Vlinks
‘Hervorming erfrecht: Waarom er werk gemaakt moet worden van een tijdslimiet om nalatenschappen te regelen’
‘De samenleving verdient beter dan de huidige vrijgeleide voor die advocaten die hun cliënten niet wijzen en begeleiden naar werkbare oplossingen, zodat alle betrokkenen verder kunnen gaan met hun leven’, schrijft Johan Velghe van Vlinks over de huidige wetgeving rond de regeling van erfenissen.
‘Hoe minder klagers aan je lijf, hoe beter je levenskwaliteit.’ ‘De klaagzanger in jezelf smoren door grip te hebben op wat je vandaag doet en in de toekomt wilt doen.’ Deze twee van een reeks argumenten pro ’30 dagen zonder klagen’ spreken aan als spelregels voor positief functioneren in gezin, familie, beroepsleven, vriendenkring, verenigingsleven,… kortom in de samenleving. Regelrechte volksgezondheid, en een stevig tegengif tegen onder meer de brutaliteit van het wij-zij en andere shithole- en fundamentalismepredikers.
Klagen mag net als wenen een kortstondig moment van opluchting of troost bieden, voor ronduit zagen geldt dit niet. Zeurpieten worden gemeden als gevolg van een zelfregulerend verweer in familieverband, door collega’s, in informele kennissen- en vriendengroepen tot in het gestructureerde verenigingsleven toe. Ze zetten zich buitenspel met hun aanhoudend ongenuanceerde en narcistische, vaak ook populistische jeremiades waarbij alle schuld per definitie in andermans schoenen geschoven wordt. Zij beuken dag na dag op de samenleving in. Opmerkelijk, het deert justitie niet hen werkplatformen aan te bieden van waarop zwierende sloopbollen gelanceerd worden, of een plastische definitie van decennialange aanslepende nalatenschapvereffeningen.
Waarom er werk gemaakt moet worden van een tijdslimiet om nalatenschappen te regelen
Schrijf het niet aan mijn verdorven geest -dixit een Facebookrepliek op mijn afwijzen van regelrecht én omfloerst racisme- toe dat het opmerkelijk is dat in volle pre-electorale tijd belastingvrij en -goedkoper erven op de dagorde prijkt van de Vlaamse regering. Daar is nu eens vroeg of laat iedereen bij betrokken en belastingvrij en -verlaging zijn de sterkst ruikende kazen in de muizenval van neoliberale partijen die op de toplaag en de gegoede middenklasse als kiespotentiëel mikken.
Door de vergrijzing neemt niet alleen het aantal erfenissen toe, maar het is evenzeer het geval voor de complexiteit er van (nieuw samengestelde gezinnen, stiefkinderen, meer vastgoedbezit, lossere familiebanden,…).
Laat hier geen twijfel over bestaan, het debat moet gevoerd worden. Weinigen voelen zich kiplekker bij de toepassing van de huidige wetgeving ter zake. De enen hebben het over ‘de doden- of verdriettaks’, anderen over ‘de gouden wiegtaks’ voor wie goed geboren is. Een te volgen debat waarbij Vlinks stelt dat de staat zich niet mag verarmen én de blikken niet mag afwenden van de vele achterpoortjes die zich openen in de jaren voor de toepassing van de erfenisbelasting. De langstlevende partner -zeker in minder gegoede middens- moet in bescherming genomen worden. Het debat dient een pleidooi te bevatten voor het veralgemenen van een in het gezin of familie vastgelegde overeenkomst voor het overlijden, zo ook van toepassing mét generatiesprong.
Belang van de samenleving behartigen
Het gaat om het voorkomen van samenlevingsafbraak: de ongeneesbare kanker van de familieruzies of de diepst inkervende ruzie die een mens overkomen kan. Hier dient justitie ook het belang van de samenleving te behartigen door een tijdslimiet te hanteren bij het afhandelen van de hierboven vermelde decennialange aanslepende nalatenschapvereffingen.
In een Vlaamse provinciestad staat in de eerstkomende dagen een zitting van de rechtbank van eerste aanleg -zetelend als familierechtbank- op de rol over een uit onverdeeldheid treden en gerechtelijke verdeling van een nalatenschap van een echtpaar met 1998 en 2002 als overlijdensdata. Dit is geen nieuwsfeit -eerder van het type dagelijkse kost- want er lopen procedures die nog meer decennia overspannen.
Fikse hap uit een mensenleven
Deze ‘banaliteit’ verbergt een wereld van opgepookte ruzie, manipulatie en late testamentaire herzieningen, van tussenvonnissen, van justitiële zijsprongen voor vredegerechten tot de correctionele rechtbank toe, van aangevochten notarisakten, van conclusies neergelegd door deskundigen, van slepende tijdssprongen tussen de staat van vereffening/verdeling in mei 2015 tot de bijna drie jaar latere inschrijving op de agenda van de familierechtbank. Samengevoegd met een voorafgaande ruzie rolt zich een verzurend verhaal uit van 22 jaar, of een fikse hap uit een mensenleven. Meer, het einde van het bittere verhaal is nog niet in zicht.
Het erge is dat er niet aan te ontkomen valt, wanneer een erfgenaam haartjespluk boven een faire en doorsproken wettelijke regeling verkiest.
In de vorige legislatuur nam toenmalig minister van Justitie Annemie Turtelboom het initiatief om het erfrecht ingrijpend te hervormen. Over de twee ingediende wetsvoorstellen, onder meer over de inkorting van de termijn voor het aanvaarden of verwerpen van een nalatenschap werd finaal geen consensus bereikt, zo ook over een voorafgaande regeling tussen ouders en kinderen.
Verjaringstermijnen
Ook al belangt het iedereen in het bijzonder en de samenleving in het algemeen aan, een erfrechthervorming zet vele stekels recht, net zozeer als het fiscale aspect.
Het erfrecht is rijk bezaaid met verjaringstermijnen, zoals op vordering van de nalatenschap, op de successierechten, op de vordering tot nietigverklaring van het testament, op het verjaren van het kindsdeel, op het opeisen van het wettelijk erfdeel bij testamentaire onterving,… maar het ontbreekt geheel en al aan een billijke tijdsbepaling (vijf jaar?) voor de definitieve toewijzing van de in een cascade aan procedureslagen verzeilde nalatenschap.
De samenleving verdient beter dan de huidige vrijgeleide voor die advocaten die hun cliënten niet wijzen en begeleiden naar werkbare oplossingen, zodat alle betrokkenen verder kunnen gaan met hun leven.
De blinde Vrouwe Justitia is niet de patrones van de narcistische zagers, ze dient de hoedster te zijn van rechtvaardigheid, kenmerkend voor een duurzame samenleving.
Johan Velghe is woordvoerder van Vlinks
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier