‘Galant wilde geld voor terreurbestrijding gebruiken voor Belgocontrol’

De Europese Commissie was in 2011 en 2015 al kritisch over de veiligheid op de Belgische luchthavens. Groen en Ecolo hekelen dat minister Jacqueline Galant bovendien geld voor terreurbestrijding wou gebruiken voor Belgocontrol.

De veiligheid op de Belgische luchthavens voldoet “volledig” aan de internationaal geldende regels. Dat heeft minister van Mobiliteit Jacqueline Galant (MR) woensdag verzekerd, nadat Groen en Ecolo met een intern rapport van de Europese Commissie zwaaiden. De Europese Commissie is kritisch over de manier waarop de Belgische overheid toezicht houdt op de veiligheidssystemen op Brussels Airport en de andere luchthavens.

Dat blijkt uit interne rapporten uit 2011 en 2015 die Groen en Ecolo doorspeelden aan Belga, RTBF en de VRT. Een gelekte mail lijkt bovendien aan te geven dat bevoegd minister Jacqueline Galant geld voor veiligheid wilde gebruiken voor luchtverkeersleider Belgocontrol.

Controle op de veiligheidsmaatregelen

Het veertien pagina’s tellende inspectierapport van de Europese Commissie uit 2015 gaat, net als dat van 2011, niet zozeer over de veiligheidsmaatregelen op de Belgische luchthavens.

Wel focust het op de manier waarop de Belgian Civil Aviation Authority (BCAA) in 2013 en 2014 gecontroleerd heeft of alle veiligheidsmaatregelen wel correct worden toegepast. En daar schort toch wel een en ander, zo blijkt uit het interne rapport.

Zo blijkt vooreerst dat de luchthavens, de operators en de organen die er nog actief zijn niet op regelmatige wijze gemonitord werden. Met name de systemen voor het detecteren van explosieven werden “niet op geregelde basis gemonitord”, net zo min als de veiligheidscontroles van de bevoorrading van vliegtuigen.

In 2014 werd een hele reeks zaken zelfs helemaal niet gecontroleerd. Het gaat onder meer om de bewaking en de veiligheidspatrouilles, de screening van voertuigen, de fysieke controles en de bescherming van passagiers.

Gebrekkige opvolging van ‘falingen, inclusief zware tekortkomingen’

Bovendien volgt de BCAA opgedoken tekortkomingen onvoldoende op, zo blijkt voorts.

Er kwam niet altijd bevestiging dat gevraagde correcties waren uitgevoerd. En indien verbeteringen niet meteen mogelijk waren, volgden niet altijd alternatieve ingrepen.

De resultaten van audits van februari 2013 en december 2014 werden zelfs nooit aan Brussels Airport overgemaakt. Nochtans was daarin wel degelijk sprake van “falingen, inclusief zware tekortkomingen”, aldus de Commissie.

Correcties niet afgedwongen

Voorts kon de Belgische controleur BCAA aan de Europese Commissie niet bewijzen dat ze maatregelen had genomen om correcties ook effectief af te dwingen. Nochtans besluit de Commissie uit de BCAA-rapporten dat wel degelijk “een significant aantal tekortkomingen waren blootgelegd, inclusief zware tekortkomingen”.

“De correctie van sommige van deze tekortkomingen werd onvoldoende opgevolgd.”

Te weinig mankracht, niet gecertificeerd

De Europese Commissie waarschuwt ons land ook dat de BCAA over te weinig mankracht beschikt om de gevraagde controles ook effectief uit te voeren. En de opleidingen van een deel van het veiligheidspersoneel werden gegeven door Belgische instructeurs die daartoe niet gecertificeerd waren.

Groen en Ecolo reageren vernietigend. “Minister Galant werd door de Europese Commissie meerdere keren gewaarschuwd dat de veiligheid van onze luchthavens ruimschoots onvoldoende is, maar heeft deze adviezen genegeerd. De rapporten van de Europese Commissie van juli 2011 en april 2015 zijn heel duidelijk”, sneert Groen-Kamerlid Stefaan Van Hecke. “Op de meerderheid van de onderzochte punten oordeelt de Commissie: ‘not compliant with serious definciencies’. De algemene conclusie luidt dat België een actieplan moet uitwerken met specifieke acties en deadlines”, onderstreept Van Hecke.

Budget uit ’terreurpot’ genomen?

“Maar er is meer. Uit een mail tussen het kabinet en de administratie blijkt dat de minister middelen uit het budget voor terreurbestrijding, waarvoor de regering 400 miljoen euro had vrijgemaakt, wou gebruiken om Belgocontrol te financieren en niet voor de acute veiligheidsproblemen op te lossen”, hekelt Van Hecke nog.

“Belgocontrol heeft echter niets te maken met de veiligheid van de luchthaven. De minister is hier duidelijk in de fout gegaan.” Binnen de regering kan voorlopig niemand bevestigen of Galant ook effectief geld uit de ’terreurpot’ heeft gevraagd voor Belgocontrol.

Maingain: ‘Ontslag Galant is onontkoombaar’

Olivier Maigain, de voorzitter van de partij Défi (het vroegere FDF), meent dat het ontslag van Galant “onontkoombaar” is, als de informatie zou kloppen dat ze aan de Federale Overheidsdienst (FOD) Mobiliteit geweigerd heeft de nodige middelen te geven om volwaardig haar controletaak op de veiligheid in de luchthavens uit te voeren.

“De incompetentie van deze minister, die in verschillende dossiers al naar boven kwam, heeft ertoe geleid dat de veiligheid van de passagiers en van het personeel van de luchthavens aan grote risico’s is blootgesteld”, zegt Maingain.

“Het zal ook nodig zijn om na te gaan of de eerste minister en andere ministers over deze situatie ingelicht waren. Als dat zo is, heeft de regering in zijn geheel te maken met een staatsschandaal, zouden de verantwoordelijkheden zwaarder wegen en zou de hele regering geconfronteerd worden met een ernstige vertrouwenscrisis”.

Galant: ‘Veiligheid voldoet volledig’

Minister van Mobiliteit Jacqueline Galant (MR) verzekerd dat de veiligheid ‘volledig’ voldoet aan de internationale regels.

“De Europese Commissie heeft steeds de kwaliteit bevestigd van het werk geleverd door de DG Luchtvaart (een onderdeel van de FOD Mobiliteit, nvdr), en in het bijzonder van de luchtvaartinspecteurs”, onderstreepte ze in de Kamercommissie Infrastructuur na vragen over de veiligheid na de aanslagen in Brussel.

Minister Galant gaf in de Kamer nog aan dat een extra inspecteur voorzien is in het personeelsplan van 2015.

Nauwe schoentjes

Eerder vandaag schreef De Tijd al dat Galant (MR) de herhaalde vragen van Laurent Ledoux, de voorzitter van de FOD Mobiliteit, om de veiligheid van de luchthavens te versterken heeft genegeerd.

Eerder kwam Galant ook al in opspraak omdat ze een advocatenkantoor in de arm nam, zonder daarvoor een marktbevraging te doen. Galant blijft erbij dat ze geen regels heeft willen omzeilen en geen advocatenkantoor heeft willen voortrekken bij de aanstelling van Clifford Chance.