‘De kans is klein dat Be.One ooit aan de macht komt’

Migratiepartijen zijn nog nooit succesvol geweest, zegt politicoloog Bram Wauters (UGent). ‘Maar Be.one is wel een vingerwijzing naar de traditionele partijen, die te weinig moeite doen voor politieke integratie.’

De partij Be.one wil strijden voor ‘radicale gelijkheid’, maar in haar campagnefilm zie ik alleen hoogopgeleide mensen. Is ambitie, burgerzin en een kritische maatschappijvisie voorbehouden voor mensen met diploma’s en functietitels? (Hafsa El-Bazioui, Gent)

Bram Wauters: De partij wil een bepaald sérieux uitstralen, maar het klopt dat ze daardoor mogelijk een eenzijdig beeld schept. Binnen de gemeenschap van mensen met een migratieachtergrond zijn er natuurlijk grote verschillen. Qua opleiding, maar ook qua afkomst, werk, leeftijd enzovoort. Het is een illusie dat zo’n partij iedereen uit die gemeenschap kan bereiken. In 1974 werd een poging ondernomen om een vrouwenpartij op te richten: de Verenigde Feministische Partij. Ze had een enorm kiezerspotentieel, maar ze behaalde toen amper 0,35 procent van de stemmen.

Stemmen mensen met een migratieverleden niet beter op een bestaande politieke partij? Zorgt dat niet voor een betere integratie? (Fried Keuleers, Mechelen)

Wauters: Bestaande partijen doen veel moeite om stemmen van mensen met een migratieverleden naar zich toe te halen. Bijna elke partij, met uitzondering van Vlaams Belang, zet mensen met een migratieachtergrond op haar lijst. Het probleem is dat die aandacht zich beperkt tot de campagne. Voor de rest zijn er geen speciale opleidingen, in de lokale partijwerkingen vind je nauwelijks mensen met een migratieachtergrond enzovoort. Be.one is daarom ook een vingerwijzing naar de traditionele partijen, die zich te weinig inzetten voor echte politieke integratie.

Moeten we nu bang zijn voor een islambestuur? (Caroline Declercq, Meerbeke)

Wauters: Be.one profileert zich als een migratiepartij, niet als een islampartij. In het programma wordt godsdienstvrijheid hoog in het vaandel gedragen, maar de partij wil de islam zeker niet opleggen. Daarnaast is het natuurlijk de vraag of Be.one ooit aan de macht zal komen. Die kans lijkt me vrij klein. Specifieke migratiepartijen zijn nog nooit een groot succes geworden. Er wordt vaak verwezen naar het succes van DENK, dat in Nederland twee zetels behaalde in de Tweede Kamer. Maar die partij behaalde maar 2 procent van de stemmen. In ons land zou ze daarmee al op de kiesdrempel botsen – toch bij verkiezingen op Vlaams of federaal niveau. Ik denk dat Be.one bij de komende gemeenteraardsverkiezingen maximaal één of twee zetels zal pakken in sommige steden. Daarmee grijp je de macht nog niet.

Doet Be.one niet aan kiezersbedrog door te stellen dat ze opkomt voor radicale gelijkheid, terwijl ze eigenlijk de uitzonderingsmaatregelen voor gelovigen wil bestendigen? (Wim Prové, Brugge)

Wauters: Gelijkheid is een breed begrip. Be.one doelt vooral op het gelijk recht om godsdienst ten volle te beleven, zonder enige vorm van discriminatie. Dus ook een hoofddoek kunnen dragen en onverdoofd kunnen slachten. Zulke zaken brengen de gelijkheid niet in het gedrang. Al komen er misschien wel andere zaken in gevaar. Tegenover het recht om onverdoofd te slachten staat bijvoorbeeld dierenwelzijn. Daarom moet je bij elke uitzonderingsmaatregel de juiste afweging maken. Dat is zeker een uitdaging waar Be.one voor staat.

VRAAG VAN DE WEEK

Ondermijnt de oprichting van een aparte migratiepartij in se echte integratie? (André Vansteenbrugge, Oudenaarde)

Wauters: Als mensen met een migratieachtergrond een politieke partij oprichten, zich inschrijven in de spelregels van het democratische systeem en dat systeem zelfs mee willen vormgeven, vind ik dat net een verregaande vorm van integratie. Wat de potentiële kiezers betreft, is het een genuanceerder verhaal. Je ziet iets soortgelijks in het verenigingsleven: hebben we voor een goede integratie vooral nood aan gemengde verenigingen, of is er ook ruimte voor verenigingen voor bepaalde (etnische) groepen? Sommige wetenschappers besluiten dat eigen verenigingen een opstap kunnen zijn om zich ook te engageren in andere, gemengde verenigingen. Anderen spreken dat dan weer tegen. Maar een migratiepartij zal in elk geval niet schadelijk zijn voor integratie.