‘Een linkse(re) Vlaamsgezinde partij zou een verrijking zijn voor de Vlaamse beweging’

Dat Veerle Wouters en Hendrik Vuye een echt sociale en Vlaamsgezinde partij willen oprichten, klinkt Vlinks als muziek in de oren. ‘Een onomwonden Vlaams- en sociaalvoelende partij hebben we sinds de VU in Vlaanderen niet meer gezien.’

Hendrik Vuye en Veerle Wouters kondigden deze week aan met een nieuwe, Vlaamse en sociale partij of forum naar de kiezer te willen stappen. Dat opent heel wat perspectieven. Toch zeker als ze inderdaad voluit gaan voor Vlaams en sociaal. Het lokale initiatief van SD&P in Aalst niet te na gesproken, hebben we sinds de Volksunie (VU) geen onomwonden Vlaams- en sociaalvoelende partij meer gezien.

In tegenstelling tot bijvoorbeeld Catalonië en Schotland, is de onafhankelijkheidsgedachte in Vlaanderen vooral een zaak van de rechterzijde. Dat zou volgens sommigen dan te maken hebben met de geschiedenis van onze regio, met de collaboratie in de Tweede Wereldoorlog en zo, of met de Vlaamse onderstroom die nu eenmaal rechts zou zijn. Onzin natuurlijk, want zowel voor die oorlog als erna werd de Vlaamse beweging gestuwd door sociale en pacifistische motieven. In de 19^e eeuw streed priester Adolf Daens voor de rechten van de arbeiders. Op de IJzertoren prijkt nog altijd de wereldwijd gekende leuze ‘Nooit meer oorlog’. En de VU stond op de voorste rijen als er voor het milieu en tegen de kernraketten actie gevoerd moest worden.

Het is dus helemaal niet zo’n vreemde gedachte, een flamingante én sociale partij. Of omgekeerd. In het buitenland zien we zelfs dat een onafhankelijkheidsbeweging best ruim gedragen wordt. De politieke partijen die daar voor onafhankelijkheid gaan, beslaan het hele politieke spectrum. Een linkse(re) Vlaamsgezinde partij zou dus een verrijking kunnen zijn voor de Vlaamse Beweging, die op dit moment toch overwegend bevolkt wordt door rechtse en conservatieve geesten. Op zich niks mis mee, maar misschien toch wat gelimiteerd voor wat een brede volksbeweging moet zijn. Maar meer nog zou zo’n partij een welkom alternatief zijn voor al wie flamingant is, maar sociaal en economisch eerder links denkt. Dat gaat veel verder dan enkel maximale autonomie of onafhankelijkheid voor Vlaanderen. Thema’s als burgerparticipatie, duurzaamheid in al zijn facetten, solidariteit met de minder gefortuneerden, een humane omgang en opvang van migranten mét oog voor het sociale weefsel en een transparante politiek zijn minstens even belangrijke voorwaarden voor een faire samenleving.

Meer Vlaams links

De Vlaamse Beweging hoeft dus niet bang te zijn dat de Vlaamsgezinde stem door een nieuwe partij versplinterd zou geraken. Wat goed is voor Vlaanderen is ook goed voor de Vlaamse Beweging. Een derde V-partij zou de beweging net kunnen verbreden, zeker als de nadruk op die andere thema’s dan het Vlaamse kan gelegd. Per slot van rekening doen de bestaande V-partijen dat nu ook. De N-VA heeft de communautaire thema’s voor onbepaalde duur in de frigo gestoken ten bate van hun rechtse en conservatieve ideeën en bij het Vlaams Belang sluimert het Vlaamse thema in de donkere schaduw van hun anti-vreemdelingendiscours, nu politiek-strategisch verpakt als anti-islam. Een Vlaamsgezinde partij, die ook meer linkse thema’s naar voren schuift, kan dus best wat mensen aanspreken die zich in geen van beide bestaande V-partijen kunnen vinden, maar toch een hart voor Vlaanderen hebben.

Het VB mag als bedenkelijke pluim op haar hoed steken dat ze erin geslaagd is om de Vlaamse symboliek met een onwelriekend odium te beladen.

Wie weet durven de huidige linkse partijen zich dan ook meer Vlaams profileren, of toch op zijn minste minder afkerig opstellen tegenover het uitwerken van regionalistische ideeën zoals het subsidiariteitsprincipe, dat de bevoegdheden aan een zo laag mogelijk niveau wil toekennen. Makkelijk zal het niet zijn, want de kloof met de klassieke linkse partijen is de jongste jaren almaar breder geworden. Er zitten best wat in meer of mindere mate Vlaamsgezinden bij die partijen, maar ze zijn met te weinig om hun stempel te drukken en worden daarbij natuurlijk niet geholpen door de harde, kille en soms grove aanpak van de rechtse V-partijen. Een van de opdrachten van een sociale en uitgesproken Vlaamse partij is om dit proces van negatieve framing te keren.

Meer links Vlaams

Nu noemen zowat alle Vlaamse partijen, waaronder ook N-VA en VB, zich sociaal. Maar wie zet zich echt in voor de noden en zorgen van iedereen die in Vlaanderen woont? Wie durft de keuzes voor echte solidariteit van, voor en met al die Vlamingen te maken, buiten de dogma’s van het neoliberale discours? En welke partij durft zich daarbij ook nog complexloos Vlaamsgezind noemen? De traditionele, al dan niet linkse partijen zeker niet. De N-VA ook niet, onder meer wegens frigo-verplichtingen. En wat het VB betreft, blijven de stigmatiserende taal en de simplistische, discriminatoire ‘oplossingen’ de meeste kiezers afschrikken. Het VB mag ook als bedenkelijke pluim op haar hoed steken dat ze er quasi in haar eentje in geslaagd is om de Vlaamse symboliek met een onwelriekend odium te beladen.

Het zal dus geen makkelijke zaak zijn om de linkse(re) stemmen terug te winnen, hoewel het Vlaamse thema dus geen exclusieve zaak van N-VA en VB is. Jammer genoeg hebben de andere partijen dat thema laten kapen door deze twee -meer of minder- rechtse partijen, waardoor linkse Vlaamsgezinden geen andere mogelijkheid hadden dan voor één van de twee te kiezen. ‘Paris vaut bien une messe’, weet u wel. Of ze konden hun Vlaamsgezindheid wegstoppen en voor een klassieke linkse partij kiezen.

Nu komt er dus tegen 2019 een derde V-partij bij, waardoor de progressieve Vlaamsgezinden niet meer politiek dakloos hoeven te zijn. Vuye en Wouters benoemen de nieuwe partij niet specifiek als links, maar dat hoeft ook niet. Ze willen terug aansluiten op de fundamenten van de Vlaamse Beweging, die van oorsprong een sociale beweging en vredesbeweging is. Een partij die de bedding van de Vlaamse grondstroom aanzienlijk wil verbreden met een meer sociale en progressieve aanpak, zien wij met Vlinks vol hoop en verwachting tegemoet.

Erik D’hamers, Mark Van Mullem, Gert Verwilt, Johan Velghe en Tom Garcia vormen het dagelijks bestuur van Vlinks