Bart De Wever wil ‘een confederaal België’ voorbereiden. Maar wat houdt dat precies in? ‘De Vlaamse bevolking zal uiteindelijk de keuze voor een onafhankelijk Vlaanderen bepalen’, zegt grondwetspecialist Christian Behrendt van de universiteit van Luik.
Veronderstelt een confederatie altijd onafhankelijke staten of zit er toch wat rek op de definitie?
Christian Behrendt: Volgens de handboeken is bij confederalisme altijd sprake van onafhankelijke staten die besluiten bepaalde bevoegdheden – denk aan defensien monetaire aangelegenheden of grenscontroles – samen uit te oefenen. Maar zo wordt de term in België niet gebruikt. Je kunt dat vanuit academisch oogpunt betreuren, de discussie wordt daardoor een beetje onzuiver, maar confederalisme in België betekent doorgaans grote autonomie voor de deelstaten, zonder evenwel de federale staat, het koninkrijk België, ter discussie te stellen.
Doorgedreven federalisme dus?
Behrendt: Precies. Dat is, denk ik, ook het voorstel van N-VA-voorzitter De Wever. Misschien wil hij dat om electorale redenen niet zo duidelijk zeggen maar eigenlijk pleit hij ‘gewoon’ voor een verregaande vorm van federalisme, met behoud van de staat België als internationale rechtspersoon. Maar hoe De Wever dat allemaal wil aanpakken – op die vraag heb ik hem nog nooit een antwoord horen geven. Ik heb er alle begrip voor dat hij die zondagavond, terwijl hij zijn verkiezingsoverwinning aan het vieren was, weinig grondwettelijke toelichting bij zijn plannen heeft gegeven. Maar op een zeker moment zal hij toch moeten komen met een uitgewerkt document, een blauwdruk van het confederale model dat hij voor ogen heeft.
Bij ons bewandelt men de geleidelijke weg, maar op andere plaatsen in Europa, zoals in Schotland, komt er een referendum over mogelijke onafhankelijkheid. Zou zoiets in Vlaanderen ook kunnen?
Behrendt: Onder democraten moeten we het over één ding eens zijn, namelijk dat de meerderheid van de bevolking het recht heeft om de staatsstructuur die het samenleven regelt te bepalen. In een democratie ligt de soevereiniteit uiteindelijk bij het volk. Indien men denkt dat er in Vlaanderen een meerderheid kan worden gevonden voor het uittreden uit de Belgische staat en men die vraag aan de bevolking zou willen voorleggen, is dat voor mij als democraat perfect aanvaardbaar. (HR)
Het volledige interview met Christian Behrendt vindt u deze week in Knack.
