‘Europa moet nu het signaal van het volk horen’

‘De aanhangers van het harde besparingsbeleid vergissen zich in hun idelogische koppigheid’, schrijft oud-premier Elio Di Rupo, die als voorzitter van de PS de verkiezingsoverwinning van het Griekse Syriza verwelkomt. ‘Al wie Alexis Tsipras nu feliciteert, moet hem ook helpen.’

Afgelopen zondag hebben de Grieken massaal voor Syriza gestemd. Het was een schreeuw van hoop voor een rechtvaardigere samenleving en een duidelijke afwijzing van de door de EU opgeglegde harde besparingspolitiek.

Of rechts Europa het wil of niet, de overwinning van de partij van Alexis Tsipras is een politiek feit dat iedereen moet respecteren. Het is ook een belangrijk signaal naar de Europese instellingen : de besparingspolitiek heeft niet alleen geleid tot een sociale, economische en democratische mislukking, maar ook een mislukking op menselijk vlak.

Alexis Tsipras is nu de nieuwe Griekse Eerste Minister. Zijn collega’s moeten hem ontvangen in de Europese Raad en met hem samenwerken. In het belang van de Grieken en van de Europeanen. De inzet vandaag bestaat erin om Griekenland er bovenop te helpen door het in de eurozone te houden, door het Griekse volk weer vertrouwen te geven, maar ook door aan te tonen dat een ander Europa mogelijk is.

Griekenland heeft geen aderlating nodig

Enkele maanden geleden zei ik in het Belgische parlement dat als we Griekenland helpen, het is om het te zien heropleven, niet om het te zien sterven. De remedie kan niet gevonden worden in het toepassen van een aderlating zoals in de Middeleeuwen, denkende dat de patiënt zo zou genezen. In naam van mijn partij zeg ik het al meerdere jaren : Europese solidariteit dat is niet hetzelfde als financiële steun bieden in ruil voor gedwongen hervormingen die enkel meer armen en meer werkzoekenden creëren en een hele generatie een betere toekomst ontnemen.

Misprijzen voor de democratie

Ook nu de overwinning van Syriza een feit is, vinden vertegenwoordigers van rechts het nog steeds nodig om eraan te herinneren dat Griekenland koste wat het kost de hervormingen en besparingen moet voortzetten. Dit wijst op een diep misprijzen voor de democratie en voor het Griekse volk, dat in alle soevereiniteit een keuze heeft gemaakt. Het is ook het negeren van de werkelijkheid, aangezien de sociaal-economische situatie van Griekenland catastrofaal is. Het aantal Grieken dat in de armoede dreigt te vallen, is op vijf jaar tijd meer dan verdubbeld, van 20% in 2008 tot meer dan 44% in 2013. De verantwoordelijkheid daarvoor is gedeeld, ook door Europa.

De aanhangers van het harde besparingsbeleid vergissen zich in hun idelogische koppigheid. Ze riskeren een democratische crisis toe te voegen aan de economische en sociale crisis.

Als men terugdenkt aan alle politieke crisissen die elkaar de laatste jaren opvolgden, bovenop de financiële crisis, mag men niet het risico lopen om de burger elke geloof in het Europees project te laten verliezen.

Europa moet bescherming en steun bieden

Europa moet worden opgebouwd met het volk en niet ertegen. En dat Europees volk heeft nood aan een meer solidair, socialer, democratischer en ecologischer Europa om te kunnen geloven in een betere toekomst.

De Europese burgers verwachten van de Europese Unie dat ze hen beschermt en steunt. Het opleggen van hervormingen die soms gezien worden als een vernedering is de beste manier om de Europese constructie in gevaar te brengen en de weg vrij te maken voor sociale achterstelling en vervolgens populisme en extremisme. Laat ons immers ook niet vergeten dat naast de overwining van Syriza en de nederlaag van Nea Dimokratia, vooral opviel dat de derde grootste Griekse partij een neonazistische partij is.

Wie Tsipras feliciteert, moet hem helpen

Toch is de hoop die de overwinning van Alexis Tsipras wekt zeer groot. Al zal de nieuwe Griekse Eerste Minister er niet alleen in slagen om de Europese neoliberale mislukking om te draaien. Het is nodig dat iedereen die hem met zijn overwinning heeft gefeliciteerd, hem daarbij helpt. Elke bijdrage aan een ander, rechtvaardiger en solidairder Europa is dan ook welkom.

Als natuurlijke spreekbuis van de populaire klassen, moeten de Partij van Europese Socialisten en breder Europees links die boodschap van hoop en heropleving, die voor alle Europese landen geldt, volop uitdragen.

Provocatie

Ik heb immers zelf in de Europese Raad kunnen vaststellen hoezeer Europa het slachtoffer is van een ideologische blokkering en hoezeer elke poging om het Europese sociaal model te versterken wordt tegengewerkt. De gekozen woorden zijn telkens dezelfde : “hervormingen”, “liberalisering”,… . Praten over de sociale gevolgen van de crisis, over de inbreng van de sociale partners, over sociale bescherming,… wordt er gezien als een provocatie.

Een mirakeloplossing is er niet

Nochtans is de vraag niet hoe men de rechten van werknemers kan inkrimpen of vernietigen, maar wel hoe we ze kunnen beschermen en versterken. De vraag mag niet zijn hoe we publieke dienstverlening kunnen afbouwen, maar hoe we publieke investeringen kunnen bevorderen om onze scholen, onze ziekenhuizen, ons toegankelijk openbaar vervoer,… te behouden.

De vraag mag zich niet beperken tot “het vertrouwen van de markten”, maar moet ook gaan over een betere omkadering van de financiële wereld om nieuwe ontsporingen te vermijden… Er is geen mirakeloplossing, en dat geldt ook voor het harde besparingsbeleid.

Jean-Claude Juncker heeft gezegd dat hij aan het hoofd staat van de ‘Europese Commissie van de laatste kans’. Velen zien vandaag in de overwinning van Alexis Tsipras een wind van verandering. Het is nu nodig dat iedereen zich verenigt om te tonen dat een ander Europa essentieel is voor alle Europeanen. De Parti Socialiste, samen met anderen in Europa, zal die mobilisatie voortzetten en zal blijven ijveren voor een Unie die rechtvaardiger, democratischer, ecologischer en solidairder is.