Herman Matthijs (UGent, VUB)
‘Groen en PVDA kunnen na de Samen-breuk volop jagen op het SP.A-electoraat’
Samen mag dan wel een lokaal initiatief geweest zijn, de gevolgen van de groenrode breuk zijn tot ver buiten Antwerpen te voelen. ‘SP.A zal nu vooral veel tijd in zichzelf moeten stoppen om op eigen benen naar de verkiezingen te kunnen trekken,’ schrijft prof. Herman Matthijs.
Dat het afspringen van het Antwerpse SP.A-Groen kartel gevolgen zal hebben voor de strategische en tactische opties van de Antwerpse politieke partijen, is zo klaar als een klontje. Om er maar enkele te noemen:
- Het politieke landschap gaat meer versnipperd dan gepland naar de kiezer.
- Het zetelverdelingssysteem Imperiali speelt in het voordeel van de grootste partij: N-VA, dus.
- Een anti-N-VA-coalitie opzetten wordt een uiterst moeilijke operatie omdat die weg zo goed als zeker moet passeren langs het Vlaams Belang en/of de PVDA.
- Het wordt voor de SP.A geen evidentie om de lijsten met kandidaten gevuld te krijgen tegen 14 oktober. Zoek maar eens 55 Antwerpse kandidaten voor de gemeenteraad en nog eens 215 kandidaten voor de negen districtsraden voor een partij die in een serieuze neerwaartse spiraal zit.
Maar ook buiten Antwerpen zijn de gevolgen van de Samen-soap aanzienlijk.
De federale regering-Michel komt hier in alle geval sterker uit. Van de rel rond de Soedanezen hebben we niets meer gehoord. Bovendien is deze Antwerpse discussie een ruzie tussen oppositiepartijen en dat is mooi meegenomen voor de regering.
De Vlaamse regering kan er eveneens van profiteren, al is ze wel verantwoordelijk voor het extern verzelfstandigd agentschap De Lijn dat mee in het badwater werd gesleurd. Het is duidelijk dat daar belastinggeld wordt uitgegeven dat niets van doen heeft met de basisopdracht van dit agentschap, namelijk: openbaar vervoer. De Vlaamse belastingbetalers zouden graag weten wat er nu juist gebeurd is bij De Lijn. De budgettaire regels en de desbetreffende transparantie mogen daar wel wat strikter worden toegepast. Dit extern Vlaams agentschap slaagt er intussen al jaren niet in om een degelijk openbaar vervoer te voorzien – de tienduizenden klachten per jaar bewijzen dat.
Groen en PVDA kunnen na de Samen-breuk volop jagen op het SP.A-electoraat
En wat te zeggen van Gent? In de tweede stad van Vlaanderen is er al een kartel Groen-SP.A aan de macht. Zal de Antwerpse breuk ook een einde maken aan het Gentse kartel, dat al geruime tijd door een wilde politieke zee vaart? Voor de Gentse socialisten zou dat een electoraal drama betekenen, al mogen die zich ook zorgen maken over het stadion van de Buffalo’s.
Ook na de verkiezingen kan de breuk voor zure oprispingen zorgen, bij de Vlaamse en federale coalitievorming. Het is maar de vraag of Groen dan nog warm loopt voor samenwerking met SP.A. In Brussel, de Oostkantons en de Fédération Wallonie-Bruxelles bestuurt PS trouwens ook zonder Ecolo.
SP.A zal nu vooral veel tijd in zichzelf moeten stoppen om op eigen benen naar de verkiezingen te kunnen trekken. Het zelfstandige opererende Groen en de communistische PVDA kunnen nu volop jagen op het SP.A-electoraat.
Lange race
Toch is de Antwerpse verkiezingsrace allesbehalve gelopen. De verkiezingen zijn pas over negen maanden en tijdens een zwangerschap kan veel gebeuren. Het lijkt erop dat dit een Amerikaanse campagne gaat worden met veel meppen onder de gordel en messen in de rug. Alle mogelijke financiële dossiers en benoemingen zullen worden uitgespit. En we leven ook in de tijd van #MeToo: het al dan niet gebeurde ongepast gedrag van mannelijke politici tegenover dames zal tijdens de campagnes zeker opduiken.
Het belooft een lange electorale campagne te worden in onvervalste Amerikaanse stijl
In Gent en Antwerpen valt ook op dat de meeste politici zich in de media zeer slecht hebben uitgedrukt en verdedigd. Ongetwijfeld is de aanzet gegeven voor een zeer lange electorale campagne van nu tot in mei 2019. Het is maar de vraag hoeveel politici en partijen dat optimaal gaan volhouden.
Vervroegde verkiezingen?
De stembusgangen zijn geprikt op 14 oktober van dit jaar voor de lokale besturen en waarschijnlijk 26 mei 2019 voor de regionale en de Europese verkiezingen. De dag voor de federale verkiezingen staat vrij. Maar aangezien zowat alle regeringsleden op alle lijsten gaan staan, zal er van regeren niet veel meer in huis komen. Bovendien zullen er zeker regeringspartijen zijn, die een goede uitslag neerzetten op 14 oktober aanstaande en er alle belang bij hebben om zo snel mogelijk federale verkiezingen te houden.
Hoogstwaarschijnlijk gaat 2018 een succesvol sociaaleconomisch en budgettair jaar worden en de gouden regel is dat men verkiezingen houdt op goede momenten. Begin maar eens als oppositiepartij om campagne te voeren bij een stijgende koopkracht, dalende schuld en begrotingstekort, en een afnemende werkloosheid. Tegelijk liggen er nog genoeg dossiers op tafel waarmee de federale regering kan crashen: Arco en de daarbij horende privatisering van Belfius, de vervanger van de F-16, het pensioendossier, het energiepact.
Conclusie
Politieke kartels zijn in dit land nooit een lang leven beschoren, en dat werd nog eens bewezen door de Antwerpse ontwikkelingen. Omdat de lokale verkiezingen de andere direct voorafgaan, zullen de gemeentelijke en provinciale verkiezingen ook in sterke mate beïnvloed worden door federale en Vlaamse thema’s. Daar staat het onderwerp ‘asiel en migratie’ in pole position. In ieder geval breken er gouden tijden aan voor de kenners van politieke marketing en crisiscommunicatie., want het belooft een lange electorale campagne te worden in onvervalste Amerikaanse stijl.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier