Dave Sinardet: ‘Magnette wordt nu opeens gezien als nieuwe Che Guevara’

Paul Magnette (PS) © Belga
Stavros Kelepouris
Stavros Kelepouris Journalist Knack.be

‘De CETA-blokkering is de ideale manier voor de PS om zichzelf terug op de kaart te zetten als een partij die nog linkse principes heeft’, zegt politicoloog Dave Sinardet. ‘Vlaamse politici hebben de PS dit wapen zelf in handen gegeven.’

Normaal gezien moest vandaag het CETA-vrijhandelsakkoord tussen Europa en Canada ondertekend worden, maar dat was buiten het Waals parlement gerekend. De regering van Paul Magnette blijft met vragen zitten, die ook na intensieve onderhandelingen met de Canadese minister van Handel Chrystia Freeland vandaag niet uitgeklaard raakten. Freeland verliet daarop de onderhandelingstafel. Heel wat Vlaamse politici, ook zij die ijveren voor regionale bevoegdheden, spreken nu schande van de Waalse houding.

‘Opvallend is toch de houding van N-VA, die heel paradoxaal is. Als Vlaams-nationalisten zijn ze de eersten om te ijveren voor verregaande regionale bevoegdheden, en voor het principe van nationale soevereiniteit voor de deelstaten,’ zegt professor politieke wetenschappen en federalisme-expert Dave Sinardet (VUB). ‘Volgens dat principe moet de ‘Waalse natie’ eigen beslissingen kunnen nemen zonder verantwoording te moeten afleggen aan andere ‘naties’. Het is vanuit die logica dat men destijds beslist heeft dat deelregeringen in België internationale verdragen kunnen blokkeren. Toch opmerkelijk dat N-VA plots niet zo enthousiast is over die nationale soevereiniteit.’

Waarom stelt de PS zich zo onvermurwbaar op tegen het CETA-akkoord?

Voor Magnette is het nu vooral belangrijk om toch iets substantieels binnen te halen, anders is het Waals verzet enkel voor de galerij geweest.

Sinardet: ‘De houding van Magnette en de PS is door een aantal verschillende zaken te verklaren. Ze hebben wel degelijk inhoudelijke bezwaren. Het is duidelijk dat de partij op zijn minst vragen heeft tegenover zo’n verdrag. De PS staat daar trouwens niet alleen in, ook in Vlaanderen is in linkse middens wel kritiek te horen op CETA.’

‘Maar ze zouden het verzet nooit zo ver hebben gedreven als ze ook in de federale regering zaten. Eigenlijk is het de eerste keer in de geschiedenis van het federalisme van ons land dat we geconfronteerd worden met totaal asymmetrische regeringen: er is geen partij die de brug maakt tussen de federale regering en de Franstalige deelregeringen. Dan is er gewoon minder incentive om tot consensus te komen of zelfs een incentive om elkaar te blokkeren. Als de PS de premier had geleverd of in de federale regering zat, had de partij het verdrag zeker niet geblokkeerd. Dan zou de particratie haar werk gedaan hebben, want PS zou dan geen voordeel hebben gehaald uit een intern conflict in de regering.’

Zijn er ook binnenlandse partijpolitieke belangen mee gemoeid?

Sinardet: ‘De druk op de radicaal-linkse zijde speelt zeker mee, met de opkomst van de PTB in de peilingen. PS krijgt van hen de kritiek dat ze niet echt links meer zijn. De CETA-blokkering is de ideale manier voor de PS om zichzelf terug op de kaart te zetten als een partij die nog linkse principes heeft.’

‘Ook voor Magnette zelf is het een manier om zich te profileren. Tot voor kort was hij vrij onzichtbaar als Waals minister-president, en ook in populariteitspolls scoort hij nooit echt hoog. Maar na dit vertoon wordt hij nu gezien als een soort nieuwe Che Guevara.’

Hoe moet het nu verder? Zal Wallonië bijdraaien op voet bij stuk houden?

Sinardet: ‘Het is moeilijk in te beelden dat het akkoord er niet komt, al is het altijd mogelijk. Voor Magnette is het nu vooral belangrijk om toch iets substantieels binnen te halen, anders is het Waals verzet enkel voor de galerij geweest. Maar er bestaat misschien ook een gevaar op besmetting, waarbij de druk op partijen in andere Europese landen groter wordt en die ook op de rem zouden gaan staan.’

Heel wat politici in Vlaanderen vinden dat de federale regering het Waalse ‘njet’ moet negeren.

Sinardet: ‘We lopen nu op de gevolgen van de verregaande internationale bevoegdheden die onze deelgebieden hebben. Politici hebben dat in 1993 democratisch beslist. En het waren vooral de Vlaamse politici die wilden dat alle deelregeringen internationale verdragen moesten goedkeuren. Nu een regering dat recht ook effectief gebruikt en er een resultaat uit komt dat ze niet zint, stellen ze plots dat men het resultaat en daarmee de grondwet moet negeren. Als regionale autonomie enkel een goed idee is zolang iedereen hetzelfde beslist, wat is dan de zin van die autonomie? Vlaamse politici hebben de PS dit wapen zelf in handen gegeven.’

‘Je ziet trouwens exact dezelfde hypocrisie bij de Europese instellingen. De EU heeft uiteindelijk beslist dat alle nationale parlementen het CETA-verdrag moeten goedkeuren, om het proces democratischer te maken. Maar als er één is dat moeilijk doet is dat plots schandalig en het einde van Europa. Als die nationale goedkeuring louter pro forma mag zijn, dan had men het beter zoals initieel gepland enkel op Europees niveau goedgekeurd, wat op zich best legitiem was. Dezelfde conclusie dringt zich op binnen België: als het nu plots een schande is dat een deelregering een andere mening heeft over zo’n verdrag dan moet de bevoegdheid rond goedkeuring van internationale verdragen maar geherfederaliseerd worden. Klein detail trouwens: wie niet wil herfederaliseren, moet er ook rekening mee houden dat in theorie de 75.000 Duitstaligen in ons land evenzeer op eigen houtje een Europees verdrag kan blokkeren.’

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content