Wanneer België met een nucleair ongeval geconfronteerd wordt, ligt er al een noodplan klaar dat aangeeft hoe er gereageerd moet worden. Het huidige plan is nog gebaseerd op een KB uit 2003, maar het wettelijk kader voor het ‘Nucleair en radiologisch noodplan voor het Belgisch grondgebied’ wordt momenteel volop aangepast.
Het nationale noodplan bevat vooral algemene principes. Het plan staat dan ook niet op zich, maar moet gezien worden in combinatie met de concrete, operationele maatregelen die vermeld staan in de bijzondere nood- en interventieplannen (BNIP’s) van de provincies.
Wel vermeldt het plan het bestaan van een noodplanningszone voor de evacuatie van de bevolking en het bevel tot schuilen, in een straal van tien kilometer rond de kerncentrales van Doel en Tihange. In dat gebied moeten de evacuaties en het bevel tot schuilen voorbereid worden. Op het moment dat er zich effectief een kernramp voordoet, kan die zone uiteraard nog uitgebreid worden als de situatie dat vereist.
Verder voorziet het noodplan ook een zone, in een straal van twintig kilometer, waarbinnen stabiele jodiumtabletten voorzien moeten worden. En ook buiten die zone moeten apothekers over een jodiumreserve beschikken.
Het Belgische noodplan houdt overigens niet enkel rekening met een kernramp in de Belgische centrales in Doel of Tihange, maar kijkt ook naar de centrales die vlakbij de Belgische grens liggen: Chooz, Gravelines en Cattenom in Frankrijk en Borssele in Nederland. Daarnaast wordt ook met andere scenario’s rekening gehouden, zoals een ongeval bij een nucleair transport, een radiologische noodsituatie als gevolg van een terroristische daad en zelfs het neerstorten van een ruimtetuig met radioactieve producten.
Toch bestaat er ook heel wat kritiek op het Belgische noodplan. Zo kloeg de milieuorganisatie Greenpeace vorig jaar nog aan dat de noodplanningszone van tien kilometer te beperkt is: in Tsjernobyl en Fukushima moest de bevolking in een straal van dertig kilometer rond de rampreactor geëvacueerd worden. Bij een ongeval in Doel zou dat betekenen dat ook de stad Antwerpen ontruimd moet worden, een moeilijke operatie waarop ons land dus onvoldoende voorbereid zou zijn.
Greenpeace benadrukt ook dat maar liefst 1,5 miljoen mensen op minder dan dertig kilometer van de kerncentrale van Doel wonen. Voor Tihange gaat het nog altijd om meer dan 800.000 mensen. Ter vergelijking: bij de rampen in Tsjernobyl en Fukushima ging het respectievelijk om 116.000 en 170.000 mensen.
Wel is het zo dat het Belgische noodplan momenteel volop herzien wordt. Minister van Binnenlandse Zaken Jan Jambon had eerder deze maand nog laten verstaan dat het nieuwe nucleaire noodplan wellicht tegen juni klaar zal zijn. Daarbij zal rekening worden gehouden met de adviezen die verschillende instanties intussen al hebben doorgegeven, onder meer op basis van de lessen die uit de kernramp in het Japanse Fukushima getrokken werden. Zo stellen zowel het federaal agentschap voor de nucleaire controle (Fanc) als de hoge gezondheidsraad voor om de verspreiding van jodiumtabletten niet langer te beperken tot het gebied dat zich binnen een straal van 20 kilometer van een kerncentrale bevindt. Ze willen dit tot 100 kilometer uitbreiden, wat in de praktijk zou neerkomen op de verdeling van jodiumtabletten over nagenoeg het hele land. (Belga/WK)
