Bogdan Vanden Berghe

‘De armste landen vangen het grootst aantal vluchtelingen op en dat is onrechtvaardig’

Bogdan Vanden Berghe Bogdan Vanden Berghe is algemeen directeur van 11.11.11.

Vooral de omliggende landen van conflictzones dragen vandaag de verantwoordelijkheid voor de opvang van vluchtelingen. ‘België moet meer vluchtelingen hervestigen’, schrijft directeur van 11.11.11 Bogdan Vanden Berghe.

‘Vlaanderen zit Vol.’ In de nacht van 11 op 12 oktober trokken tientallen 11.11.11-vrijwilligers van Oostende tot Genk de straat op om affiches met deze slogan te verspreiden in het kader van onze campagne voor een rechtvaardig migratiebeleid. De eerste affiches werden de volgende dag overplakt met de boodschap ‘Vlaanderen zit vol warme mensen die willen helpen.’

De armste landen vangen het grootst aantal vluchtelingen op en dat is onrechtvaardig

We onderstreepten daarmee dat Vlamingen solidair zijn met vluchtelingen maar ook dat ons land veel meer kan doen om vluchtelingen op te vangen. De zwaarste lasten worden namelijk nog steeds gedragen door de armste landen. En dat is onrechtvaardig.

Ongelijke verdeling

65,6 miljoen mensen waren vorig jaar op de vlucht voor oorlog, geweld en vervolging. In tegenstelling tot de perceptie worden de gevolgen van deze internationale crisis in de eerste plaats gedragen door de conflictlanden zelf en hun buurlanden. De overgrote meerderheid van de vluchtelingen (86 procent) wordt opgevangen in ontwikkelende landen.

Libanon vangt één vluchteling per vijf inwoners op. In België is het één vluchteling per 208 inwoners.

Turkije (meer dan 3 miljoen vluchtelingen), Pakistan, (2.5 miljoen) en Libanon (1 miljoen) voeren de lijst aan. In Libanon komt dat neer op één vluchtelingen per vijf inwoners. In Jordanië één op dertien. In Tsjaad en Turkije ongeveer één op 25. In Duitsland, het land dat in Europa het meeste aantal asielaanvragen te verwerken kreeg, gaat het om één op 123 inwoners. Ons land vangt vandaag één vluchteling per 208 inwoners op.

Deze cijfers laten toe om de Europese en de Belgische vluchtelingencrisis in perspectief te plaatsen. Misschien wel één van de treffendste cijfers: in de recente zomermaanden vluchtten 389.000 Rohingya vanuit Myanmar naar Bangladesh. Dat is bijna drie keer het totale aantal migranten dat in 2017 via de zee naar Europa kwam.

1,2 miljoen mensen nood aan hervestiging

Landen die geografisch het dichtst bij conflictzones liggen dragen vandaag de – bijna – volledige verantwoordelijkheid. Nochtans is het hele systeem van vluchtelingenbescherming gebaseerd op de notie van solidariteit en gedeelde verantwoordelijkheden. Naast de ondersteuning van een kwaliteitsvolle opvang in de regio moeten ook opvang en bescherming van vluchtelingen een gedeelde internationale verantwoordelijkheid zijn. Overheden kunnen die verantwoordelijkheid opnemen door mee te werken aan de internationale hervestiging van de Verenigde Naties en vluchtelingen te selecteren en naar hun land over te brengen.

In de Verklaring van New York engageerde België zich vorig jaar samen met 192 andere landen om het aantal hervestigingsplaatsen op te voeren en te streven naar een volledige invulling van de jaarlijkse hervestigingsnoden die de VN-Vluchtelingenorganisatie (UNHCR) identificeert.

Zij schatten het aantal vluchtelingen in dringende nood aan hervestiging vandaag op 1,2 miljoen. Het gaat om mensen uit 63 landen waar zowel langdurige als meer recente conflicten woeden. Afrika blijft de regio met het hoogste aantal hervestigingsnoden. Het gaat om 510.676 personen. Een stijging van 16 procent tegenover vorig jaar.

EU schakelt versnelling hoger

Terwijl de nood aan hervestiging nooit hoger was trekt de belangrijkste internationale speler zich steeds meer terug. De Amerikaanse president Donald Trump besloot in het kader van zijn ‘moslimban’ om het aantal te hervestigen vluchtelingen voor 2018 terug te schroeven tot 45.000. Een trendbreuk met de voortrekkersrol die de VS op dit vlak al vele jaren speelt. President Obama kondigde aan het eind van zijn termijn nog aan om 110.000 vluchtelingen te hervestigen in 2017.

De EU wil 4 procent van de 1,2 miljoen mensen in nood aan hervestiging opnemen, terwijl ze meer dan 20 procent van de globale welvaart vertegenwoordigt.

De Europese regeringsleiders reageerden verontwaardigd op de Amerikaanse beslissing. Zij kunnen de daad bij het woord voeren door de eigen inspanningen op te drijven. En dat gebeurt ook. Zij het aarzelend. Vorige maand stelde de Europese Commissie een nieuw EU-hervestigingsschema voor dat de komende twee jaar 50.000 kwetsbare vluchtelingen naar de EU moet hervestigen. Het plan betekent een stap vooruit maar blijft bescheiden gezien de internationale context. Het gaat om 4 procent van de 1,2 miljoen mensen in nood aan hervestiging, terwijl de EU meer dan 20 procent van de globale welvaart vertegenwoordigt.

President Macron kondigde alvast aan om in de periode 2017-2018 10.000 vluchtelingen via hervestiging naar Frankrijk te halen. Zweden, een land met een gelijkaardig bevolkingsaantal en bbp per capita als België maar een veel groter aantal spontane asielaanvragen, hervestigt jaarlijks meer dan 1.800 vluchtelingen. Voor 2017 en 2018 kondigde de Zweedse regering aan het quotum op te trekken tot 5.000 vluchtelingen.

België gaat in 2018 1.150 vluchtelingen hervestigen. Een positieve evolutie maar nog steeds te beperkt gezien de internationale noden.

En België?

België ging de voorbije jaren het engagement aan om jaarlijks 550 mensen te hervestigen. Dat lukte alvast niet in 2015 en 2016. Afwachten of het dit jaar wel lukt. In de kersverse beleidsnota kondigt staatssecretaris voor Asiel en Migratie Theo Francken aan om internationale verantwoordelijkheid op te nemen en in 2018 1.150 vluchtelingen te hervestigen. Hij wil daarbij vooral focussen op Syriërs. Dit is een positieve evolutie in vergelijking met de voorbije jaren, maar nog steeds te beperkt gezien de internationale noden. In het verleden bleek er bovendien al te vaak een verschil te bestaan tussen woord en daad.

En het blijft onbegrijpelijk dat België Afrika, het continent met de grootste nood aan hervestiging, bijna volledig negeert.

Lees ook: 11.11.11: ‘België kwam eigen engagement niet na op vlak van hervestiging’

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content