Herman Matthijs (UGent, VUB)

‘Één week Trumponomics: What’s the problem?’

Sinds 20 januari regeert Donald Trump als 45ste President van de Verenigde Staten. Zijn de economische maatregelen van de eerste week de grote verandering? We leggen zijn beslissingen een voor een op de weegschaal.

1. Handelsverdrag TPP

De laatste dagen heeft de wereld kennis gemaakt met het handelsverdrag TPP (Trans Pacific Partnership). Het feit dat president Donald Trump met een ‘Executive order’ heeft beslist om dit getekend verdrag uit 2016 niet te laten ratificeren door de ‘US Senate’, is volgens nogal wat kenners het begin van een oorlog. Men moet er dan wel bijzeggen dat dit verdrag zelfs nooit in voege is getreden en dat Japan het enige land is dat dit heeft geratificeerd. Vietnam is een van de 12 ondertekenaars en stapte er al uit. Bovendien staat in dit verdrag dat minstens zes ondertekenaars moeten ratificeren en dat zij ook moeten overeenstemmen met 85% van het gezamenlijke BBP van de twaalf ondertekende naties. Aangezien de VS niet ratificeren, halen de tien overblijvers nooit meer die 85%-regel. Nu weten we ook waarom de Japanse Eerste Minister Shinzo Abe zichzelf, midden november, uitnodigde in de ‘Trump tower’ op Fifth Avenue: voor Japan is zo’n vrijhandelsakkoord ideaal. Zeker omdat dit land niet de beste maatjes is met China en Rusland. Maar premier Abe ving toen al bot bij Donald Trump.

Een opvallend gegeven is wel dat de vakbonden, de traditionele industrie en senator Bernie Sanders woorden te kort komen om de beslissing van Trump om TTP niet door de senaat te laten ratificeren te ondersteunen. Daarnaast is het ook helemaal raadselachtig hoe men cijfers plakt op het verlies aan arbeidsplaatsen in België als gevolg van dit nooit in werking getreden TPP verdrag. Ons land heeft daarover zelfs niet mee genegotieerd. Men moet wel toegeven dat president Donald Trump er in slaagt om heel de mondiale media te beheersen met een lege maatregel: ‘Il faut le faire’!

2. Handel

De economische politiek doelstelling van president Trump is duidelijk, namelijk: schade aanrichten aan de Chinese economie. Bovendien weet Trump ook dat alles wat rond China ligt, behalve Noord-Korea, niet geweldig overeenkomt met Beijing. Vele landen daar rekenen op de Amerikanen om de agressieve militaire politiek van China in te tomen. Belangrijk hierbij: de commentaren van de Trump-Pence administratie inzake de handelsakkoorden hebben tot nu toe enkel betrekking op China en Mexico. Australië, Canada, Nieuw Zeeland en West-Europa worden niet vermeld.

Dat Trump probeert om een herindustrialisering van de VSA te bewerkstellen kan men hem niet kwalijk nemen. De EU zou het ook beter doen. In ieder geval is met Trump een einde gekomen aan een periode van onbeperkte mondiale vrijhandel. Een opvallende vaststelling is wel dat uitgerekend een schatrijke miljardair dit doet.

3. Brexit

De Britse premier Theresa May is als eerste buitenlandse regeringsleidster op bezoek mogen gaan in het Witte Huis. Een toch wel historische ontmoeting waarin May het belang onderstreepte van de NAVO én de EU. De NAVO blijft bestaan, maar de slechte betalers – waaronder België – zullen zich mogen komen verantwoorden. Maar Donald Trump heeft openlijk zijn steun toegezegd aan May wat de Brexit betreft. Dit laatste is een niet te onderschatten signaal voor de groep van de 27 overblijvers, die al even verdeeld zijn dan de huidige 28 EU-leden. Niet schrikken als we op een ochtend wakker worden met de boodschap dat May, Justin Trudeau en Trump een vrijhandelsakkoord hebben getekend. Of komt er een oud idee, uit de periode van Reagan en Thatcher, terug naar boven: om van het NAVO-gebied een economische interne markt te maken?

4. Obamacare

President Trump heeft ook de hervorming van ‘Obamacare’ aangekondigd. Hiervoor waren er al initiatieven genomen in het Congres onmiddellijk na de start van het nieuwe parlementaire jaar op 3 januari. Maar hoe het nieuwe Republikeinse systeem nu gaat werken en gefinancierd zal worden, is helemaal niet duidelijk. Aangezien zowat 62% van de federale uitgaven betrekking hebben op sociale zaken, is hier snel duidelijkheid nodig.

5. Monetair

Op dit ogenblik zijn er twee plaatsen te benoemen in de almachtige ‘FED board’, de directie van de Amerikaanse Centrale Bank. Als de Republikeinen hier twee nieuwe leden kunnen aanstellen, op voorstel van de president en mits instemming van de Senaat, dan hebben ze nog maar drie van de zeven plaatsen handen. En de volgende open plaats is er normaliter pas in 2020… Wel vervallen de mandaten van Voorzitter (nu: Janet Yellen ) en ondervoorzitter (nu: Stanley Fischer) in 2018. Dan zouden de republikeinen wel de leiding kunnen nemen van de nationale bank. Met andere woorden, een onmiddellijke politieke omslag is er binnen de FED niet te voorzien.

Voor de handel is de waarde van de US-dollar natuurlijk wel van belang en die is de laatste maanden sterk in waarde gestegen. Alleen is het momenteel niet duidelijk wat President Trump en zijn voorgestelde ‘Secretary of the Treasury’ Steven Mnuchin denken over de marktwaarde van hun munt. Desalniettemin mag men niet vergeten dat de dollar de allerbelangrijkste wereldmunt blijft en dat alle grondstoffen in de Amerikaanse nationale munt worden uitgedrukt.

Conclusie

Sinds zijn verkiezing is de rente gestegen, de dollar stijgt, er komen meer banen bij in de VS, de groei neemt toe en de Dow Jones is door de kaap van 20.000 punten. So what’s the problem? In ieder geval is het beleid van President Trump zeer dynamisch en een mediaspektakel. Daar tegenover staat de statische EU. De Europese Unie loopt al jaren rond in een cirkel met onwerkbare en onbegrijpelijke budgettaire ESER-normen, die alle overheidsinvesteringen tegen houden. Daartegenover staat het neo-Keynesiaanse Trumponomics. President Trump geeft na één week beleid op zijn minst te indruk dat hij zijn verkiezingsbeloften wil waarmaken en de mondiale krachtsverhoudingen in een nieuw tijdperk brengt. Daarover hebben de meeste Europese landen nog geen besef, laat staan een strategie.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content