Diëten voor dieren: wat als je poes een hangbuik krijgt?

In Vlaamse huiskamers waggelen heel wat obese huisdieren rond. Omdat crashdiëten uit den boze zijn, kunnen radeloze baasjes terecht bij de dierendiëtist.

‘Ik heb twee jack russells, Pequi (2) en Mika (9). Ik maak me zorgen om de oudste, omdat ze klein van gestalte is en korte pootjes heeft. Op een stoel of zetel springen is moeilijk voor haar. Ze weeg 4,5 kg, wat misschien te veel is voor haar lengte. Of is dit het begin van artrose?’ Charmezanger Luc Steeno uitte zijn bezorgdheid in de rubriek ‘Dierenprobleem’ in Story. Van wollig haar bij een naaktkat tot wagenzieke honden: je kunt het zo gek niet bedenken of het thema passeert de revue. Maar er komen ook geregeld vragen rond overgewicht. Zo vroeg presentatrice Evy Gruyaert advies rond de hangbuik van haar poes. En Annelien Coorevits heeft een mopshondje, Molly, dat nogal snel bijkomt en zelfs hyperventileert. U weet: onze BV’s zijn een spiegel voor onszelf. Dus ja, reken maar dat ook in doodgewone Vlaamse huiskamers heel wat obese huisdieren rondwaggelen. Ruim de helft van de katten en honden zou aan overgewicht lijden.

Flink wat huisdieren moeten dus op dieet. In het buitenland zijn veel dierendiëtisten en gespecialiseerde opleidingen te vinden, maar in Vlaanderen blijven het uitzonderingen. Elke Van Remoortere is een van hen, al rolde ze eerder toevallig in het vak. ‘Ik studeerde gewone voedings- en dieetkunde, voor mensen dus. Maar het was altijd al mijn droom om met dieren te werken. Ik heb dan een opleiding gevolgd tot dierenartsassistente en kon aan de slag bij dierenkliniek Causus in Oudenburg. Hier ontferm ik me al jaren over alle dieetpatiënten: honden en katten met obesitas, maar ook dieren die te mager zijn, of die problemen hebben met nieren, lever, enzovoort. Op maandbasis doe ik toch een 40-tal dieetconsultaties: ongeveer 30 met honden en 10 met katten. De meeste baasjes komen trouwens niet rechtstreeks naar mij. Meestal komen ze met een ander probleem, en verwijst een van onze dierenartsen hen door. Maar dan nog is het moeilijk om hen te overtuigen. Veel mensen denken dat hun dier het ideale gewicht heeft, terwijl het te zwaar of zelfs obees is. Pas als de gevolgen duidelijk worden, suikerziekte of artrose bijvoorbeeld, zetten ze zelf de stap.’

BMI voor viervoeters

De vraag is natuurlijk: hoe weet je of je dier te dik is? Om dat te ontdekken, werken dierendiëtisten met de Body Condition Score (BCS), een soort BMI voor viervoeters. ‘We hebben een aantal aandachtspunten’, legt Van Remoortere uit. ‘Bij de meeste honden moeten we bijvoorbeeld een soort “taille” zien in hun figuur, tussen de borst en het achterlijf. Al moet je wel rekening houden met het ras: een labrador is altijd wat geblokter dan een chihuahua. Maar in ieder geval moet je de ribben en heupbeenderen kunnen voelen. Niet zien, want dan zit je met ondergewicht. Maar we zien vooral te veel vet: bij katten aan de buik, bij honden eerder aan de ribben.’ De oorzaken laten zich raden: huisdieren eten te veel en bewegen te weinig. ‘Veel baasjes denken dat de liefde van hun dier door de maag gaat en behandelen het als een kind: het krijgt snoepjes en restjes van tafel. Ook goedkoop honden- en kattenvoer ligt vaak aan de basis: daarin zit veel vet afvalvlees. Dat zie je meteen in de stoelgang van zo’n dier, die ziet er veel vetter uit dan bij degelijk voedsel. Maar daarnaast is het inderdaad belangrijk om je dier te laten bewegen. Ik krijg hier nooit buitenkatten in de praktijk, want die rennen en jagen veel. De binnenkatten vervelen zich, eten te veel, worden te dik en bewegen nog minder. Een vicieuze cirkel.’

Bij dieren met één of twee kilo’s overgewicht lukt het meestal om af te vallen door wat minder te eten en meer te bewegen, aldus Van Remoortere. ‘Maar bij een BCS van 5 (lees: obesitas) moet je overschakelen op dieetvoeding. Die bevat minder vet, maar meer vezels en eiwitten. Daardoor hebben dieren een gevuld gevoel en voorkom je dat de spieren afbreken. Sommige honden, vooral labradors en golden retrievers, kunnen wel lastig worden van zo’n dieet. Dan raad ik aan om meerdere kleine porties per dag te geven en eventueel wat extra groentjes, voor dat verzadigde gevoel. Maar vooral: veel gaan wandelen, wat voor afleiding zorgt.’ Genoeg bewegen is sowieso cruciaal, al kan dat niet altijd in de openlucht. ‘Voor zeer zware honden raden we hydrotherapie aan: we hebben hier een zwembad met een loopband onder water. Daarop kunnen de dieren hun conditie weer opbouwen, zonder hun gewrichten te belasten. Zeker voor dieren met artrose kan dat een oplossing zijn.’ Luc Steeno weet wat hem te doen staat.