‘Di Rupo zit vast in een bunkervisie’

© Reporters

Kamerlid Bruno Tuybens ziet met lede ogen aan hoe de benoemingstrein van de regering-Di Rupo op strikt partijpolitieke sporen op gang wordt getrokken.

Bij het aantreden van de regering-Di Rupo was bekend dat het kabinet snel zou overgaan tot een belangrijke benoemingsoperatie in de ambtenarij en bij de overheidsbedrijven. Dat komt omdat tijdens de lange periode van lopende zaken heel wat noodzakelijke benoemingen niet konden gebeuren.

Maar wat hij vaststelt, stuit Bruno Tuybens (SP.A) toch tegen de borst. Tuybens, in de Kamer algemeen erkend als de specialist deugdelijk bestuur, is sceptisch over de benoemingscultuur die uitgaat van het nieuwe kabinet. ‘De regering blijft vastzitten in een bunkervisie, in het vaste denkpatroon van klassieke politieke benoemingen’, aldus Tuybens. ‘Dat wordt almaar ingewikkelder: deze regering telt al zes partijen, drie politieke families, uit twee communautaire groepen. Men wil met al die evenwichten rekening houden, en alles aan alles koppelen in één grote operatie.’

Dergelijke ‘benoemingscarrousels’ zijn inherent aan de Belgische politiek, ongeacht welke partijen in de regering zitten. Tuybens erkent graag dat talloze administraties en overheidsbedrijven ook via dit systeem ‘werkelijk schitterende bestuurders’ hebben gekregen. Maar ten gronde pleit hij voor een andere aanpak. ‘Van privébedrijven eisen we de aanwezigheid van een aantal onafhankelijke bestuurders. De overheid moet dat principe ook zelf toepassen. Onafhankelijke bestuurders zorgen namelijk voor betere beslissingen. Onderzoek leert dat hoe diverser een groep beslissers is, hoe groter de kans dat de beslissingen breed gedragen zijn en een langetermijnfocus hebben. Bij de Belgische overheid breken onafhankelijke bestuurders met de vaste reflexen van de traditionele partijpolitieke bestuurders. En niet te vergeten: de belangen van het personeel en de klanten, die tot nog toe sterk onderbelicht bleven, verdienen het ook vertegenwoordigd te worden in de raad van bestuur, gelijkwaardig aan die van de aandeelhouders.’

Tuybens verwijst graag naar een ‘eigen’ prestatie. Toen hij staatssecretaris was, kwam in 2006 de nieuwe Federale Participatie- en Investeringsmaatschappij (FPIM) tot stand. Tuybens vocht en kreeg twee ‘onafhankelijke’ bestuurders op twaalf. Ze mochten geen politieke banden hebben, ze werden via gewone jobadvertenties gezocht, en hun selectie werd toevertrouwd aan een onafhankelijke jury. Zes jaar later erkent men bij de FPIM dat die operatie geslaagd is.

Tuybens vindt wel wat gehoor bij de regering, maar (nog) niet veel steun. De regering argumenteert dat de benoemingen er komen op voorstel van headhunter Egon Zehnder. Tuybens: ‘Dat garandeert toch geen echte “onafhankelijkheid”? Elke meerderheidspartij mocht aan Egon Zehnder haar “voorkeuren” laten weten. Vervolgens zie ik dat sommige vicepremiers hardnekkig aan dat lijstje vasthouden.’

En hoe dan ook blijft het een bijzonder moeilijke operatie. Elio Di Rupo heeft zijn vicepremiers al op een avondlijk maal uitgenodigd om de knopen door te hakken voor de belangrijkste benoemingen. De bijeenkomst eindigde zonder akkoord. Tuybens: ‘Nog een indicatie dat het klassieke systeem van politieke evenwichten en afspraken zijn beste tijd heeft gekend.’ (WP)

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content