De droevige De Wever: ‘Het gevoel dat alles bij het oude blijft zindert na’

Knack-hoofdredacteur Bert Bultinck over Bart De Wever en ’t Fornuis: ‘Was de N-VA nu niet de partij waarmee alles anders zou worden?’

Gelukkig is de politicus die in een carrière van meer dan vijftien jaar maar twee keer verdrietig is geweest. Een topjob, zou je denken. Bart De Wever was afgelopen vrijdag niet chagrijnig of boos maar zonder meer droevig, en naar eigen zeggen was dat maar één keer eerder gebeurd. Zijn eerste trieste moment kwam eind 2006, toen hij Jean-Marie Dedecker uit de partij moest zetten om het kartel met CD&V mogelijk te maken – ‘de smerigste streek die mijn partij ooit heeft uitgehaald’, zei Theo Francken (N-VA) daarover. Eind vorige week werd De Wever naar eigen zeggen een tweede keer door droefenis overmand – zijn waterige ogen op de persconferentie spraken boekdelen – maar deze keer lijkt er geen mauvaise foi in het geding. Vorige week was De Wever niet treurig omdat hij zijn woord brak ten faveure van een hoger goed (een kartel met CD&V, dus – het waren echt wel andere tijden), maar simpelweg omdat het Antwerpse SP.A-kopstuk Tom Meeuws hem had aangevallen. Was het dit keer de smerigste streek die een ándere partij ooit heeft uitgehaald? Soms groeit de emotionaliteit met de jaren.

Meeuws had geschreven dat je in Antwerpen maar beter een ‘paaitaks’ betaalt als je een bouwvergunning wilt krijgen en je plannen niet helemaal met de voorschriften stroken. Met die paaitaks doelde hij op de extra kosten – zogenaamde ‘lasten’ – die voor rekening van de projectontwikkelaar komen, in ruil voor ‘voordelen’ die voortkomen uit een bouwvergunning. Het gaat dan bijvoorbeeld over een groenparkje dat de ontwikkelaar op eigen kosten ten dienste van de stad aanlegt, of een turnzaaltje bij een school, misschien een bescheiden kindercrèche. Die kosten worden aan een bouwvergunning gekoppeld: een win-win voor iedereen. De ontwikkelaar kan beginnen te bouwen, de stad en haar inwoners krijgen gratis een beetje groen.

‘In wezen is dat een goede regel’, zei Meeuws afgelopen vrijdag op Radio 1. ‘Alleen is er wel bepaald dat het project in kwestie éérst moet voldoen aan de stedenbouwkundige regels. Pas als aan die voorwaarden is voldaan, kan er worden gepraat over een compensatieregel.’ De beschuldiging is dat het schepencollege het paard achter de wagen spant: er zou een ‘koehandel’ zijn ontstaan waarbij er in ruil voor pakweg een speeltuintje veel hoger mag worden gebouwd dan eigenlijk toegelaten is.

Van immocratie naar emocratie en dan weer terug: blij worden kiezers er niet van. Na een kleine twee weken zindert vooral het gevoel na dat alles bij het oude blijft.

Het nieuws van dit weekend dat Meeuws zelf weleens met een ontwikkelaar in een duur restaurant gaat eten, maakte het plaatje bepaald niet mooier. Maar defaitisme is misplaatst. Dat kwestieuze bouwplannen door een of andere schepen door de administratie worden geloodst, mag dan al een eeuwenoud probleem zijn, het neemt de vragen over de Antwerpse manier van werken niet weg. In het beste geval zal het onderzoek van de nieuwssite Apache naar het netwerk rond Land Invest Group aanzetten tot een transparantere regeling. Openheid is zeer gewenst, en niet alleen bij bouwvergunningen uit het verleden, maar vooral ook bij de toekenning van bouwprojecten bij de overkapping van de Ring of de grootse plannen op Linkeroever van stadsbouwmeester Christian Rapp.

En de strijd om het stadhuis? Het ondertussen beruchte filmpje van Erik Van der Paals verjaardagsfeestje in restaurant ’t Fornuis zal blijven terugkomen. Het Radio 1-interview van afgelopen vrijdag met Rob Van de Velde (N-VA) heeft het alleen maar erger gemaakt. Zeker, de schepen voor Stadsontwikkeling – in het filmpje de man van de diepe buiging – had een paar goede argumenten, onder meer dat er in élk dossier ’tegensprekende elementen’ zijn, en zeker in bouwdossiers van enige omvang. Wie een blik werpt op het veelgeciteerde Trix-dossier, ziet veel sneller de onwaarschijnlijke administratieve rompslomp die zulke plannen met zich meebrengen dan eventuele malversaties.

Maar dat Gent, Mechelen of Brussel op dezelfde manier omspringt met de stedenbouwkundige lasten, en nog vaker afwijkt van de stedenbouwkundige adviezen: dat is niet goed genoeg als antwoord. Het is niet omdat andere steden het ook doen, dat er in Antwerpen niets aan de hand is. Ronduit kinderlijk was Van de Veldes commentaar op de passage van de lokale N-VA-top in ’t Fornuis: ‘Hetgeen SP.A en Groen ons verwijten, dat doen ze zelf.’

Alles wat je zegt ben je zelf? Was de N-VA nu niet de partij waarmee alles anders zou worden?