Dominique Soenens

‘De nucleaire lobby versus 50.000 burgers: een ongelijke strijd’

Dominique Soenens Freelancejournalist

Dominique Soenens, auteur van Lobbyen in de Wetstraat, vraagt zich af of een keten van 50.000 mensen voldoende is om ‘de nucleaire lobby tegen te houden’?

In het buitenland is de ongerustheid over onze kerncentrales enorm groot. Een keten van meer dan 50.000 mensen maakte duidelijk dat het gevaar op een kernramp onaanvaardbaar groot is en dat de scheurtjes onheilspellend nieuws zijn. Maar is het genoeg om de nucleaire lobby tegen te houden?

‘Jullie lijken wel in slaap gevallen’, wijzen ongeruste Duitse burgers de Belgische bevolking en regering met de vinger. Tihange moet dicht, vinden ze. De rommelreactor, noemen ze het monster.

De nucleaire lobby versus 50.000 burgers: een ongelijke strijd.

Maar er is meer dan dat. Terwijl Duitsland uit kernenergie stapt, houdt België eraan vast, wellicht zelfs na 2025: het contrast kan niet groter zijn. In Nederland houden ze ook hun hart vast, maar daar hebben ze zelf ook kerncentrales. Vlak over de grens zelfs, in Borssele. ‘Zij moeten ons de les niet spellen’, klonk het bij Jan Bens, topman van de nucleaire toezichthouder FANC. Maar is dat wel zo? In België is de invloed van de nucleaire lobby en van uitbater Electrabel zo groot dat er met recht en reden getwijfeld wordt over de veiligheid van de kerncentrales.

In mijn pas verschenen boek Lobbyen in de Wetstraat maak ik aan de hand van verschillende getuigenissen duidelijk hoe intensief gelobby door Electrabel en vergaande beïnvloeding van toezichthouders ervoor zorgt dat de kerncentrales ondanks alles een verlengde levensduur kregen na 2015 en dat wellicht ook na 2025 zullen krijgen. Daarbij werden rapporten van wetenschappers en wettelijke procedures genegeerd en werd onder meer de wetenschappelijke raad van het FANC ingepalmd door mensen met een Electrabel-stempel.

In die raad, het belangrijkste beslissingsorgaan van de toezichthouder, zitten welgeteld vijf experts die kunnen oordelen over de veiligheid van nucleaire installaties. Vijf. En alle vijf hebben ze een duidelijke Electrabel-stempel, doordat ze gesponsord worden door het bedrijf of doordat ze er jarenlang werkten. Eén iemand van hen werkt vandaag voor een dochteronderneming van Electrabel.

Ongezien? Dat is het, voor iemand die er even over nadenkt, maar niemand maakt er misbaar over. En het FANC zelf, dat wast zijn handen in onschuld. ‘Onze onafhankelijkheid blijft ongeschonden.’

Hoe zorgwekkend die verstrengeling is? Uitgerekend bij de kernramp in Fukushima was het de verwevenheid tussen toezichthouders en uitbaters van nucleaire installaties, die noodlottig bleek, maakte een rapport duidelijk.

En net die vergaande verwevenheid bestaat ook bij ons. En mensen uit de sector waarschuwden ons al voor het gevaar ervan. Dat het FANC actief meewerkte aan de verlengde levensduur van de kerncentrales en daarbij wettelijke procedures negeerde, is in die context op zijn zachtst gezegd opmerkelijk. Dat het op een bepaald moment ook zei dat kernenergie nodig was voor ons land is dat ook. Waarom doet een toezichthouder zo’n uitspraak, als het niet is om invloed uit te oefenen en omdat ze deel uitmaakt van de nucleaire lobby?

Het is ook door jarenlang gelobby op hoog niveau dat Electrabel erin slaagde de Wetstraat zover te krijgen dat het haar belangen vrijwaarde.

Electrabel dat een te hoge nucleaire rente moet betalen van de energieregulator? De Nationale Bank maakt een nieuwe berekening die voordeliger is voor het bedrijf.

Wetenschappers in binnen- en buitenland die zich zorgen maken over de scheurtjes in sommige kerncentrales? Andere wetenschappers komen aan het woord die het risico helemaal niet zo hoog inschatten.

Het gelobby voor de verdere verlenging van de levensduur van de kerncentrales, na 2025, is op dit moment volop bezig.

Overstappen naar hernieuwbare energie, zoals Duitsland dat doet? In de pers waarschuwen experts voor een black-out als de kerncentrales niet zouden open blijven en zelfs voor wereldoorlogen als we nucleaire energie aan de kant schuiven.

Het gelobby voor de verdere verlenging van de levensduur van de kerncentrales, na 2025, is op dit moment volop bezig.

CD&V sluit niet uit dat die er komt, N-VA toont zich voorstander en ook huidig minister van Energie Marie-Christine Marghem is zeker geen tegenstander. De Belgische industrie, bondgenoot van Electrabel en voorstander van de goedkope kernenergie, kwam in januari met een studie die waarschuwt voor de enorme kosten van elektriciteit. Een uitstap uit nucleaire energie en het overschakelen naar hernieuwbare energie zal de kostprijs van de elektriciteit verdubbelen tegen 2030, is de conclusie van een studie van onderzoeksinstelling EnergyVille in opdracht van Febeliec, de federatie van industriële energieverbruikers.

Het mag duidelijk zijn dat de kracht van de nucleaire lobby groot is. Zo groot dat de voorziene kernuitstap van 2003 helemaal teruggedraaid werd en de Belgische bevolking vrij ongewogen blijft bij het gevaar van een mogelijk slecht functionerende centrale. De nucleaire lobby zaait twijfel: het is helemaal zo erg nog niet met die kerncentrales en met hun veiligheid.

Misschien hebben de demonstranten gelijk en moeten we ons grote zorgen maken over de invloed van de nucleaire lobby.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content