Er dreigen forse boetes en statiegeld voor de verpakkingssector als de doelstellingen rond afval en zwerfvuil tegen 2023 niet worden bereikt.
De Vlaamse regering heeft in de nacht van vrijdag op zaterdag een akkoord bereikt over het veelbesproken verpakkingsplan. Dat plan voorziet in een verbod op gratis plastic kassazakjes, het verplicht gebruik van herbruikbare bekers op evenementen en scherpe doelstellingen voor de sector.
Over het verpakkingsplan van minister van Leefmilieu Joke Schauvliege (CD&V) is de voorbije weken en maanden hevig gediscussieerd. Iedereen was het er over eens dat er iets moet gebeuren aan het zwerfvuilprobleem, maar over de (on)zin van het invoeren van statiegeld op blikjes en plastic flessen liepen de meningen sterk uiteen. CD&V was voorstander, Open Vld en N-VA zagen statiegeld niet als dé oplossing voor het zwerfvuilprobleem.
Doelstellingen
Er volgt een heel pakket maatregelen dat in 2019 van kracht wordt. Zo komt er een verbod op gratis plastic kassazakjes en een verplichting om op evenementen herbruikbare bekers te gebruiken. Ook de vervelende en onnodige stickers op groenten en fruit worden verboden, tenzij ze echt nodig zijn (voor de versheidsdatum of scancode).
Het plan voorziet scherpe doelstellingen voor de verpakkingssector zelf. Zo moet de sector tegen 2022 90 procent van de drankverpakkingen inzamelen en recycleren. Tegen 2025 moet 95 procent van alle huishoudelijke verpakkingen gerecycleerd worden. “Dat is beter dan Noorwegen dat nu vaak aangehaald wordt als voorbeeld”, verduidelijkt minister-president Geert Bourgeois.
Wat als de doelstellingen niet worden bereikt?
Als de verpakkingssector de doelstellingen die de Vlaamse regering vooropstelt niet bereikt, dreigen er zware boetes voor de sector. En als dat tegen 2023 nog altijd niet het geval is, wordt de sector verplicht zelf een statiegeldsysteem of beloningssysteem in te voeren. Er komen trouwens al proefprojecten met zo’n beloningssystemen. Dat systeem werkt niet met een waarborgformule zoals het statiegeld op glazen flessen, maar is veleer een variant van de bestaande papierslagen waarbij jeugdverenigingen of sportclubs zwerfvuil inzamelen tegen een bepaalde beloning. Concreet wordt wie zelf zwerfvuil inzamelt dus beloond.
‘Geen loze belofte’
Dat er voorlopig geen statiegeldsysteem komt, ziet minister Schauvliege toch niet als een nederlaag. “Dit is een zeer ambitieus plan om zwerfvuil aan te pakken. En de doelstellingen die aan de sector worden opgelegd zijn echt geen loze beloften. Die doelstelling zijn echt ambitieus. Bovendien komen er forse boetes als ze die doelstellingen niet halen en komt er alsnog statiegeld of een beloningssysteem als ze de doelstellingen in 2023 niet significant halen”, aldus Schauvliege.
Als sluitstuk voor het zwerfvuilbeleid komt er verscherpte handhaving. Zowel de pakkans als de boetes gaan omhoog. Eerder werd de strafmaat voor de veroordeling voor zwerfvuil verhoogd tot minimaal 800 euro.
