenissen: de cipiers staken en de politie komt vervolgens in actie.

Ik besef ten volle dat een drastische wijziging van de gewoontes de laatste jaren spontaan gegroeid is. Wat een tiental jaren geleden ondenkbaar was, wordt vandaag door sommigen als normaal beschouwd. Daar moeten we durven tegen ingaan. En het stakingsrecht tot zijn juiste proportie herleiden: een recht om het werk neer te leggen dat anderen die willen werken of zich willen verplaatsen, niet verhindert om dat te doen. Staken is niet gelijk aan gijzelen.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content