Eén burgemeester op vijf stopt voor einde mandaat

Het burgemeesterschap is voor één op vijf van de burgemeesters te zwaar om de hele termijn van zes jaar vol te houden. ‘Mensen kijken alleen nog naar zichzelf en niet meer naar het grotere plaatje.’

Eén op vijf Vlaamse burgemeesters, die verkozen werden in 2006 is er vroegtijdig mee gestopt. Dat bericht Het Nieuwsblad op basis van cijfers van minister van Binnenlands Bestuur Geert Bourgeois (N-VA). Maar liefst 55 van de 308 burgemeesters hingen hun sjerp de voorbije vijf jaar aan de haak.

De burgemeesters geven de toegenomen mondigheid van de burgers op als belangrijkste reden. In Het Nieuwsblad haalt Willy De Waele (74), tien jaar burgemeester van Lennik voor Open VLD en vorig jaar opgestapt, die mondigheid aan.

“Mensen kijken alleen nog naar zichzelf en niet meer naar het grotere plaatje. Daardoor krijg je als burgemeester constant tegenwind. Zelfs als je nutsvoorzieningen in een straat aanlegt, gaan ze daartegen een actiecomité oprichten. Wanneer je plannen ontvouwt voor een sociale woonwijk – toch een basisrecht voor de zwaksten in onze samenleving – dan klinkt het protest nog luider. Hetzelfde met de inplanting van een windmolenpark. Iedereen wil cleane energie maar niet in de eigen achtertuin. Het nimby-fenomeen – not in my backyard – nekt ons.”

Daniël Termont: ‘Informeer de burger’

Volgens Daniël Termont (SP.A), de Gentse burgemeester, mogen politici niet weglopen van die mondige burger. “‘Het is waar, de burger wordt individualistischer. We voelen dat genoeg wanneer ze bij ons langskomen. Het is nooit voor een probleem van algemeen belang. Altijd voor een individueel probleem. En ja, de burger wordt mondiger op allerlei internetfora en via e-mail.”

“Daar moet je dan als politicus mee rekening houden. Dat doe je door veel meer dan vroeger de burger te informeren. We zijn bijvoorbeeld de stationsbuurt helemaal aan het herinrichten. Daarvoor heb ik een team samengesteld van vier mensen die de bevolking permanent inlichten. Zo kan je zelfs in deze individualistische tijden grote projecten realiseren.”

Politieke afspraken

Er zijn ook politieke redenen: een burgemeester die ermee wil kappen, geeft soms lang voor de nieuwe verkiezingen de fakkel door aan zijn of haar opvolg(st)er, om “die al in stelling te brengen en te laten roderen”, wordt bij Bourgeois gezegd.

Ook spelen de politieke afspraken tussen partijen vaak een rol: bij de coalitiebesprekingen krijgt de ene partij de eerste drie jaar van het burgemeesterschap, de andere de volgende drie. Zo’n wissel is gemakkelijker gemaakt in 2006, toen het gemeentedecreet aangepast werd en een machtswissel kon opgenomen worden in de voordrachtsakte van de burgemeester. Op die manier moesten gênante situaties vermeden worden waarin een zittende burgemeester zijn woord brak en weigerde zijn zitje af te staan aan de opvolger.

Ten slotte gingen ook heel wat burgemeesters met pensioen. (Belga/SD)