Simon Demeulemeester

‘De gewraakte campagne van N-VA legt een ongemakkelijke waarheid bloot’

Hoewel bijzonder kort van duur, was de gewraakte campagne van N-VA tegen het VN-Migratiepact zeer inzichtelijk, schrijft Knack-redacteur Simon Demeulemeester. ‘Ze illustreert welke partij N-VA is geworden.’

De campagne van de N-VA tegen het VN-Migratiepact was amper enkele uren levensvatbaar. Toch is ze van groot belang, want ze illustreert welke partij de N-VA is geworden.

De campagne bestond uit zes beelden met daarop enkele slogans over het Migratiepact. Vooral het beeld van vier vrouwen met een nikab, met daarop het bijschrift ‘VN-migratiepact = focus op behoud eigen cultuur van de migrant’, zette kwaad bloed. Dat beeld herleidt migranten niet alleen tot moslims, maar zelfs tot islamistische fundamentalisten die vrouwen de nikab opdringen.

De gewraakte campagne van N-VA legt een ongemakkelijke waarheid bloot.

Daarom verbaast het niet dat Filip Dewinter (VB) de N-VA feliciteerde met de campagne. Dewinter beweerde dat hij, als coauteur van het zeventigpuntenprogramma van het Vlaams Blok, ook de auteur had kunnen zijn van deze campagne. Dat is bloemetjes gooien op z’n Dewinters: met de bloempotten mee.

Het verbaasde nog minder dat de coalitiepartners van de N-VA minder enthousiast waren. Niet alleen de campagne zelf stuitte tegen de borst – premier Charles Michel (MR) noemde ze ‘onaanvaardbaar, schandalig en onwaardig’ -, ook de timing was wraakroepend. De campagne werd gelanceerd op sociale media terwijl de N-VA met haar coalitiepartners onderhandelde over een uitweg uit de crisis.

Partijwoordvoerder Joachim Pohlmann verdedigde in eerste instantie de campagne, maar haalde ze alsnog offline. Voorzitter Bart De Wever gaf een voor zijn doen ongebruikelijk lang en voornaam interview op Radio 1. Hij sloeg mea culpa. Of toch: de communicatiecel werd op de vingers getikt voor een campagne die qua ’tonaliteit’ zo scheef zat dat de boodschap ondersneeuwde.

Die uitleg is opmerkelijk. De N-VA staat er niet om bekend slordig om te springen met haar communicatie. De Wever is tenslotte de beste politieke communicator van zijn generatie. Dat dit kon gebeuren, zo klinkt het bij partijgenoten en waarnemers als verklaring, komt doordat De Wever de handen vol heeft in Antwerpen. Een blunder, dus.

Ruimte voor zulke boodschappen

Maar de vraag of dit een blunder is, is niet interessant. Nog minder interessant is wie de blunder heeft begaan. Pohlmann, of Pol Van Den Driessche of een onbekende lay-outer op het hoofdkwartier? Wat doet het ertoe? Het punt is dat de campagne er is gekomen. En dús dat er binnen de N-VA ruimte is om dergelijke boodschappen tot stand te laten komen.

Uit die vaststelling volgt een andere en wellicht juistere verklaring voor de campagne: dat ze perfect past in de communicatiestrategie van de N-VA. Hoogstens schoot de campagne daarin wat te ver door.

Die strategie is dubbel. Aan de ene kant toont de N-VA zich graag als betrouwbare beleidspartij. Dat deuntje wordt gefloten door N-VA’ers zoals federaal vicepremier Jan Jambon en Vlaams minister-president Geert Bourgeois. Zo bleef Jambon op die dinsdag vol hoogspanning rustig communiceren dat er aan een oplossing werd gewerkt.

Nagenoeg gelijktijdig lanceerde zijn partij de campagne waarvan Dewinter het auteurschap claimde. Dat was de tweede communicatielijn, waarvan Theo Francken het gezicht en de megafoon is. Kijk naar zijn tweets: die overschrijden vaker de grenzen van het debat dan een mensensmokkelaarsbende die van Europa.

Aanvankelijk wist de partij niet hoe daarmee om te gaan. Tot Francken begon op te klimmen in de populariteitspolls. Begin januari 2017 onttroonde hij Maggie De Block (Open VLD) als populairste politicus van het land. De N-VA lijkt dan de beslissing te hebben genomen die Steven Bannon nam toen hij in augustus 2016 de leider werd van de dan kwakkelende campagne van Amerikaans presidentskandidaat Donald Trump. Let Trump be Trump’, bezwoer hij iedereen die Trumps tweetgedrag wilde stroomlijnen. Zo kon Francken kort nadat De Wever op verkiezingsdag (14/10) zijn ‘grote gebaar’ had gemaakt naar links in het algemeen en Groen in het bijzonder om ‘de oorlog’ te stoppen, blijven inhakken op Groen (‘arrogant, arrogant, arrogant, arrogant’).

Grens met VB

De partij omarmde dus de tweets van Francken, of toch de stijl ervan. Zelfs een heer van stand als Geert Bourgeois ontkent desgevraagd dat hij een probleem heeft met de tweets van zijn voormalige kabinetsmedewerker. Franckens stoute tweets zijn dus nooit een probleem geweest voor de partij. Waarnemers die dat beweerden, werden wellicht bedrogen door de eigen wensen. Integendeel, Franckens communicatie was de ideale manier voor de N-VA om zich te tonen als de anti-establishmentpartij die ze nog steeds wil zijn. Ondanks vier jaar federale en 14 jaar Vlaamse regeringsdeelname.

Eerder leek de partij met alles weg te komen. Met deze campagne niet. Misschien omdat de foto met vrouwen in nikab een ongemakkelijke waarheid blootlegt. De N-VA gelooft nog altijd dat er een duidelijke grens is tussen haar en partijen zoals het Vlaams Belang. In veel gevallen is dat nog zo. Maar als de nikabfoto dat al niet ontkracht, dan bevestigt hij wel hoever de N-VA bereid is de grens tussen beide partijen op te schuiven. Té ver, kan je zeggen.

Want ook al trok N-VA haar campagne in, het simpele feit dat ze deze campagne heeft bedacht, gelanceerd en nog even heeft verdedigd, bewijst dat die boodschap en die toon bestaan in de partij.

Bovendien blijft de N-VA eigenlijk achter deze campagne staan. Lees er het sentimentele tekstje op na dat Antwerps OCMW-schepen Fons Duchateau schreef op sociale media. Daarin doet hij de kwestie af als ‘een communicatiefout’. In één adem doet hij “racisten” en “extreerechts” af als ‘inhoudsloze verwijten’. Hij ontkent niet dat de campagne racistisch of extreemrechts is. Neen, die verwijten zijn ‘inhoudsloos’. En ook Bart De Wever bleef achter de campagne staan, zo leerde het interview. ‘Deze beelden zijn niet getrukeerd,’ zei hij, ‘en tonen de realiteit.’

Dat is niet waar. Ook dat bewijst de foto met de vrouwen in nikab. Dergelijke kledij is verboden in België. Niet alleen kan het VN-pact daar niets aan veranderen, in weerwil van wat de N-VA suggereerde, de foto is bovendien niet in België genomen. Wel in Duitsland. Daar werd het beeld veelvuldig gedeeld op radicaal-rechtse websites.

De ongemakkelijke waarheid die deze campagne blootlegde, is deze: de afstand tussen de N-VA en partijen zoals Vlaams Belang is onderhand amper nog een speldenkop groot.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content