‘Dat zoveel mensen niet bij een dokter terechtkunnen, is een aanslag op onze volksgezondheid’

© iStock
Ann Peuteman

Meer en meer arme Belgen en al dan niet illegale vluchtelingen komen niet aan de bak in de reguliere gezondheidszorg. Met alle (besmettings)gevaren van dien.

‘Dat steeds meer mensen het zonder medische zorg moeten stellen, is niet alleen een schande maar ook een aanslag op de volksgezondheid’, zegt Tine Wyns, directeur bij het Centrum Algemeen Welzijnswerk Noord-West-Vlaanderen. Een paar jaar geleden diende er zich in de Oostendse daklozenopvang bijvoorbeeld een man met longtuberculose aan. Gelukkig hield een huisarts er die dag gratis consultaties, anders had de dakloze tientallen mensen kunnen besmetten. In de vluchtelingenkampen van Calais en Duinkerke was er vorig jaar een uitbraak van mazelen, en ook in opvangcentra voor mensen zonder papieren duiken geregeld besmettelijke ziektes op. Dat komt niet alleen doordat velen van hen niet gevaccineerd zijn, maar ook omdat ze in onhygiënische omstandigheden moeten leven, ongezond eten en amper naar de dokter gaan. Lopen ze pakweg tuberculose of hersenvliesontsteking op, dan kan het een hele tijd duren voor dat wordt opgemerkt.

Ik vrees dat er pas echt iets zal veranderen als de boel ontploft en mensen in armoede sterven door gebrek aan gezondheidszorg

Op papier zou iedereen die in ons land woont nochtans toegang moeten hebben tot noodzakelijke gezondheidszorg, maar in de praktijk vallen meer en meer mensen uit de boot. Dat komt door de toename van het aantal vluchtelingen, maar ook door de groeiende armoede in de steden. Naar schatting bestaat die doelgroep al uit zo’n 200.000 mensen. Velen onder hen, zoals vluchtelingen, Roma, krakers en daklozen, hebben geen vaste verblijfplaats. Maar ook voor mensen die wel een dak boven hun hoofd hebben, is de drempel van een dokterskabinet soms te hoog. Niet alleen omdat een consultatie hen te duur is, maar ook omdat ze te wantrouwig staan tegenover officiële instanties. Nogal wat huisartsen zien die mensen ook liever niet tussen hun gewone patiënten zitten. ‘Aan sommigen zie je duidelijk dat ze op straat leven. Ze zijn ongewassen, brengen hun hond mee, hebben soms gedronken, zijn onrustig of hebben wanen’, zegt Tine Wyns. ‘Ik kan wel begrijpen dat veel artsen bang zijn dat die kwetsbare mensen hun gewone patiënten zullen wegjagen.’

Vandaar dat zo veel mensen anno 2017 buiten het reguliere circuit op zoek gaan naar medische zorg. In hun poging om zo’n lappendeken van gezondheidszorg aan elkaar te haken, komen ze bij de meest uiteenlopende organisaties terecht. Van religieuze groeperingen en armoedeverenigingen tot Dokters van de Wereld. Veel opbouwwerkers, sociaal assistenten, straathoekwerkers en verpleegkundigen zijn heel creatief in hun pogingen om mensen aan medische zorg te helpen. Voor mensen die geen recht hebben op terugbetaling, schrijven welwillende artsen weleens pillen voor op naam van een vrijwilliger of buur die ze dan tegen terugbetalingstarief kan gaan kopen.

‘Al die creativiteit is natuurlijk heel goed voor de mens die op dat moment voor ons zit’, bedenkt Wyns. ‘Maar tegelijkertijd houden we het systeem zo in stand. Ik vrees dat er pas echt iets zal veranderen als de boel ontploft en mensen in armoede sterven door gebrek aan gezondheidszorg.’

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content