Hendrik Vuye: ‘Eindoordeel Albert II kan onmogelijk positief zijn’

Hendrik Vuye © Saskia Vanderstichele
Patrick Martens

Professor Hendrik Vuye heeft een raad voor kroonprins Filip: ‘Kies als nieuwe koning voor een protocollaire functie zonder politieke bevoegdheden.’

Op 21 juli wordt kroonprins Filip – of wordt het Philippe – de zevende koning van België. Maar door de manier waarop Laken sinds 2007 met de tegenstellingen in het land is omgegaan, wacht de nieuwe koning een loodzware opdracht. Dat denkt professor Hendrik Vuye, die aan de Universiteit Namen staatsrecht doceert en als grondwetspecialist regelmatig door de N-VA geraadpleegd wordt.

De troonswisseling heeft het debat over een meer protocollaire monarchie weer leven ingeblazen.
Hendrik Vuye: ‘Het is een uiterst wazig debat. Iedereen heeft het over een protocollaire monarchie, maar niemand lijkt te weten wat dat precies inhoudt. In strikte zin heeft een protocollaire monarchie geen enkele bevoegdheid, en al zeker niet bij een regeringsvorming.’

Een protocollaire koning knipt alleen lintjes?

Vuye: ‘In Nederland spreken ze over een verbindend koningschap. De vorst legt er zich daar bij neer dat hij geen bevoegdheden heeft, maar dat hij bij een ramp of een vreugdvolle gebeurtenis wel alle inwoners verbindt en de natie symboliseert. De Oranjegekte bij de opvolging van Beatrix door Willem-Alexander heeft bewezen dat dit ook echt aanslaat. Een tricolore opstoot zal er op 21 juli niet zijn. De vraag is of in België nog een verbindend koningschap mogelijk is.’

Volgens premier Elio Di Rupo is het net een kwaliteit van Albert II geweest dat hij ‘steeds de bekommernissen, behoeften en verwachtingen van de Belgen goed aanvoelde’.
Vuye: ‘De Belgische monarchie zou verbindend kunnen zijn, maar dat is niet de beeldvorming in Vlaanderen.’

Heeft Albert II dan geen positieve bijdrage geleverd aan de politieke crises van 2007 en 2010-2011?

Vuye: ‘Wat is er opgelost? Ik ben 52 jaar en heb nooit eerder zo’n scherpe verdeeldheid gezien. Niet in België en niet in Vlaanderen. Daarom kan het eindoordeel over Albert II onmogelijk positief zijn. De manier waarop in 2007 en 2010-2011 de politieke knopen ontward zijn, zou wel eens de voorbereiding van een nog grotere crisis in 2014 kunnen zijn.’

Voor velen blijft de monarchie, samen met de nationale voetbalploeg, toch de eenheid van België belichamen.
Vuye: ‘Vincent Kompany verbindt meer dan Albert II. Dat is het probleem. Kompany moet in de eerste plaats goed voetballen. Albert II en straks koning Filip moeten België symboliseren.’

Kroonprins Filip heet ‘zeer goed voorbereid’ te zijn op het koningschap.
Vuye: ‘In een systeem van erfopvolging bestaat het risico dat op een dag iemand op de troon komt die karakterieel, intellectueel of op een andere manier niet over de kwaliteiten voor het koningschap beschikt. Ooit loopt het fout. Of dat met Filip zo zal zijn, kan ik niet voorspellen.

Maar één ding zou ik hem wel willen aanraden. Op 21 juli moet hij, net zoals Willem-Alexander dat bij zijn troonsbestijging in Nederland heeft gedaan, duidelijk zeggen dat hij voor een protocollaire monarchie zonder politieke bevoegdheden is. Dan maakt hij een kans als verbindende vorst. Als hij echter meent dat hij een actieve rol kan blijven spelen in het politieke schaakspel van ons land, dan is de monarchie in België ten dode opgeschreven.’

Het volledige interview met Hendrik Vuye leest u deze week in Knack.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content