‘Er is blijkbaar helemaal geen N-VA’er nodig om in Vlaanderen een identiteitsdebat te voeren’

Helaas kan er niet genoeg over identiteit worden gediscussieerd.

Geheel per toeval las ik op de website van Rekto Verso een open brief van Anissa Boujdaini, een slam poet van wie ik nog nooit had gehoord. Ze richtte haar schrijven aan Denis Van Laeken, de directeur van de Antwerpse Monty, van wie ik ook nog nooit had gehoord (voor elke voorstelling daar loopt er altijd een klein vrouwtje met wit haar rond in de inkomhal, ik ging ervan uit dat zij de bazin van de zaal was). Het woord valt niet in de nochtans uitgebreide aanklacht van Boujdaini, maar het komt erop neer dat zij Van Laeken (en in één moeite door alle ‘mannen zoals u’) ervan beschuldigt een racist te zijn. Ze had daar amper bewijs voor: een gesprekje dat ze ooit met de man had over schrijfster Rachida Lamrabet, en enkele uitspraken van hem die ze had horen waaien. Maar hij moest er niettemin aan geloven.

Ik schrok daar nogal van. Ik zou het hier niet moeten proberen. Het zegt iets over de gretigheid waarmee Rekto Verso zulke debatjes start, oppookt of aan de gang houdt, maar in de cultuursector lopen er wel meer mensen rond die daar een handje van weg hebben. Er zijn de laatste tijd nogal wat van die debatten geweest, en lang niet alleen in Rekto Verso. Een geval dat hier het meest op lijkt, en dat ik ook al maar ten dele begreep, was de kritiek die de KVS kreeg omdat het Brusselse theaterhuis Het leven en de werken van Leopold II, een satire van Hugo Claus op ’s mans racisme, opvoerde. Twee weken geleden stond er in het boekenkatern van NRC Handelsblad een groot artikel over de discriminatie van vrouwen in de literatuur. Ze worden minder gelezen, staan lager aangeschreven en worden – vaak door andere vrouwen – strenger beoordeeld dan mannen. In Vlaanderen is het Gaea Schoeters die daar een strijdpunt van maakt. En dan was er de polemiek van Jamal Ouariachi over Murat Isik, de winnaar van de Libris Literatuurprijs. Zijn kritiek ging louter over de kwaliteit van de tekst, maar hij suggereerde ook dat Isik de prijs had gekregen vanwege zijn Turkse naam.

Er is blijkbaar helemaal geen N-VA’er nodig om in Vlaanderen een identiteitsdebat te voeren. Op de sites van cultuurtijdschriften wordt er soms zelfs harder geschreeuwd dan wat de internettrollen op Twitter laten horen. In politieke debatten maken ze een eensgezinde indruk, maar onder elkaar leveren culturo’s de hevigste strijd. En zo raar is dat nog niet. Het gaat erover wie zijn verhaal mag vertellen, wie bekroond wordt, en naar wie helemaal niemand luistert.