Complexe Europese radiotelescoop ALMA opent zijn ogen

(Belga) Astronomen hebben vandaag de meest complexe sterrenwacht ter wereld, de in Chili nog in aanbouw zijnde Atacama Large Millimeter/submillimeter Array (ALMA), officieel in gebruik genomen, zo heeft de Europese Zuidelijke Sterrenwacht ESO gemeld. Duizenden wetenschappers van over de hele wereld hebben met elkaar gewedijverd om bij de eerste onderzoekers te horen die met dit nieuwe instrument de donkerste, koudste, verste en best verborgen geheimen van de kosmos mogen onderzoeken.

Momenteel is ongeveer een derde van de 66 radioantennes waaruit ALMA uiteindelijk zal bestaan gereed. Ze staan verspreid over een afstand van maximaal 125 meter op de Chajnantor-hoogvlakte in het noorden van Chili, vijfduizend meter boven zeeniveau. In een later stadium breidt het verspreidingsgebied uit tot maximaal zestien kilometer. Maar nu al is de 600 miljoen dollar kostende ALMA de beste telescoop in zijn soort, wat verklaart waarom zo buitengewoon veel astronomen een verzoek om waarnemingstijd hebben ingediend, zegt de ESO. ALMA ontvangt millimeter- en submillimetergolven uit het heelal – straling met golflengten die ruwweg duizend keer zo lang zijn als die van zichtbaar licht. Deze lange golflengten stellen astronomen in staat extreem koude objecten in de ruimte te onderzoeken, zoals de dichte wolken van kosmisch stof en gas waaruit sterren ontstaan. ALMA verschilt sterk van gewone en infraroodtelescopen. Het is een opstelling van onderling verbonden schotelantennes die als één grote telescoop fungeren. De eerste vrijgegeven opname geeft een beeld van het heelal zoals dat met normale en infraroodtelescopen niet te zien is: de zogenaamde Antennestelsels op 70 miljoen lichtjaar. (KAV)