FACTCHECKER’ Uit angst voor de aanslagen hebben duizenden Belgen de hoofdstad verlaten en zich in Mechelen gevestigd’ (Italiaans kwaliteitsweekblad L’Espresso)

‘Uit angst voor de aanslagen hebben duizenden Belgen de hoofdstad verlaten en zich in Mechelen gevestigd, een stad iets meer naar het noorden.’ Dat schreef begin dit jaar het Italiaanse kwaliteitsweekblad L’Espresso, in een stuk waarin verderop de Mechelse burgemeester Bart Somers (Open VLD) zijn recept – ‘veiligheid en integratie’ – toelicht dat verklaart waarom er tot nog toe geen Syriëstrijders uit Mechelen zijn vertrokken.

Op 22 maart 2016 vielen bij bomaanslagen in de luchthaven van Zaventem en het metrostation Maalbeek 32 doden en honderden gewonden. Heeft de angst voor terreur sindsdien al ‘duizenden Belgen’ van Brussel naar Mechelen doen verkassen, zoals L’Espresso beweert?

‘Nonsens’, reageert Bart Somers aan de telefoon. ‘L’Espresso heeft mij geïnterviewd, maar dat cijfer heb ik nooit genoemd en laat ik voor rekening van de journaliste.’

Navraag bij het Mechelse bevolkingsregister leert dat er vorig jaar sinds 22 maart 2016 welgeteld 246 mensen van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest naar Mechelen zijn verhuisd. Tellen we daar de periode voor de aanslagen bij, dan gaat het om in totaal 309 mensen in 2016.

Lang geen ‘duizenden’. Maar wel opvallend meer dan de voorgaande jaren. In 2011 en 2012 weken telkens ruim honderd mensen van Brussel uit naar Mechelen, in 2014 en 2015 ongeveer dubbel zoveel, en in 2016 dus meer dan driehonderd. Hebben de aanslagen voor die laatste boost gezorgd?

Niet volgens Bart Somers. ‘Dat verband is volstrekt uit de lucht gegrepen’, zegt hij. ‘Mechelen is aantrekkelijk geworden, en de groei is al langer bezig. In 2001 hadden we 75.000 inwoners, vandaag 86.000. Dat komt onder meer door onze centrale ligging in Vlaanderen en onze schaalgrootte. Onze monumenten geven een grootstedelijk gevoel, maar onze schaal is die van een groot dorp.’

Ook stadssocioloog Stijn Oosterlynck (UAntwerpen) trekt het argument ‘angst voor aanslagen’ in twijfel als motivatie om uit Brussel te verhuizen. ‘Voor wie dat voordien al van plan was, zijn de aanslagen misschien het spreekwoordelijke duwtje in de rug, maar mensen verlaten hun stad niet van de ene dag op de andere. Dat doen ze zelden of nooit op basis van één gebeurtenis, hoe ingrijpend die ook is.’

De belangrijkste redenen om naar de rand of elders te trekken, zijn volgens Oosterlynck heel klassiek: mensen krijgen kinderen en willen een tuin, ze zijn het verkeer en lawaai beu, of ze kunnen de stad niet meer betalen doordat de huur- en koopprijzen te fel gestegen zijn. ‘Uit Brussel zijn de afgelopen twintig jaar veel gezinnen, vooral migranten, naar kleinere steden zoals Charleroi en Ronse verhuisd.’

Uit een recent onderzoek van het Belgisch Instituut voor de Verkeersveiligheid (BIVV) blijkt dat een op de drie Belgen zijn gedrag heeft aangepast ‘door terroristische aanslagen in België en de rest van de wereld’. Twee op de tien Belgen vinkten aan dat ze minder vaak massa-evenementen hebben bijgewoond zoals optredens en (kerst)markten. Zestien procent is wantrouwiger geworden tegenover mensen die ze niet kennen.

Maar niemand sprak over verhuizen.

CONCLUSIE

Sinds 22 maart 2016 zijn er 246 mensen uit het Brussels Hoofdstedelijk Gewest naar Mechelen verhuisd. Lang geen duizenden, en wellicht niet uit angst voor aanslagen, dus Knack beoordeelt de stelling als onwaar.

– ONWAAR

Door JAN JAGERS, illustratie FRED

Reageren op dit artikel kan u door een e-mail te sturen naar lezersbrieven@knack.be. Uw reactie wordt dan mogelijk meegenomen in het volgende nummer.

Partner Content