‘Betalen van wieg tot graf en vier andere vaststellingen na één jaar Bourgeois I’

Naar aanleiding van de Septemberverklaring maken de drie vakbonden samen de balans op van het eerste jaar van Bourgeois I. Ze doen dat in vijf vaststellingen.

Betalen van wieg tot graf

Eerste vaststelling: de Vlaamse regering is een factuurregering. Met een nooit geziene ijver wordt op zowat alle beleidsdomeinen de factuur gepresenteerd aan de modale Vlaming. Van de wieg tot aan het graf: in de kinderopvang, in het onderwijs, in het openbaar vervoer, rond water en elektriciteit, in de zorg(verzekering). Dit alles natuurlijk bovenop de federale besparingsmaatregelen.

Tweede vaststelling: van de beloofde sociale correcties kwam nog maar bitter weinig in huis. De laagste inkomensgroepen worden niet ontzien. Enkel de vermogenden kregen door een verlaging van de schenkingsrechten extra ademruimte. Het aantal gratis weggeschonken familiebedrijven was nooit zo hoog. Cynischer kan het nauwelijks.

Banen(afge)pact

Derde vaststelling: via een banenpact belooft de Vlaamse regering op haar beurt jobs, jobs, jobs. Het ziet er echter naar uit dat er op korte termijn meer jobs afgepakt dan gecreëerd zullen worden. Zo worden langdurig werklozen aan hun lot overgelaten. Het nieuwe decreet doelgroepkortingen voorziet geen aanwervingssteun meer voor hen. En ook de bestaande tewerkstellingsprogramma’s voor langdurig werklozen worden afgebouwd.

Waar zij tot gisteren terecht konden in betaalde jobs die een dienst verlenen aan de samenleving, zullen zij morgen enkel nog kunnen rekenen op onbetaalde stages. Het groeipad dat in het regeerakkoord nog beloofd werd voor de sociale economie werd meteen al voor minstens twee jaar geschrapt. De voorwaarde voor dienstenchequebedrijven om 60% van hun vacatures in te vullen met werklozen werd met één pennentrek afgevoerd. En we kunnen nog even verder gaan: besparingen op de gesco’s betekenen (minstens) het equivalent van 1.800 jobs. De Vlaamse openbare diensten moeten 2.000 jobs inleveren.

Er staan bovendien plannen in de steigers die de tewerkstelling bedreigen van 25.500 mensen die werken in het PWA, in het statuut van artikel 60 (re-integratie bij OCMW’s) en in de dienstenchequesector . Het is compleet onaanvaardbaar om kwetsbare groepen op de arbeidsmarkt zo in de kou te zetten. Open vraag: hoe hoopt de Vlaamse regering met dit kaduuk arbeidsmarktbeleid vluchtelingen aan de slag te krijgen?

Boekhoudersmentaliteit

Vierde vaststelling: de boekhoudersmentaliteit overheerst nog steeds op visie. Behoudens de aanzetten tot een Vlaamse sociale bescherming lijkt het erop alsof de regering maar één echt project heeft: een begroting in evenwicht … En zelfs dat wil maar niet lukken.

Waar blijft de moed om te werken aan een meer rechtvaardige fiscaliteit die ook extra inkomsten in plaats van enkel maar besparingen kan opleveren? Waarom wordt de ecologiepremie voor bedrijven teruggeschroefd terwijl de groene economie wereldwijd een van de snelst groeiende economische takken is? Hoe zal het gelijkekansenbeleid in het onderwijs verder bewaakt blijven en vorm krijgen? Ondanks de voorbeelden van discriminatie (in de interim-sector, de dienstencheques…) die het afgelopen jaar opnieuw de kop op staken, wil de regering het bestaande beleid rond evenredige arbeidsdeelname afbouwen.

Er wordt bespaard op openbaar vervoer terwijl het verkeer op de wegen dichtslibt. Het armoedebeleid wordt herleid tot projectmatige liefdadigheid in de vorm van 1-euro maaltijden. Samenlevingsconflicten nemen toe en ondertussen kreunt het verenigingsleven onder de hakbijl. Moeten we dan echt alle heil verwachten van het toekomstplan voor 2050? Een toekomstvisie is goed, maar er stellen zich nu ook enorme problemen. Of moet het ene het andere verhullen?

Trendbreuk

Vaststelling 5: Als de Vlaamse regering dan toch op één vlak voor een trendbreuk heeft gezorgd, dan is het in het sociaal overleg. Van het beloofde ‘verbinden’ is maar weinig in huis gekomen. Het tripartiete VESOC-overleg heeft nog weinig weg van een overlegorgaan. Van overleg op het hoogste niveau tussen ministers, werknemers- en werkgeversorganisaties is geen sprake. Integendeel, de regering neemt liever alleen net voor de zomervakantie beslissingen in belangrijke dossiers (zoals het doelgroepenbeleid). Moeizame beslissingen weliswaar, want ook binnen de regering wil dat ‘verbinden’ maar niet lukken. Ook regionaal sociaal overleg in SERR en RESOC gaat trouwens over boord.

De regering Bourgeois I krijgt van ons geen goede punten. Een C-attest is op z’n plaats, maar kunnen we ze zomaar laten herkansen? Een B-attest met verplichte heroriëntering van het beleid lijkt dan meer aangewezen. Het is niet te laat om meer evenwicht aan te brengen in de regeringsmaatregelen, de besparingen eerlijker te spreiden en te gaan voor een meer rechtvaardige fiscaliteit op Vlaams niveau. Een belangrijke sleutel daarbij is het herstellen van de sociale dialoog.

Als men tot gedragen beleid wil komen, dan zal men het overleg opnieuw echt moeten aangaan zonder vooraf al de eigen agenda of deze van één van de partners ten uitvoer te brengen. De vakbonden blijven hiertoe bereid als dit op een ernstige manier gebeurt.

Caroline Copers, algemeen secretaris Vlaams ABVV

Ann Vermorgen, nationaal secretaris ACV

Hugo Engelen, Vlaams gewestsecretaris ACLVB