Othman El Hammouchi

‘Enkel in de controverse heeft tolerantie betekenis’

Othman El Hammouchi Filosoof en opiniemaker, auteur van 'Lastige waarheden' (Polis)

Volgens Othman El Hammouchi heeft tolerantie ‘enkel betekenis wanneer er wezenlijke verschillen van moraal en levensstijl bestaan tussen mensen’. Hij schrijft dat naar aanleiding van de intussen offline gehaalde website van Vlerig (Vereniging van Leerkrachten Islamitische Godsdienst) waar onder meer te lezen stond dat een moslimvrouw enkel met een andere moslim mag trouwen.

In zijn recent opiniestuk op deze website veroordeelt Luckas Vander Taelen de islamitische leerinhouden die beschikbaar waren op het online platform Vlerig als ‘vrouwonvriendelijk’ en ‘reactionair’. Hij begrijpt niet dat de stellingen die vertolkt werden in naam van de godsdienstvrijheid gedoogd zouden moeten worden.

Enkel in de controverse heeft tolerantie betekenis.

Nochtans heeft tolerantie enkel betekenis wanneer er wezenlijke verschillen van moraal en levensstijl bestaan tussen mensen. De liberale rechtsstaat garandeert burgers het recht om hun levensstijl binnen het kader van de wet te beleven en door te geven aan hun kinderen. Of men die levensstijl nu leuk vindt of niet.

Traditioneel gezin

Afgezien van de onwetenschappelijke uitspraken over varkensvlees, waar geen woorden aan moeten worden vuil gemaakt, lijkt het meest aanstootgevende punt voor Dhr. Vander Taelen het traditionele rollenpatroon van mannen en vrouwen te zijn dat werd verspreid. Hij lijkt dit resoluut te bestempelen als een onderwerping van de vrouw aan de man.

Nu gaat de voorkeur van de islam, net als alle traditionele levensbeschouwingen, inderdaad uit naar het traditionele gezin met een vader aan het hoofd. Maar dit bestempelen als een soort eenzijdige overheersing houdt een miskenning in van de subtiele modaliteiten van interactie die binnen een huwelijk plaatsvinden, en die niet altijd gebaseerd zijn op brute autoriteit.

Maar het belangrijkste wat begrepen moet worden is dat niemand verplicht is zo’n levensstijl aan te nemen. Wie geen moslim wil zijn, of er excentrieke interpretaties van de islam op nahoudt, heeft daartoe het volste recht. Bovendien moet hij of zij door de staat beschermd worden van dwang en geweld.

Vrije liefde

Hetzelfde geldt voor de keuze van partner en de seksuele preutsheid. De islam houdt er inderdaad een bepaalde visie op na die tot doel heeft de compatibiliteit en de samenhang van het gezin te promoten door een overeenkomst van waarden te verzekeren. Bovendien staat het een respectvolle afstandelijkheid en scheiding tussen de seksen voor als middel om seksualiteit te beperken tot het huwelijksleven. Maar wederom: het staat iedereen vrij om daarvan af te wijken. Op dat vlak is de liberale rechtsstaat en de Belgische wet de enige maatstaf.

Tolerantie

De centrale boodschap is dat het de fundamenten van de liberale rechtsstaat ondermijnt om elke afwijkende levensstijl te bestempelen als reactionair. De reactionaire ideologie streefde in de nasleep van de Franse Revolutie een volledige herstelling van het ancien régime na, dat een bepaalde kerkelijke visie en levensbeschouwing zou opleggen aan alle burgers. Sociaal en moreel conservatisme is een persoonlijke aangelegenheid die beleefd kan worden binnen de liberale beperkingen van gelijke vrijheid en openbare orde.

Welke betekenis heeft tolerantie nog als ze alleen van toepassing is op banale keuzes als klederdracht of muziek? Alleen wanneer we de fundamentele verschillen in waarden en ethiek tussen verschillende mensen erkennen en laten gedijen, en tegelijk het recht van de ouders om hun kinderen naar eigen wijsheid op te voeden affirmeren, kunnen we spreken van ware vrijheid.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content