Othman El Hammouchi

‘Een pleidooi voor politieke netheid’

Othman El Hammouchi Filosoof en opiniemaker, auteur van 'Lastige waarheden' (Polis)

Othman El Hammouchi is laureaat van de Belgische Filosofie Olympiade en opiniemaker. ‘Voorzitter Beke kan en mag best kritiek leveren zonder de N-VA meteen af te schilderen als een extreemrechtse partij’, schrijft hij.

Het verruwing van het politieke taalgebruik lijkt een verandering te zijn die zich langzamerhand door heel Europa verspreid, in het kielzog van de populistische golf die over het Avondland heen spoelt. Daarmee volgen we het voorbeeld van de Verenigde Staten, waar het publieke debat reeds lange tijd in hoge mate gepolariseerd is. Met een verlammend effect tot gevolg.

Opkuisen

Vorige week was er in ons land controverse over het taalgebruik van Staatssecretaris voor Asiel en Migratie Theo Francken (N-VA). Die gebruikte in een tweet over migranten in het Maximiliaanpark en het Noord-Station het woord ‘opkuisen’. Wouter Beke (CD&V) wees hem daarover terecht, terwijl Gwendolyn Rutten (Open VLD) zich concentreerde op het pensioenbeleid.

In zijn opiniestuk op deze website schrijft Knack-hoofdredacteur Bert Bultinck dat de CD&V een opmerkelijke keuze maakte door N-VA aan te vallen over haar taalgebruik. In plaats daarvan zou Beke zich beter van de N-VA onderscheiden door zich op de pensioenen van de vijftigplussers te richten, beargumenteert hij.

‘Een pleidooi voor politieke netheid’

Othman El Hammouchi

Maar daarmee gaat Bultinck voorbij aan de verregaande invloed die het culturele klimaat kan hebben op beleid en maatschappij. Ideeën hebben wel degelijk reële gevolgen, en dus ook de vulgarisering van de woorden waarin ze tot uitdrukking komen. Dat een coalitiepartner verkiest deze nefaste tendens aan te kaarten, is geenszins een teken van gebrek aan prioriteitszin.

Het is een kwestie van groot belang dat de discussie tussen burgers, partijen, religies en denkstromingen fundamenteel constructief en dialoogmatig verloopt. De CD&V ziet als ervaren en verankerde partij de noodzaak van een net discours in. Political decency zoals dat dan heet. De N-VA klaarblijkelijk niet, alle Latijnse adagia van Bart de Wever ten spijt.

Het benoemen van een ruw discours mag niet meteen gelijkgesteld worden aan deloyaal gedrag. We zijn niet allemaal kleuters die een excuus zoeken om de stekker uit de regering te trekken. Voorzitter Beke kan en mag best kritiek leveren zonder de N-VA meteen af te schilderen als een extreemrechtse partij. Dat verschillende kwesties aangekaart kunnen worden door verschillende partijen vormt juist een verrijking van het democratische debat.

Trump niet normaliseren

Het is belangrijk dat er in het publieke debat steeds een zekere maturiteit en gewichtigheid aan de dag wordt gelegd. Er zijn nu eenmaal onderwerpen waarover intelligente en goed geïnformeerde mensen het desalniettemin oneens kunnen zijn. In een beschaafd land moet men daar rekening mee kunnen houden, en vermijden dat het ontaard in conflict en oorlog.

Hierbij is niet alleen wederzijds respect van belang, maar ook wat de taalfilosoof Paul Grice het coöperativiteitsprincipe noemt: klare taal, heldere standpunten en belangrijkst van al: een dialogerende houding waarbij men bereid is met een open geest andere standpunten te beschouwen. Of het nu gaat om een gevestigde partij of om Vlaams Belang.

De discussie inzake pensioenen is uiteraard zeer belangrijk, maar zij mag niet gevoerd worden ten koste van een ander thema. Politiek activisme is geen zero-sum game: men kan in gelijke mate belangstelling hebben voor verschillende onderwerpen. Wie zijn discours verlaagt tot brutale uitlatingen op sociale media creëert al snel een politieke cultuur waarin een Trump genormaliseerd wordt. En dat zou een ramp zijn.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content