Di Rupo zoekt 10 miljard euro

Formateur Elio Di Rupo (PS) heeft een vlinderakkoord op zak en een regering zit er ook aan te komen. Maar cadeau zal hij het niet krijgen, met de zoektocht naar saneringen ten belope van 10 miljard euro.

Formateur Elio Di Rupo kon de afgelopen weken succesjes boeken. Op dag 485 na de verkiezingen presenteerde hij, geflankeerd door de 8 onderhandelaars, zijn zogenaamde vlinderakkoord. Daarmee moet het communautaire luik van de onderhandelingen afgesloten zijn en wordt de zesde staatshervorming ingeluid – naar Di Rupo’s zeggen een historische en een van de grootste ooit.

De euforie die het bereikte akkoord opwekte, was echter van korte duur. Meteen nadat de naar alle waarschijnlijkheid toekomstige premier – overigens de eerste Waalse premier sinds Edmond Leburton die van 1973 tot 1974 dat ambt bekleedde, de eerste socialistische eerste minister sindsdien én de eerste niet-Belg van geboorte om in de Zestien te gaan zitten – zijn akkoord voorgesteld had aan de pers, mocht hij verslag gaan uitbrengen aan de koning over de coalitie die hij wilde vormen.

Aan Franstalige zijde was veel animo voor een regering van ‘nationale eenheid’. Het zag er ook lang naar uit dat er aan Franstalige kant zo goed als een oppositie zou zijn. Mochten de groenen van Ecolo en Groen! mee aan tafel geschoven zijn, dan was Waalse oppositie quasi onbestaande en dan had de regering Di Rupo I een Vlaamse meerderheid in het federale parlement.

Veto Open VLD tegen ‘obesitasregering’

Maar dat was buiten de Vlaamse liberalen van Open VLD gerekend. Van zodra de coalitie en de socio-economische debatten in het vizier kwamen, sprak Open VLD klaar en duidelijk haar weerzin voor een ‘obesitasregering’ uit. De liberalen willen een ‘slanke, wendbare’ regering, die bovendien de nadruk legt op besparen en geen extra belastingen invoert.

Volgens de partij van Alexander De Croo wordt zo’n regering dus best gevormd zonder de groenen, die meteen de regering een ruk naar links zou doen maken. Een scenario waarin vooral Open VLD en CD&V vrezen een gemakkelijke schietschijf van oppositiepartij N-VA te worden.

Nadat CD&V tenslotte uitsprak niet in een regering te stappen zonder de Open VLD, was het lot van de groenen bezegeld. Gisteren werden ze door Di Rupo op de hoogte gebracht van wat al lang in de lucht hing: ze vallen uit de regeringsboot. Een karwei waar hij tegen op keek trouwens. En dus loofde hij hun “open en constructieve houding” en deed aanvankelijk nog een halfslachtige poging om Ecolo alsnog in de regering te krijgen met een vicepremier en trachtte hij Groen! te paaien met een Kamervoorzitter. Maar of dat voorstel officieel op tafel lag, is onduidelijk. Dat het mislukte wel: enerzijds omdat de groenen er niet van gediend waren, Ecolo-voorzitter Jean-Michel Javaux vond het getuigen van een gebrek aan respect en voor Van Besien zou dat een erg oncomfortabele positie geweest zijn. Anderzijds omdat ‘verschillende Vlaamse partijen’ dat voorstel afschoten.

Met zes op zoek naar 10 miljard

En dus moet Di Rupo nu met zes partijen (SP.A, PS, CDH, CD&V, Open VLD en MR) een begroting voor 2012 opstellen, waarschijnlijk pakken ze ook al die van 2013 aan. En vooral: 10 miljard euro saneren in wat de grootste saneringsoperatie voor een nieuwe regering ooit is. Di Rupo, wiens methode van eindeloos aftasten vaak op irritatie kwam te staan, heeft daarenboven niet veel tijd: België moest aanvankelijk op 17 oktober een begroting voorstellen aan Europa, maar kreeg uitstel. De Europese top zal waarschijnlijk eerder over de bankencrisis gaan. Europa blijft wel een begroting in evenwicht verwachten in 2015.

Ook asiel en migratie op tafel

De gesprekken zullen zeker twee à drie weken duren, klinkt het her en der. Want niet alleen de loodzware begroting, maar ook andere hete hangijzers als migratie en asiel liggen op tafel. Ondertussen heeft de formateur de onderhandelaars opgeroepen hun “ideologische taboes” thuis te laten. “Iedereen zal het voelen,” klonk het bij De Croo, waarmee de toon gezet is. (SD)