‘Didier Reynders doet het redelijk goed’ (Eva Brems)

Eva Brems (Groen) over homofobie, seksisme en het Belgische Congobeleid. ‘In alle eerlijkheid: toen ik hoorde dat Didier Reynders Buitenlandse Zaken zou krijgen, hield ik mijn hart vast. Maar tot nu toe doet hij het eigenlijk redelijk goed.’

‘Gaandeweg begin ik minder en minder in een juridische aanpak te geloven als het om thema’s als diversiteit gaat. Ook al ben ik dan zelf juriste’, zegt professor en Kamerlid Eva Brems (Groen). ‘Om samen te kunnen leven, moeten we toch vooral met elkaar praten. Al is dat natuurlijk een pak moeilijker dan een wet maken.’

Is het dan ook geen goed idee dat minister van Gelijke Kansen Joëlle Milquet (CDH) seksisme strafbaar wil maken?

Eva Brems: Ik heb daar nogal een dubbel gevoel bij. Vandaag zijn racistische uitspraken in ons land strafbaar maar homofobe of vrouwonvriendelijke meningsuitingen niet. Het lijkt dus logisch om die gelijk te schakelen. Maar wat zal het resultaat in de praktijk zijn? Alleen heel gortige seksistische uitspraken en handelingen zullen worden vervolgd, net zoals dat nu met racistische uitlatingen het geval is. Alleen zit seksisme vaak in heel kleine, subtiele dingen, waarvoor het strafrecht niet echt bruikbaar is.

Geldt dat ook voor homohaat?

Brems: Ik geloof dat we homofoob geweld in dit stadium nog de kop kunnen indrukken door kordaat op te treden. Ik ben dan ook voor een soort van nultolerantie voor fysiek homofoob geweld. De vervolging van zulke zaken zou in deze fase echt een prioriteit moeten zijn.

Is de toename van homohaat louter toe te schrijven aan de moslimgemeenschap?

Brems: Natuurlijk niet. Ik wil zeker niemand stigmatiseren, maar we mogen daar ook niet flauw over doen: veel moslimjongeren aanvaarden holebi’s niet als gelijkwaardige mensen. Bovendien heeft de allochtone gemeenschap het er soms moeilijk mee dat homofoob geweld nu zo veel aandacht krijgt terwijl racistisch geweld, dat ook nog altijd een acuut probleem is, veel minder in de media komt. Ze krijgen het gevoel dat beide problemen wat tegen elkaar worden uitgespeeld doordat homohaat vaak met allochtonen in verband wordt gebracht.

Ook op het vlak van het buitenlands beleid vindt u het belangrijk om niet mis te verstane signalen te geven. Zeker wat Congo betreft.

Brems: Er zijn nu eenmaal niet veel landen waar een Belgische minister echt een verschil kan maken. Als de Vlaamse minister-president naar Myanmar reist, schrijven de plaatselijke kranten echt niet: ‘Kris Peeters is gekomen! We zijn dus goed bezig!’ Maar als onze minister van Buitenlandse Zaken Congo bezoekt, gebeurt dat wel. Het buitenlandse beleid werkt in de praktijk dus met twee maten en twee gewichten. Ook ik moet toegeven dat ik de lat voor onze buitenlandminister hoger leg voor landen waar hij echt impact kan hebben.

Speelt ook niet mee dat u als waarneemster aanwezig was bij de Congolese verkiezingen?

Brems: Zeker. Het viel toen echt op dat veel Congolezen zich tegenover mij anders gedroegen dan tegenover andere buitenlandse waarnemers. Sommigen stelden zich zelfs ronduit aanvallend op. Want ze vinden dat wij nog altijd iets goed te maken hebben en dus de verantwoordelijkheid moeten nemen om de problemen in hun land te benoemen. Nochtans wordt dat koloniale verleden vaak door Belgische ministers, zoals voormalig minister van Buitenlandse Zaken Steven Vanackere (CD&V), gebruikt als argument om net geen scherpe uitspraken over Congo te doen.

Zijn voorganger Karel De Gucht liet zich daar anders niet door tegenhouden.

Brems: Nee, en dat vond ik een heel goede zaak.

Veel heeft zijn krasse kritiek uiteindelijk toch niet opgeleverd?

Brems: Dat komt vooral doordat hij in België zo weinig steun kreeg. Daardoor hadden zijn woorden minder gewicht. Waren de rest van de regering en de publieke opinie pal achter hem gaan staan, dan had hij zijn standpunten misschien op Europees niveau kunnen doordrukken. Dat hem dat niet is gelukt, heeft voor een stuk te maken met de economische belangen die ongetwijfeld meespeelden.

Onlangs reisde huidig minister van Buitenlandse Zaken Didier Reynders (MR) naar Congo af. Heeft hij zich goed gedragen?

Brems: In alle eerlijkheid: toen ik hoorde dat hij Buitenlandse Zaken zou krijgen, hield ik mijn hart vast. Maar tot nu toe doet Reynders het eigenlijk redelijk goed. Reynders heeft in Congo toch de belangrijke maatschappelijke groepen ontmoet én hij heeft de legitimiteit van Kabila’s presidentschap publiekelijk ter discussie gesteld. (APE)

Het volledige interview leest u deze week in Knack.