Wouter De Vriendt (Groen)

De valkuilen van pensioensparen

Wouter De Vriendt (Groen) Volksvertegenwoordiger (Groen)

Het is geen goed idee om als enige maatregel het fiscaal voordeel van pensioensparen af te schaffen. Daar worden de pensioenen niet beter van. Een globale pensioenhervorming is noodzakelijk en moet vertrekken vanuit een sterk wettelijk pensioen.

Het Europees Hof heeft gesproken: België moet het fiscaal gunstregime voor pensioensparen aanpassen omwille van het nadeel voor buitenlandse pensioenfondsen en verzekeraars. Die kunnen nu geen graantje meepikken van het Belgische belastinggeld en dat is volgens het Hof oneerlijke concurrentie.

België kan het fiscale gunstregime van pensioensparen nu aanpassen en openstellen voor buitenlandse pensioenfondsen en verzekeraars. Maar dan sneuvelt een van de belangrijkste argumenten van de voorstanders van de fiscale aftrek van het pensioensparen. Sommige politieke partijen verdedigen het subsidiëren van pensioensparen omdat het geld geïnvesteerd zou worden in de Belgische economie. Dat argument houdt nu al weinig steek, omdat het niet is omdat iemand bij een Belgische bank pensioen spaart dat het geld ook in de Belgische economie terechtkomt. In Nederland gaat slechts 14% van hetgeen in de pensioenfondsen belegd wordt naar de Nederlandse economie. Toch wel een erg mager cijfer. Als het Europees Hof gevolgd wordt, is het hek helemaal van de dam en subsidieert Belgisch belastinggeld buitenlandse financiële instellingen.

Wie raakt aan het pensioensparen, trapt echter al snel op lange tenen. Dat mocht onlangs het ABVV ervaren toen ze voorstelden om de fiscale aftrek van het pensioensparen af te schaffen. Vele politieke partijen stonden onmiddellijk op hun achterste poten en riepen luid dat het pensioensparen de redding is voor de pensioenen van de mensen. Dat vooral uit angst om kiezers voor het hoofd te stoten, maar door zulke uitspraken duwen ze mensen wel richting een systeem dat allesbehalve de zekerheid biedt die we verwachten als het gaat om onze oude dag.

Pensioenexperts zijn een stuk genuanceerder. De privatisering van de pensioenen houdt immers risico’s in die de ‘pensioenspaarder’ vandaag niet beseft. Want een pensioenspaarder spaart niet, maar belegt. Vaak voor een groot stuk in aandelen. Pensioensparen is maar zo veilig als de financiële markten toelaten. Als de beurzen inkrimpen daalt het pensioenspaarpotje van de derde pijler. In Nederland, waar de pensioenopbouw in grote mate afhankelijk is van de beursresultaten, is men moeten overgaan tot een verlaging van de pensioenuitbetaling. Voor 12,6 miljoen Nederlanders in pensioenfondsen zal er de komende twee jaar een achteruitgang komen van gemiddeld 8,2 procent van het pensioen.

Dit doet denken aan de vele gedupeerden in het Arco-verhaal. De meeste Arco-aandeelhouders leefden in de oprechte overtuiging dat ze als brave huisvaders inschreven op een veilig spaarproduct. Arco werd bij tal van gezinnen met de paplepel ingegeven. Ook nu voeden de traditionele partijen de illusie dat pensioensparen 100% veilig is. Dat SP.A letterlijk waarschuwde om af te blijven van het “spaargeld” van de mensen, is dan ook te gek voor woorden.

De kip met de gouden eieren is pensioensparen allerminst. Het verschil tussen pensioensparen met of zonder fiscale aftrek is slechts minimaal. Nemen we het geval van een Belg die gedurende 30 jaar elk jaar 1000 euro voor zijn pensioen opzijzet aan een rentevoet van 3%. Wie van de bestaande fiscale aftrek geniet en de opbrengst daarvan opnieuw in pensioensparen investeert, houdt aan het einde van de rit enkele tientallen euro’s per maand meer over dan zonder fiscale aftrek. Daar tegenover staat een jaarlijkse kost voor de overheid van meer dan 800 miljoen euro per jaar. Wat veel pensioenbeleggers overigens vergeten is dat op de eindopbrengst minstens 10% belastingen moet worden betaald. Een van de redenen van het lagen rendement van dergelijke verzekerings- en beleggingsproducten zijn de grote beheers- en transactiekosten in de sector. Zo gaat volgens onderzoeksbureau Lane, Clark & Peacock 20% van de premies die Nederlanders betalen aan hun pensioenfondsen verloren aan beheers- en transactiekosten. Groen wil mensen alle vrijheid geven om een extra pensioenspaarpotje aan te leggen. De pensioenspaarder moet wel beseffen dat dit slechts een fractie zal opbrengen van wat nodig is voor een deftig pensioen. En dan moeten de beurzen nog wat meewillen. Maar een debat over de vraag of een overheid dit fiscaal moet subsidiëren is wel degelijk de moeite waard.

Het is geen goed idee om als enige maatregel het fiscaal voordeel van pensioensparen af te schaffen. Daar worden de pensioenen niet beter van. Een globale pensioenhervorming is noodzakelijk en moet vertrekken vanuit een sterk wettelijk pensioen. Pensioensparen is het kersje op de pensioentaart voor vele Belgen. Maar het probleem is dat de taart, het wettelijk pensioen, steeds kleiner wordt. Daar ligt de uitdaging voor de overheid Groen wil daarom met een automatisch basispensioen alle lage pensioenen optrekken tot 1000 euro, zonder administratieve poespas. Voor wie nu een hoger pensioen heeft, verandert er niets. Bovendien willen meer rekening houden met het aantal loopbaanjaren in plaats van ons vast te pinnen op pensioenleeftijden. Dat is rechtvaardiger, zeker voor de zware beroepen.

Een globale pensioenhervorming is nodig, niet het kritiekloos ophemelen van de derde pensioenpijler.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content