Britse moslimhater Tommy Robinson bezoekt Vlaams Belang: ‘Filip Dewinter heeft hem naar hier gehaald’

Tommy Robinson riep zijn volgers op Facebook op om moslims te onthoofden. © Getty Images
Jeroen de Preter

Waarom is de beruchte Britse anti-islamactivist Tommy Robinson niet langer welkom op Facebook, Instagram en Twitter? En waarom is hij nu zaterdag wél welkom bij het Vlaams Belang?

Oktober vorig jaar: in Engeland gaat een ziekmakend filmpje viraal. Het toont hoe een keurige blanke leerling van een school in Huddersfield een 15-jarige Syrische vluchteling tegen de grond werkt en water over zijn gezicht giet. De beelden, die lijken te wijzen op racistisch geïnspireerd pestgedrag, zorgden voor ontzetting in het hele land. Zo werd het voorval ook scherp veroordeeld door de Britse premier Theresa May.

Maar er was ook een tegengeluid. Nauwelijks waren de beelden viraal gegaan of er werd via Facebook een ‘alternatieve’ interpretatie de wereld ingestuurd. De 36-jarige anti-islamactivist Tommy Robinson, die meer dan 1 miljoen volgers had, meende te weten dat het slachtoffer het onheil zelf over zich had afgeroepen. Hij zou op de school eerder al drie meisjes en een jongen hebben aangevallen. Hoewel elk bewijs daarvoor ontbrak, hield Robinson vol. In de Facebookberichten die volgden, kaderde hij het voorval in een epidemie van ‘ muslim gangs’ die er plezier in scheppen om blanke Engelse jongeren in elkaar te slaan.

Ik zou hem zelf niet uitnodigen voor een nationale meeting. Ik ben geen grote fan.

Vlaams Belang-voorzitter Tom Van Grieken

Robinsons aantijgingen krijgen straks mogelijk nog een juridische staart. Begin deze maand kreeg de activist een brief in de bus van de advocaat die de 15-jarige Syriër en zijn familie verdedigt. Robinson wordt daarin beschuldigd van laster. Zijn Facebookposts zouden er volgens de advocaat voor hebben gezorgd dat de Syrische jongen maandenlang werd bestookt met haatberichten uit extreemrechtse hoek. De Syrische familie zou om die reden uit Huddersfield vertrokken zijn.

Eerder al had de advocaat zijn pijlen gericht op Facebook. Onder zijn druk werden in november een aantal van Robinsons video’s van Facebook verwijderd. Eind februari ging het bedrijf nog een stap verder door zowel zijn Facebook- als zijn Instagramaccount te verwijderen. Robinson, die eerder ook al van Twitter werd gegooid, had zich volgens Facebook bij herhaling schuldig gemaakt aan hate speech, ‘in sommige gevallen met potentieel gevaarlijke offline implicaties’. Concreet noemde Facebook onder meer posts waarin Robinson moslims ‘ filthy scumbags’ had genoemd en zijn volgers opriep om moslims te onthoofden of tegen hen ten oorlog te trekken.

Glibberig pad

Op uitnodiging van het Vlaams Belang treedt Robinson nu zaterdag aan op een ‘meeting voor vrije meningsuiting’, een evenement waar ook Dries Van Langenhove het woord zal nemen. ‘De meeting is een initiatief van de Antwerpse afdeling’, benadrukt Vlaams Belang-voorzitter Tom Van Grieken. ‘Robinson is naar hier gehaald door Filip Dewinter. Ik zou hem zelf niet uitnodigen voor een nationale meeting. Ik ben geen grote fan. Zijn manier van actievoeren is niet mijn stijl. Maar voor de duidelijkheid: ik schaar me wel achter de symbolische strijd die hier wordt gevoerd. Het principe van vrije meningsuiting moet absoluut zijn. Voor mij is er maar één grens aan dat principe, en dat is oproepen tot geweld.’

Of Robinson die grens niet heeft overschreden? ‘Het is niet aan de overheid, de media of een privébedrijf als Facebook om uit te maken of Tommy Robinson over die grens is gegaan’, oordeelt Van Grieken. ‘Die beslissing moet genomen worden door een rechter. Vandaag zie je dat bedrijven als Facebook en Twitter steeds vaker zelf gaan bepalen waar de grenzen liggen, en ook actief ingrijpen. Dat is natuurlijk een slippery slope. Ik kan daar zelf van meespreken. Hoewel ik mij in de regel eerder beschaafd uitdruk, mag ik als politicus niet adverteren op Twitter. Dat bedrijf heeft mijn account gelabeld als hate speech. Daar heb ik toch serieuze bedenkingen bij. Voor een partij als de onze zijn sociale media cruciaal. Met Facebook bereiken we miljoenen mensen per week. Stel dat dat bedrijf ook ons zou bannen, dan is dat toch niets anders dan een ingreep in de democratie?’

Britse moslimhater Tommy Robinson bezoekt Vlaams Belang: 'Filip Dewinter heeft hem naar hier gehaald'
© IMAGE GLOBE

Rebel Media

Of de stem van Robinson door zijn Facebook-ban niet meer zal worden gehoord, valt nog te bezien. In de praktijk zou weleens het omgekeerde kunnen blijken. De beslissing om Tommy Robinson van Facebook te bannen, werd uitvoerig besproken op platformen als Voiceofeurope.com, Frontpagemag.com en Infowars.com. Een voor een radicaalrechtse media die Robinson door dik en dun steunen.

Zo mogelijk nog opvallender is de steun die Robinson geniet van The Rebel Media. Aan dat Canadese medium is een YouTubekanaal verbonden waarop meer dan 1 miljoen mensen zich hebben ingeschreven. In 2017 was Robinson zelf een tijdlang medewerker van The Rebel Media. Onderzoek van de Britse kwaliteitskrant The Guardian toonde aan dat de activist daarvoor maandelijks ongeveer 5000 pond ontving. Dat ‘loon’ werd betaald met een beurs, een milde schenking van de Amerikaanse miljardair Robert Shillman, die het al genoemde Frontpagemag.com mee financiert.

Aan gulle sponsors ontbreekt het Robinson geenszins. The Guardian onthulde dat hij het afgelopen jaar honderdduizenden euro’s ontving via de ‘donatieknop’ van Facebook. Met dat geld wou Robinson een eigen medium oprichten, naar het voorbeeld van het beruchte Amerikaanse Infowars.com.

Die onthullingen zouden Robinsons imago van volkse rebel kunnen schaden, ware het niet dat zijn fans daar volstrekt immuun voor zijn. Sterker nog. Elke aanval op Robinson bekrachtigt de overtuiging dat hij het slachtoffer is van een samenzwering van klassieke media, politiek en justitie. Robinson kent dat mechanisme als geen ander: het heeft hem groot gemaakt.

Arbeiderszoon

Tommy Robinson, die eigenlijk Stephen Christopher Yaxley-Lennon heet, groeide op in Luton, niet ver van Londen. Hij is een typische telg van de Britse working class, zij het uitgerust met een bovengemiddeld verstand, de gave des woords én nogal losse handjes. Zijn eerste werkgever, de lokale luchthaven, moest hem ontslaan nadat hij slaags was geraakt met een agent in burger. Zijn carrière als politieke activist begon op zijn twintigste, als lid van de British National Party, een partij aan de rechterkant van extreemrechts. Later werd Robinson het gezicht van de English Defence League (EDL), een inmiddels ontbonden groepering die het midden hield tussen een migratiekritische protestbeweging en een bende hooligans.

Robinson raakte in die dagen meer dan eens betrokken bij vechtpartijen. Ook maakte hij zich schuldig aan hypotheekfraude, een misdrijf waarvoor hij een gevangenisstraf kreeg.

Voor mij is Tommy Robinson een symboolfiguur.

Vlaams Belang-voorzitter Tom Van Grieken

In 2016 stond hij mee aan de wieg van Pegida UK, de Britse vleugel van de in oorsprong Duitse anti-islambeweging. Maar de Britse Pegida kwam niet van de grond, en Robinsons boek Mohammed’s Koran: why muslims kill for Islam (2017) veroorzaakte nauwelijks een rimpeling.

Invloedrijk zou Robinson pas worden als burgerjournalist. In 2017 begon hij te berichten over een reeks schandalen die de Britse publieke opinie de afgelopen jaren danig door elkaar hadden geschud. Druppelsgewijs was via de media uitgelekt dat (meestal) Pakistaanse bendes jarenlang duizenden jonge Engelse vrouwen en meisjes hadden misbruikt. Misplaatste politieke correctheid en electorale overwegingen hadden er mee voor gezorgd dat de bendes vaak ongestoord hun gang hadden kunnen gaan. De afgelopen jaren werden de verdachten her en der in Engeland voor de rechter gebracht. Niet zelden was de burgerjournalist Robinson van de partij om de verdachten te filmen. Het verbod van de rechter, die argumenteerde dat die beelden het oordeel van de jury zouden kunnen beïnvloeden, lapte hij telkens aan de laars.

Free Tommy

In mei 2017 leidden Robinsons activiteiten als burgerjournalist voor het eerst tot een veroordeling. Hij kwam ervan af met een voorwaardelijke straf. Een jaar later werd hij voor dezelfde feiten veroordeeld tot een gevangenisstraf van 13 maanden.

De reacties lieten zich raden. Het vonnis gaf eens te meer voedsel aan het idee dat kinderverkrachters de hand boven het hoofd werd gehouden, terwijl eerzame Engelse burgers voor de geringste futiliteit buitenproportioneel werden gestraft. Tot ver buiten het VK werd met grote verontwaardiging op het vonnis gereageerd. Op sociale media werd een Free Tommy-campagne gestart. Aangejaagd door vooral Amerikaanse rechtsradicale media en lobbygroepen, werd de boodschap miljoenen keren verspreid. Een protestactie in Londen bracht 20.000 betogers op de been. Onder meer Filip Dewinter en Geert Wilders tekenden present.

Robinson werd enkele maanden na zijn veroordeling in beroep vrijgesproken met het argument dat zijn proces niet correct was verlopen. De ‘martelaar van het vrije woord’ mocht de gevangenis verlaten, en kon zich vrijwel meteen verheugen op de belangstelling van de politiek. Robinson werd het hof gemaakt door Gerard Batten, de voorzitter van de rechtse, eurosceptische UKIP, die hem eind vorig jaar benoemde tot zijn adviseur. Die aanwerving deed voormalig leider Nigel Farage besluiten om UKIP de rug toe te keren. Volgens hem zou ’tuig’ als Robinson de reputatie van de partij onherstelbaar beschadigen.

En het Vlaams Belang? Botst het gedweep met extremisten als Dries Van Langenhove en Tommy Robinson niet met het fatsoenlijke imago dat de voorzitter zich wil aanmeten? ‘Voor mij is Tommy Robinson een symboolfiguur’, zegt Tom Van Grieken. ‘Toen hij in mei vorig jaar de gevangenis in moest, heb ik een filmpje gemaakt om mijn steun te betuigen. Omdat ik zijn strijd voor free speech steun, en omdat ik het fundamenteel oneens was met het idee dat die verdachten beschermd moesten worden. Wie zich schuldig maakt aan kindermisbruik, verliest het recht om niet gefilmd te worden. Maar dat betekent niet dat ik mij geroepen voel om alles wat Robinson doet te verdedigen. Robinson is een Brit, zonder banden met het Vlaams Belang. (lacht)Ik heb al werk genoeg om al mijn Vlaams Belangers te verdedigen.’

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content